VDJ rekombinasyonu (V(D)J recombination), bağışıklık sisteminin adaptif immün yanıt oluşturmasında önemli bir mekanizmadır. Bu süreç, B ve T hücrelerinde antikor ve T hücre reseptörlerinin çeşitliliğini sağlayarak, farklı patojenlere karşı özelleşmiş bağışıklık tepkisi geliştirilmesine olanak tanır.
VDJ rekombinasyonu, B hücrelerinde antikorların ve T hücrelerinde T hücre reseptörlerinin ağır ve hafif zincirlerinin oluşumunu sağlar. Bu süreçte, genomdaki V (Variable), D (Diversity) ve J (Joining) gen segmentleri rastgele bir araya getirilir ve birleştirilir. Bu genetik rekombinasyon, sınırsız sayıda antikor ve reseptör çeşidi oluşturulmasına imkan tanır.
Temel Adımlar:
1. Segment Seçimi: B ve T hücrelerinde, V, D, ve J segmentlerinden birer tane rastgele seçilir. Bu segmentlerin bir araya getirilmesiyle, antikor ve T hücre reseptörlerinin çeşitliliği sağlanır.
2. DNA Kırılması ve Birleştirilmesi: RAG (Recombination-activating gene) enzimleri, bu seçilen segmentler arasında DNA'ya spesifik yerlerde kesikler oluşturur ve daha sonra bu segmentler birleştirilir. Bu işlem sırasında bazı baz dizileri eklenir veya silinir, bu da ek çeşitlilik sağlar.
3. Hatalar ve Değişiklikler: DNA kesilip yeniden birleştirilirken çeşitli hatalar meydana gelir. Bu hatalar, bağışıklık sisteminin antikor ve T hücre reseptörlerinde daha fazla çeşitlilik oluşturmasına katkı sağlar.
4. Çeşitlenme ve Olgunlaşma: B hücrelerinde ayrıca, antikor üretiminde somatik hipermutasyon ve izotip değişikliği gibi ek mekanizmalar sayesinde daha fazla çeşitlilik elde edilir.
Bu süreç, bağışıklık sisteminin patojenlere karşı geniş bir çeşitlilikte özelleşmiş yanıtlar üretmesine imkan tanır ve vücudu virüsler, bakteriler ve diğer yabancı antijenlere karşı korur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder