Procrastination (Erteleme) Davranışı

Procrastination (Erteleme) Davranışı

Erteleme, birçok insanın hayatında zaman zaman karşılaştığı yaygın bir sorundur. Bir görevi tamamlamayı ertelemek ya da daha az önemli işleri öne almak, hem günlük yaşamda hem de profesyonel hayatta verimliliği ciddi anlamda düşürebilir. Peki, neden bu kadar sık erteleme eğilimindeyiz ve bu davranışın arkasındaki psikolojik sebepler nelerdir?

Ertelemenin Psikolojik Nedenleri

1. Mükemmeliyetçilik: Mükemmel sonuçlara ulaşma arzusu, kişinin bir görevi bitirmesini zorlaştırabilir. "Yeterince iyi" olmayan sonuçlar için kaygı duyan birey, en iyi sonuçları elde edemeyeceğini düşündüğünde görevi başlatmaktan kaçınabilir.

2. Motivasyon Eksikliği: Görev kişinin ilgisini çekmediğinde ya da anlamsız göründüğünde, motive olmak zorlaşır. Bu da, kişiyi sürekli başka işlerle meşgul olmaya yönlendirir.

3. Başarısızlık Korkusu: Birçok kişi, yapacağı işte başarılı olamayacağı korkusuyla başlama sürecini erteler. Başarısızlık korkusu, zamanla işleri biriktirip daha büyük bir strese yol açar.

4. Anksiyete ve Stres: Yapılması gereken işin büyüklüğü göz korkutabilir ve bu da strese yol açabilir. Kişi, bu duygulardan kaçınmak için görevi ertelemeyi tercih edebilir.

5. Dikkat Dağınıklığı: Özellikle modern dünyada, sosyal medya, telefon ve diğer dijital araçlar, dikkat dağıtıcı unsurlar olarak sık sık karşımıza çıkar. Bir işe başlamadan önce sürekli dikkat dağıtıcı etkenlerle karşılaşmak, odaklanmayı zorlaştırır.

Ertelemenin Sonuçları

Erteleme, kısa vadede kişiye bir rahatlama hissi verse de, uzun vadede ciddi sonuçlar doğurabilir. Bunlar arasında stresin artması, düşük performans, özsaygının azalması ve kişilerarası ilişkilerde sorunlar yer alabilir. Ayrıca, sürekli erteleme alışkanlığı, bireyin kendi potansiyelini gerçekleştirmesini de engelleyebilir.

Erteleme ile Baş Etme Yöntemleri

1. Görevleri Küçük Parçalara Ayırma: Büyük bir proje ya da görev, göz korkutucu olabilir. Ancak bu projeyi daha küçük ve yönetilebilir parçalara ayırarak başlamak, işleri daha az stresli hale getirebilir.

2. Zaman Yönetimi: Günlük planlar yapmak, hangi işe ne kadar zaman ayıracağını belirlemek, ertelemeyi engelleyebilir. "Pomodoro Tekniği" gibi teknikler, kısa süreli odaklanma ve kısa molalarla çalışmayı teşvik eder.

3. Ödüllendirme Sistemi: Tamamlanan her küçük görev için kendinizi ödüllendirmek, motivasyonu artırabilir. Bu, beyin için bir olumlu geri bildirim mekanizması oluşturur.

4. Negatif Düşünceleri Fark Etme: "Yapamayacağım", "Zamanım yetmez" gibi olumsuz düşünceler ertelemeyi tetikleyebilir. Bu düşüncelerin farkında olup, onları daha olumlu ve gerçekçi düşüncelerle değiştirmek, sürecin ilerlemesine yardımcı olabilir.

5. Destek Alma: Eğer erteleme alışkanlığı sürekli bir hale gelmişse, profesyonel yardım almak faydalı olabilir. Terapi ya da koçluk, bu davranışın altında yatan nedenleri anlamaya ve başa çıkma stratejileri geliştirmeye yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, erteleme herkesin zaman zaman karşılaştığı bir durumdur, ancak bu alışkanlık fark edilip üzerine gidildiğinde, kontrol altına alınabilir. Önemli olan, küçük adımlarla başlamak ve kendimize karşı sabırlı olmak.