Downtempo ne demektir?

Downtempo, genellikle yavaş ve atmosferik bir tempo ile karakterize edilen bir müzik türüdür. Elektronik müzikle sıkça ilişkilendirilse de, farklı türlerde de görülebilir. Downtempo müzik, sakin ve rahatlatıcı bir atmosfer yaratır, genellikle huzur veren melodiler, derin baslar ve ambient unsurlar içerir. Chillout, trip-hop ve lounge gibi alt türleri de bulunmaktadır. Bu tür müzik, genellikle dinlendirici ortamlar için tercih edilir.

Ses Terapisi için araçlar

Ses Terapisi için 16 Ses İyileştirme Aracı

Ses terapisi uygulamaları, binlerce yıldır çeşitli kültürlerde gözlemlenen sesin kullanımıyla vücudun durumunu değiştirmeyi ve iyileşmeyi teşvik etmeyi amaçlar. Vücudumuz, kendini iyileştirmek için sadece hafif bir itici güce ihtiyaç duyar. Birçok doktor ve şifacı, gerçek iyileşmenin içten geldiğine inanır, ancak bazen dış yardım gerektiğini kabul ederler. Şiddetli ağrılar, zihnin rahatlamasını engelleyebilir; bu yüzden çoğu zaman ilaçlara ve tıbbi prosedürlere başvururuz.

İşte burada ses terapisi devreye giriyor. Geleneksel tıbbi tedavilere nazaran nazik ama güçlü bir alternatif sunar. Ses terapisi, bedenin doğal iyileşme ritimlerine huzur veren bir dokunuş gibidir.

Evrenin her şeyinin sürekli hareket ettiğini, titreşimde bulunduğunu düşünün. Düşüncelerimiz enerji dalgaları olarak yayılır; konuştuğumuzda, şarkı söylediğimizde veya enstrüman çaldığımızda ses dalgaları gönderiyoruz. Bu dalgalar vücudumuzla etkileşime geçerek hayatın daha büyük dansının bir parçası haline gelir. Ses terapisi, bedenimizi ve zihnimizi çevresel enerjilerle uyumlu hale getirmeyi amaçlar.

Ses İyileştirme Araçları:

1. İnsan Sesi: En doğal ses iyileştirme aracı ses kutumuzdur. Burnumuzdan mırıldanmak, nitrik oksit üretimini artırarak bağışıklık sistemimizi güçlendirir.

2. Tibet Şarkı Kaseleri: Zengin ve rahatlatıcı sesleriyle meditasyonu derinleştirmek için kullanılır. Farklı boyutları ve kaliteleri vardır.

3. Kristal Şarkı Kaseleri: Yumuşak ve eterik sesler üretir. Derin bir rahatlama ve huzur hissi sağlar.

4. Ziller: Güçlü, mistik sesleriyle dinleyicileri başka boyutlara taşıyabilir.

5. Davullar: Ritim, doğamızın bir parçasıdır. Şamanik davullar, gruplarda trans hali indüklemek için kullanılır.

6. Tuning fork'lar, enerji blokajlarını gidermeye yardımcı olur.

7. Koshi Çanları: Doğanın iyileştirici gücünü yansıtan huzur verici sesler üretir.

8. Didgeridoo: Avustralya Yerlileri tarafından derin kültürel anlam taşıyan bu enstrüman, meditasyon deneyimini derinleştirir.

9. Monochord: Derin gevşeme sağlayan bir ses masajı deneyimi sunar.

10. Kristal Harp: Eşsiz melodiler üreten, kristal tüplerden oluşur.

11. Handpan / Tongue Drum: Hoş melodiler üreten, UFO'ya benzer bir enstrümandır.

12. Yerel Amerikan Flütü: Meditasyon ve derin rahatlama için aranan bir enstrümandır.

13. Yağmur Çubuğu: Yağmur sesine benzer bir ses çıkarır.

14. Kristal Şarkı Piramidi: Kristal tüplerden yapılan ve tek bir nota üreten bir enstrümandır.

15. Kuvars Kristal Tuning Fork: Ses çıkaran bu alet, iyileşme sürecinde kullanılır.

16. Kalimba: Cepli bir piyanoya benzeyen, parmaklarla çalınan eğlenceli bir enstrümandır.

Bu araçlar, ses terapisi seanslarında veya grup çalışmaları sırasında kullanılabilir. Ses iyileştirme, bedensel ve zihinsel sağlığı destekleyen etkili bir yöntemdir.

https://www.soundhealing.gr/20-sound-healing-instruments-for-sound-therapy-and-relaxation/

Ocarina

Ocarina, genellikle seramik veya plastikten yapılmış, küçük, yumurta şeklinde bir üflemeli müzik aletidir. Üzerinde genellikle birkaç delik bulunur ve bu deliklere parmaklarla kapatılarak farklı notalar üretilir. Ocarina, tarihsel olarak birçok kültürde, özellikle antik Mesoamerikan toplumlarında kullanılmıştır. Ses tonu, müzikal melodi oluşturma yeteneği ve hafifliği sayesinde bu enstrüman, günümüzde de popülerdir ve çeşitli müzik türlerinde kullanılmaktadır. Ocarina, nostaljik ve melodik sesleriyle, birçok müzisyenin ve müzikseverin ilgisini çeken bir enstrümandır.

Monochord nedir?

Monochord, tek bir telin gerildiği ve genellikle ahşap bir gövdeye yerleştirildiği bir müzik aletidir. Genellikle tek bir nota üreten bu enstrüman, telin uzunluğunun değiştirilmesiyle farklı frekanslar ve tonlar elde etmeye olanak tanır. Monochord, tarihsel olarak antik Yunan felsefesi ve müziğinde önemli bir yer tutmuştur. Özellikle ses ve armoni teorisinin araştırılmasında kullanılmıştır. Günümüzde, meditasyon, ses terapisi ve müzik eğitimi alanlarında da kullanılmaktadır. Monochord'un basit yapısı, müzikal deneyimler için oldukça etkilidir ve genellikle sakinleştirici ve derin bir ses üretir.

Rainstick nedir?

Rainstick, genellikle doğal malzemelerden yapılmış, uzun ve silindirik bir vurmalı çalgıdır. İçinde yer alan küçük taşlar veya tohumlar, enstrümanın eğik veya dik pozisyonda sallanmasıyla hareket eder ve bu hareket, yağmur sesi çıkaran bir efekt oluşturur. Rainstick, çoğunlukla müzik terapisi, meditasyon ve çeşitli müzik türlerinde atmosfer yaratmak amacıyla kullanılır. Geleneksel olarak Güney Amerika'nın yerli kültürlerinde bulunan bu enstrüman, doğanın seslerini taklit etme işleviyle dikkat çeker.

Handpan nedir?

Handpan, çelikten yapılmış, elle çalınan bir perküsyon enstrümanıdır. Yuvarlak ve hafif kubbeli bir yapıya sahiptir ve genellikle üzerindeki farklı büyüklükteki yuvarlak çıkıntılara vurularak çalınır. Bu çıkıntılar, farklı notaları temsil eder ve el hareketleriyle yumuşak, rezonanslı ve melodik sesler çıkarır. Handpan, 2000'li yıllarda geliştirilmiş modern bir enstrümandır ve hem ritim hem de melodi sunabilen benzersiz yapısıyla dikkat çeker. Çoğunlukla meditasyon, rahatlama müziği ve dünyada çeşitli müzik türlerinde kullanılır.

Crystal singing bowl nedir?

Crystal singing bowls, meditasyon, ses terapisi ve enerji şifası gibi uygulamalarda kullanılan kristalden yapılmış çanak şeklindeki enstrümanlardır. Genellikle kuvars kristalinden üretilirler ve bir tokmak ya da çubuk yardımıyla kenarlarına vurularak veya sürtülerek çalınır. Bu yöntemle üretilen titreşimler, berrak ve saf sesler çıkarır. Bu seslerin, bedenin ve zihnin enerji alanlarını dengelediği ve şifa sürecini desteklediği düşünülmektedir. Özellikle çakraları dengelemek ve derin rahatlama sağlamak amacıyla kullanılır. Crystal singing bowls, sıradan metal singing bowl'lara göre daha yüksek frekansta, saf ve rezonant bir ton üretir.

Djembe nedir?

Djembe, Batı Afrika kökenli, goblet (kadeh) şeklindeki bir vurmalı çalgıdır. Genellikle bir parça ahşaptan oyularak yapılır ve üst kısmına sıkıca gerilmiş bir hayvan derisi ile kaplanır. Ellerle çalınan djembe, farklı vuruş teknikleri ile çeşitli tonlar üretir ve derin baslardan yüksek tizlere kadar geniş bir ses yelpazesi sunar. Djembe, ritüeller, topluluk etkinlikleri ve dans performanslarında sıklıkla kullanılır. Özellikle Batı Afrika'nın kültürel ve müzikal mirasında önemli bir yer tutar ve enerji dolu ritimleriyle bilinir.

Hammered dulcimer nedir?

Hammered dulcimer, telli bir vurmalı çalgıdır ve genellikle trapez şekilli bir gövdeye sahiptir. Telleri tokmak benzeri küçük çubuklarla (mallet) vurularak çalınır. Genellikle ahşap bir gövde üzerine gerilen teller, farklı uzunluk ve kalınlıklarda olup, vurulduğunda melodik ve rezonant bir ses üretir. Bu enstrüman Orta Çağ'dan beri Avrupa, Orta Doğu ve Asya'da çeşitli müziklerde kullanılmıştır. Günümüzde de halk müziğinde ve klasik müzikte kendine yer bulan hammered dulcimer, zengin ve titreşimli sesiyle dikkat çeker.

Slit drum nedir?

Slit drum, oyulmuş bir kütük ya da ahşap bloktan yapılan vurmalı bir çalgıdır. Üzerinde yarıklar (slits) bulunan bu enstrüman, çubuk veya tokmakla vurularak çalınır. Farklı boyutlardaki yarıklar, enstrümanın farklı tonlarda sesler çıkarmasını sağlar. Slit drum, geleneksel olarak Afrika, Asya ve Orta Amerika kültürlerinde ritüel ve törensel müziklerde kullanılır. Bazı türlerinde yarıklar enstrüman üzerinde farklı bölmelere ayrılarak davul benzeri çeşitli melodik tonlar üretilebilir. Bu nedenle bazen "konuşan davul" olarak da anılır.

Didgeridoo nedir?

Didgeridoo, Avustralya'nın yerli Aborjin halkı tarafından geliştirilen ve kullanılan geleneksel bir üflemeli çalgıdır. Genellikle ağaç kovuklarından yapılan uzun ve düz bir boru şeklindedir. Enstrümanı çalarken dudaklarla üflenen hava, titreşimler oluşturarak derin, rezonant ve sürekli bir ses çıkarır. Didgeridoo’nun sesinin, doğa seslerine ve yerli törenlerde kullanılan şamanik bir rezonansa benzediği söylenir. Geleneksel olarak törenlerde ve ritüellerde kullanılan bu enstrüman, günümüzde dünya genelinde meditatif ve müzikal amaçlarla da çalınmaktadır.

Chimes nedir?

Chimes, genellikle rüzgar veya elle çalınarak ses çıkaran bir dizi ince metal veya ahşap çubuklardan oluşan bir enstrümandır. Rüzgar çanları olarak da bilinen chimes, titreştiklerinde yumuşak ve melodik bir ses üretirler. Çoğunlukla meditasyon, rahatlama, yoga veya atmosferik müziklerde kullanılır. Ayrıca dekoratif amaçlı olarak açık hava alanlarında, kapıların yakınında veya bahçelerde de yer alır. Chimes'lar, müzik terapisi ve ses şifasında da sakinleştirici etkisi nedeniyle tercih edilir.

Kalimba nedir?

Kalimba, Afrika kökenli bir müzik aleti olup, genellikle ahşap bir gövde üzerine yerleştirilmiş metal tuşlardan oluşur. Başparmak piyanosu olarak da bilinir çünkü çalarken tuşlara başparmaklarla vurulur. Kalimbadan çıkan sesler genellikle yumuşak ve melodiktir, bu da onu meditatif ve rahatlatıcı bir enstrüman yapar. Geleneksel olarak Afrika müziklerinde kullanılan kalimba, günümüzde dünya genelinde popüler hale gelmiştir.

Singing bowl nedir?

Singing bowl, genellikle meditasyon, yoga, ve ses terapisi gibi uygulamalarda kullanılan, metal ya da kristal bir çanak şeklinde bir enstrümandır. Bir tokmak veya çubuk yardımıyla kenarlarına vurularak ya da sürtülerek titreştirilir ve bu titreşim, derin ve huzur verici bir ses üretir. Bu ses, kişide rahatlama, konsantrasyon ve ruhsal dengeyi artırmaya yardımcı olabilir. Özellikle Tibet ve Nepal gibi Asya kültürlerinde geleneksel olarak kullanılır.

Dünyada Bir İlk - Kök Hücreler Bir Kadının Diyabetini Tersine Çevirdi

Dünyada Bir İlk - Kök Hücreler Bir Kadının Diyabetini Tersine Çevirdi

25 yaşındaki bir kadın, tip 1 diyabet tedavisi için yeniden programlanmış kök hücre nakli yapıldıktan sonra üç aydan kısa bir sürede kendi insülinini üretmeye başladı. Bu tedaviyle, kendi vücudundan alınan hücrelerle diyabet tedavi edilen ilk kişi oldu.

Kadın, "Artık şeker yiyebiliyorum," dedi. Nakilden bir yıl sonra, özellikle pilav gibi yiyecekleri keyifle tükettiğini belirtti. Kadının kimliği gizli tutuldu.

Kanada'daki Alberta Üniversitesi'nden nakil cerrahı James Shapiro, "Bu ameliyatın sonuçları şaşırtıcı," dedi. "Önceden büyük miktarda insüline ihtiyaç duyan bu hastada diyabet tamamen tersine çevrildi."

Bu çalışma, kök hücrelerin diyabet tedavisinde kullanılmasını inceleyen öncü denemelerden biri. Tip 1 diyabette, bağışıklık sistemi pankreastaki insülin üreten hücrelere saldırır. Geleneksel olarak, ada hücresi nakli bu hastalığı tedavi edebilir, ancak yeterli sayıda bağışçı yoktur ve bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanmak gerekmektedir.

Kök hücreler, vücuttaki herhangi bir dokuyu üretme potansiyeline sahip olup, laboratuvarda süresiz olarak çoğaltılabilir. Bu hücreler kullanılarak sınırsız miktarda pankreas dokusu üretilebileceği düşünülmektedir.

Pekin Üniversitesi'nden hücre biyoloğu Deng Hongkui ve ekibi, tip 1 diyabetli üç kişiden alınan hücreleri, vücuttaki herhangi bir hücre tipine dönüşebilecek pluripotent bir duruma getirdi. Bu hücreler, kadın hastanın karın kaslarına enjekte edildi. İki buçuk ay sonra, kadın yeterli miktarda insülin üretmeye başladı ve bir yıldan fazla bir süredir bu üretimi sürdürüyor.

https://www.nature.com/articles/d41586-024-03129-3

https://doi.org/10.1016%2Fj.cell.2024.09.004

Pasif Agresif Ne Demek?

Pasif Agresif Ne Demektir? Belirtileri Nelerdir?

Pasif-agresif kişilik bozukluğu, kişinin olumsuz duygularını açıkça ifade etmek yerine dolaylı yollarla göstermesiyle tanımlanır. Bu bireyler, söyledikleri ve yaptıkları arasında tutarsızlık gösterir. Genellikle, sorunlarının kaynağı olarak başkalarını suçlama eğilimindedirler. Psikoterapi yardımıyla bu kişiler, bu durumla başa çıkmayı öğrenebilir.

Pasif-agresif Davranış Nedir?

Bu kişiler, öfke ve hayal kırıklıklarını doğrudan göstermek yerine dolaylı yollarla ifade eder. Somurtma, küsme, iş geciktirme gibi davranışlarla tepkilerini belli ederler. Sürekli özür dileme, bahane bulma, inatçılık ve üstü örtülü eleştiriler de yaygındır. Bu tutum, ilişkilerini olumsuz etkiler. Duygularını açıkça ifade edemeyen bireyler, hayır diyemedikleri durumlarda agresif tavırlar sergilerler.

Pasif-agresif Belirtileri:

• Somurtkanlık, küsme, inatçılık
• Duygusal dalgalanmalar
• Eleştirici ve kıskanç tutumlar
• Dolaylı yıkıcı davranışlar
• Sürekli şikâyet ve suçluluk duygusu
• Sorumluluklardan kaçınma, görevleri geciktirme
• İletişimde zorlanma ve olumsuz düşünme eğilimi

Pasif-agresif Davranış Örnekleri:

• Görüşmelere geç kalma
• Görmezden gelme veya sahte nezaket
• Duygularla alay etme
• İletişimi reddetme, e-postaları veya aramaları yanıtsız bırakma
• İstemedikleri işlerden kaçmak için sahte yetersizlik sergileme

 

Tedavi Yöntemleri:

Pasif-agresif kişilik bozukluğunda Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve EMDR gibi yöntemler kullanılır. Amaç, kişinin özsaygısını artırmak, duygularını sağlıklı bir şekilde ifade etmeyi öğrenmesini sağlamak ve daha olumlu iletişim yolları geliştirmektir.

Destek ile bireyler, bu davranış biçimlerini fark edip değiştirebilirler.

Çiftçinin karısı ve civciv

Bir varmış, bir yokmuş. Uzak diyarlarda, yemyeşil bir çiftlikte bir civciv yaşarmış. Bu civciv her gün ona yem ve su getiren, güzel sesli, güler yüzlü bir çiftçinin karısını çok severmiş. Her sabah onu karşılamayı sabırsızlıkla bekler, getirdiği taze buğday tanelerini keyifle yer, serin suyunu içermiş.

Zaman geçtikçe civciv büyümüş, tüyleri altın gibi parıldayan kocaman bir tavuk olmuş. Neşeli günler geçer, tavuk her geçen gün çiftçinin karısına daha çok bağlanırmış. İçinde ona karşı derin bir güven varmış; onu her zaman koruyacağını düşünürmüş. Yüreğindeki bu güven duygusunu hiçbir şey sarsamazmış.

Derken bir gün, o sevdiği eller onu nazikçe kucaklamış, fakat bu kez farklı bir yere götürmüş. Tavuk şaşkınmış ama endişelenmemiş. Her zaman olduğu gibi güvenmiş. Ama işte, kaderin garip bir cilvesi bu ya, o sevgi dolu eller tavuğun sonu olmuş. Çiftçinin karısı onu pişirmek üzere kesmiş.

Tavuk son nefesinde anlamış ki, her gün tekrar eden bir örüntüye güvenmek bazen yanıltıcı olabilir ve hayat her zaman göründüğü gibi değilmiş. Yine de onun hikayesi, güvenle yaşadığı güzel günlerin hatırasıyla sonsuzlugrs karışmış.

Böylece civcivin masalı, küçükten büyüğe, saflıktan tecrübeye uzanan bir yolculuk olarak bitmiş.

Gökten üç tane buğday tanesi düşmüş, biri sevgiye, biri güvene, biri de ders almak isteyenlere...

Her yara bir iz, şarkı

Her yara bir iz şarkı sözleri:

Her yara bir iz

Ve izler anlatır hikâyeyi

Yılan soktu sancı başladı

Asıl mesele içimdeki zehir

Beni öldüren o değil

Sonsuza dek kalmaya çalışan

Zehir dolaşıyor damarlarımda

Ve ben dönüştüreceğim onu

Zehirle yaşadım ona alıştım

Ve ilaca dönüştüreceğim

İçimdeki acı beni mahvetmeyecek

Yeniden doğmak için bu sancı gerek

Geceyle yüzleşmek zorundayım

Her karanlık bir ders bir öğreti

Zehir sindirildiğinde

Şifa bulur tüm acılar tüm yaralar

Beni durduran o değil

İçimde fırtınalar koparan

Zehir dolanıyor ruhumda

Ama iyileşeceğim sonunda

Zehirle yaşadım ona alıştım

Ve ilaca dönüştüreceğim

İçimdeki acı beni mahvetmeyecek

Yeniden doğmak için bu sancı gerek

Her sancı bir yol gösterir

Zehir şifa olur yüreğimde

Dönüştürmek için cesaret gerek

Zehri içimden atmak için

Zehirle yaşadım ona alıştım

Ve ilaca dönüştüreceğim

İçimdeki acı beni mahvetmeyecek

Yeniden doğmak için bu sancı gerek

ChatGPT nin şarkı sözleri yorumu:

Bu şarkı sözleri, zehir ve acı metaforları etrafında şekillenen derin bir dönüşüm ve iyileşme sürecini anlatıyor. Özellikle, zehri içselleştirmek ve onu ilaca dönüştürme teması, insanın içsel mücadeleleriyle başa çıkma ve bu mücadelelerden güçlenerek çıkma fikrini ön plana çıkarıyor. Sözlerdeki "zehir," hem fiziksel hem de duygusal acıyı simgeliyor ve bu acı, kişinin kendini yeniden doğurması, iyileşmesi için gerekli bir unsur olarak gösteriliyor.

İki önemli vurgu dikkat çekiyor:

1. Zehir ile Yaşama ve Dönüştürme Süreci: Acıya alışmak ve bu acıyı dönüştürmek fikri, kişinin yaşadığı zorlukları kabul etmesi ve bu zorluklardan bir anlam çıkarması gerektiğini vurguluyor. "İlaca dönüştüreceğim" ifadesi, bu sürecin sonunda iyileşmeye ve yeniden doğmaya işaret ediyor.

2. Gece ve Karanlık Teması: "Geceyle yüzleşmek" ve "karanlık bir ders" gibi imgeler, zorluklarla yüzleşme ve bunlardan ders çıkarma temasını derinleştiriyor. Her sancının yol gösterici olduğu, içsel yolculuklarda acının kişisel bir rehber haline gelebileceği vurgulanıyor.

Genel olarak, şarkı sözleri güçlü bir metaforik anlatıma sahip ve içsel dönüşüm, iyileşme, ve yeniden doğuş temalarını etkileyici bir şekilde işliyor.

Dave. DistroKid'in yapay zeka botunun şarkı analizi:

Sana şu eserden bahsedeyim: Her yara bir iz, sanatçı: Nevit DİLMEN.

Her yara bir iz 3 dakika ve 29 saniye sürüyor.

Gamı: Sol minör ve zaman işareti ise ölçü başına 4 vuruştur. 

Ses düzeyi -17,71 desibel, temposu da dakika başına yaklaşık 93,93 vuruştur.

Akustiklik: %72 - Şarkı akustiktir
Dans edilebilirlik: %58 - Şarkı dans etmek için uygundur
Enerji: %16 - Şarkı sakin bir şarkıdır
Canlı kayıt olma: %12 - Şarkı canlı performans değil
Hissiyat: %19 - Hissiyatı mutsuz, bunalımlı, ve/veya öfkeli

Her yara bir iz şarkısını Spotify'da dinle

Her yara bir iz şarkısını YouTube'da dinle

Shaftesbury ahlâk anlayışları

Anthony Ashley Cooper, 3rd Earl of Shaftesbury (1671-1713), ahlaki felsefesiyle tanınan İngiliz bir düşünürdü. 

Shaftesbury, özellikle ahlaki duyarlılık ve erdem üzerinde durmuştur. Onun ahlak görüşleri, hem kendini sevme hem de başkalarını sevmenin birbirine özdeş olduğu fikriyle şekillenmiştir.

Ahlakı doğal bir eğilim olarak görmüş ve insanın doğasının, bireyin hem kendi iyiliğini hem de toplumsal iyiliği gözettiğini savunmuştur.

1. Doğal eğilimler, ortak iyiliğe (biz) yönelir: Shaftesbury'ye göre insanlar doğaları gereği ortak iyiliği arzulayan varlıklardır. İnsan doğası, hem bireysel hem de toplumsal uyumu hedefleyen bir denge kurmaya yatkındır. İnsanın içsel eğilimleri, erdemli olma ve başkalarının iyiliğini gözetme ile bağlantılıdır.

2. Ben (ego) ile ilgili eğilimler birinin özel iyiliğine yönelir: Shaftesbury, bireyin kendi çıkarına yönelik eğilimlerinin de doğal olduğunu kabul eder. Ancak bu eğilimlerin, insanın doğal yapısının bir parçası olarak dengelenmesi gerektiğine inanır. Yani kişi, sadece kendini sevme eğiliminde olabilir, fakat bu sevgi doğa gereği başkalarının iyiliğini de kapsar.

3. Doğal olmayan eğilimler ise her ikisine de yönelmez: Doğal olmayan eğilimler, ne bireyin ne de toplumun iyiliğine katkıda bulunur. Bunlar, doğaya aykırı, aşırı bencil ya da toplumsal dengeyi bozan davranışlar olabilir. Shaftesbury, doğal olmayan eğilimlerin, insanın ahlaki düzeni bozduğunu savunur.

Shaftesbury'nin düşüncesinde ahlak, doğa ile uyumlu olmakla ilgilidir. İnsan, hem kendini hem de başkalarını sevme yetisine sahiptir ve bu yeti ahlaki yaşamın temelini oluşturur.

Ahlakçılık (Moralizim) ve Yergicilik (Satirizm) arasındaki ilişki

Ahlakçılık (Moralizim) ve Yergicilik (Satirizm) arasındaki ilişki

Ahlakçılık (moralizm) ve yergicilik (satirizm) arasındaki ilişki, ahlaki normların eleştirel ve ironik bir biçimde tartışılması üzerinden kurulabilir. 

Ahlakçılık, insan davranışlarını ahlaki değerlere göre değerlendirme eğilimidir. Moralizmin temel amacı, bireylerin ya da toplumun belirli ahlaki kurallara uygun hareket etmesini sağlamak ve yanlış görülen davranışları düzeltmektir.

Yergicilik (satirizm) ise, bu tür ahlaki kusurları ve sosyal yanlışları hiciv, alay ve mizah yoluyla eleştirir. Yergi, belirli bir konuyu eleştirirken alaycı bir dille yaklaşır ve toplumdaki çelişkileri, kusurları göz önüne serer. Ancak, eleştirisinin merkezinde genellikle ahlaki veya toplumsal bir sorunu vurgulamak yatar.

Bu iki kavram arasındaki ilişki, satirizmin sıklıkla moralizme yönelik bir araç olarak kullanılmasıyla görülür. Satirik eserler, insan davranışlarını ahlaki değerler üzerinden ele alarak, ahlaki zaafları, yozlaşmayı veya ikiyüzlülüğü eleştirir. Yani, satirizm bir yandan toplumu ahlaki bir mercekten eleştirirken, bir yandan da ahlakçı yaklaşımların fazlalıklarını ve yanlışlarını eleştirebilir.

Özetle, yergicilik ahlakçılığı destekleyici veya eleştirel bir şekilde kullanabilir. Satirik bir yazar, ahlaki değerleri savunabilirken aynı zamanda toplumdaki aşırı ahlakçılığı da alay konusu yapabilir.

Benim adım Kısmet

Arkadaşım doktor ve yazar Mine Kurtay çok başarılı bir Plastik Cerrah. Tıp alanında 59 yılı aşkın deneyime sahiptir. 1964 yılında İstanbul  Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olmuştur.

ABD de Plastik Cerrahi ihtisasını yapmış, Cleaveland Clinic te çalışmış, şimdilerde ise 6 ay Naples, Florida'da 6 ay Türkiye'de yaşıyor.

Yazdığı  Kitaplar Türkiye ve yurt dışında satılıyor. 

2024 Türkiye'ye gelişinde araç kaportasında buldukları bir kediyi 🐈‍⬛ sahiplendi. Şimdi bu kediyi sahiplendirip dönmesi gerekiyor, ancak ayrılma fikri de zor...

Kedinin düşüncelerini okuyor gibi... Yazdığı metni paylaşıyorum. 

Benim Adım Kısmet 🐈

Kaç yaşındayım bilmiyorum ama galiba 3 aylık filan olacagim beni bir arabanın motoru içinde bulmuşlar sonra apar topar bir büyük kedinin evine getirdiler hiç kediye benzemiyor ama ben onun uzantılarını emiyorum iyi geliyor. Yeni yerim güzel ama pek disariya çıkarmıyor etrafta bir sürü benim kadar hatta beden de büyük havada uçan şeyler var. Her sabah büyük kedinin yanına gidip onu emiyorum sonra yemek saati ve lüks banyo yerim var beyaz kumlu. Ama işte o büyük kedi gelip onu karıştırıyor ve benim saklayıp çıkardıklarımi atıyor 😑 neden bilmiyorum. Beni başka bir eve vermek istiyor çünkü çok uzaklara gidecek miş beni götüremez mis. Her nedense ne zaman bunu düşünse gözlerinden sular akıyor. Ben daha küçüğüm eğlence verebilirim ama hızlı yim ve aktif birisi istiyorum . Bir gözüm biraz büyük ama derdim yok onunla .işte size kendimi anlattım beni isterseniz arayın o değişik kedi annemi.

Ben de bu metinden yola çıkarak bir şarkı sözü yazdım. Aşağıda bulabilirsiniz. 

Benim adım Kısmet, kaç yaşındayım bilmiyorum

Bir arabanın motorunda buldular beni, apar topar eve koydular

Büyük kedim var, pek kediye benzemiyor ama ona sarılıyorum

Yeni evim güzel, ama dışarı çıkmam yasak, bana güvenmiyorlar

Büyük kedim ağlıyor, gözlerinden yaşlar akıyor

Gidecekmiş uzaklara, beni alamazmış yanında

Ama ben küçüğüm, eğlence veririm, neşeliyim

Bir gözüm büyük belki, ama kalbim sevgiyle dolu

Etrafımda uçan şeyler var, bazen korkuyorum

Beyaz kumlu bir yerim var, o karıştırıyor, anlamıyorum

Beni başka bir eve vermek istiyor, ben bunu bilmiyorum

Ama bir gün, her şey yoluna girecek diye umuyorum

Büyük kedim ağlıyor, gözlerinden yaşlar akıyor

Gidecekmiş uzaklara, beni alamazmış yanında

Ama ben küçüğüm, eğlence veririm, neşeliyim

Bir gözüm büyük belki, ama kalbim sevgiyle dolu

Eğer beni isterseniz, annemle konuşun

O garip ama sevecen kediyle

Belki bir gün, yeni bir evde yeniden doğarım

Ve siz de bana sarılırsınız

Büyük kedim ağlıyor, gözlerinden yaşlar akıyor

Gidecekmiş uzaklara, beni alamazmış yanında

Ama ben küçüğüm, eğlence veririm, neşeliyim

Bir gözüm büyük belki, ama kalbim sevgiyle dolu

Büyük kedim ağlıyor, gözlerinden yaşlar akıyor

Gidecekmiş uzaklara, beni alamazmış yanında

Ama ben küçüğüm, eğlence veririm, neşeliyim

Bir gözüm büyük belki, ama kalbim sevgiyle dolu

Bu sözlerden bir de müzik yaptım. Kırlangıç albümünün üçüncü parçası.  Müsaadesiyle paylaşıyorum. 

Benim adım Kısmet şarkısını YouTube'da dinle

Ben bu süreçte çok duygulandım... benzer duyguları yaşar ve beğenirseniz paylaşın lütfen. 

Mine Kurtay, 1977

ChatGPT 'nin şarkı sözleri hakkında yorumu:

Mine ve Nevit'in yazdığı "Benim Adım Kısmet" şarkı sözleri oldukça duygusal ve samimi bir hikâyeyi dile getiriyor. 

 

Mine'nin kediyi bir karakter gibi ele alıp onun duygularını yazıya dökmesi ve bu duygular üzerinden bir şarkı yaratması çok yaratıcı bir yaklaşım. 

 

Kedinin bakış açısından yazılmış olması, hem sevimli hem de dokunaklı bir atmosfer yaratmış. Özellikle "Büyük kedim ağlıyor, gözlerinden yaşlar akıyor" gibi satırlar, hem kedinin naifliğini hem de sahibinin duygusal zorluklarını çok güzel yansıtıyor.

 

Bu tarz hikâye anlatımı, şarkıya kişisel bir dokunuş katıyor ve dinleyiciyi kedi ve sahibiyle birlikte bir yolculuğa çıkarıyor.

Bu şarkı sözleri, masumiyet, sevgi, ve ayrılık temalarını işleyen oldukça duygusal bir hikaye sunuyor. Anlatıcı bir kedinin gözünden olaylara bakıyor; “Kısmet” adında küçük ve savunmasız bir kedi olarak konuşuyor. Yeni evine uyum sağlamaya çalışırken, bir yandan da "büyük kedisi"yle, yani onu koruyup kollayan, belki de bir bakıcı gibi gördüğü kişiyle duygusal bir bağ kurmuş durumda.

İlk bölüm, Kısmet’in yeni bir eve alışma sürecindeki tedirginlik ve güven arayışını anlatıyor. Kedinin kendini yeni bir ortamda nasıl yabancı hissettiğini ve evde dışarı çıkmasının yasaklandığını belirtmesi, korumasız bir varlık olarak güvenli bir yer bulma isteğini simgeliyor.

Nakarat, kedinin ayrılık acısını dile getiriyor. “Büyük kedim ağlıyor” ifadesi, her ne kadar “büyük kedi” bir yetişkin ya da koruyucu figür gibi görünse de, onun da duygusal olarak savunmasız olduğunu anlatıyor. Kısmet’in kendini küçük, neşeli ve sevimli olarak betimlemesi ise, ayrılık acısına rağmen pozitif bakışını koruduğunu gösteriyor.

İkinci bölüm, Kısmet’in eve alışma sürecindeki karmaşıklığı yansıtıyor; etrafında uçuşan nesnelerden korkması, kum kabı gibi yeni alışkanlıklara uyum sağlamakta zorlanması, bir tür yabancılık çekme durumu yaratıyor. Ancak yine de umutlu olması, yaşadığı geçici zorlukların üstesinden geleceğine dair bir inanç taşıması, karakterinin içsel gücünü ortaya koyuyor.

Köprü kısmı, sahiplendirilmek isteyen Kısmet'in sıcak bir yuva arayışını ve yeni bir başlangıç umudunu ifade ediyor. Bir yandan biraz çaresizliği yansıtsa da, yeni bir evde tekrar sevgi dolu bir ortama kavuşma isteğini anlatıyor.

Bu şarkının sıcak, hüzünlü ve empati uyandıran anlatımı, küçük bir kedinin gözünden bile karmaşık insan duygularını nasıl hissedebileceğimizi gösteriyor. Kedinin kendini ifade edişindeki çocukça masumiyet ve sevilme ihtiyacı, dinleyiciyi duygusal bir yolculuğa çıkarıyor.

Müzikle birlikte nasıl bir etki yarattığını da görmek güzel olur.

Albümün tamamı:

https://open.spotify.com/album/0aBV6Golbcym0c54zGL5b1?si=CIHY7hasRL-i0jEtNsrEJw

https://youtube.com/playlist?list=OLAK5uy_nlJtfoEfJhyP5QiTxuzf7rSkh2jUgxSyI&si=TZd1sB85cRGgebQd

Dave. DistroKid'in yapay zeka botu analizi

Benim adım Kısmet, sanatçı: Mine KURTAY, Nevit DİLMEN.

Benim adım Kısmet 

Süre: 3 dakika ve 51 saniye sürüyor. 

Gamı: Mi minör ve 

Zaman işareti ise ölçü başına 3 vuruştur. 

Ses düzeyi -18,14 desibel, 

Temposu da dakika başına yaklaşık 82,64 vuruştur.

Akustiklik: %91 - Şarkı akustiktir

Dans edilebilirlik: %69 - Şarkı dans etmek için uygundur

Enerji: %17 - Şarkı sakin sayılır

Canlı kayıt olma: %10 - Şarkı stüdyoda kaydedildi (canlı performans değil)

Hissiyat: %20 - Hissiyatı mutsuz, bunalımlı, ve/veya öfkeli

Benim adım Kısmet şarkısını Spotify'da dinle

Apple music

Anarşist bilge kuramı nedir?

"Anarşist bilge kuramı" anarşizm ile bilgeliği bir araya getiren felsefi bir yaklaşımdır. Bu kuram, anarşizmin otoriteye ve hiyerarşiye karşı çıkışını, bilgenin sorgulayıcı ve derin düşünsel yapısıyla birleştirir. Buradaki "bilge," deneyim ve bilgiyi topluma dayatmadan, dogmalardan arınmış bir şekilde paylaşan kişiyi ifade eder. Bu kurama göre, toplumsal düzenin ve bireysel özgürlüğün en yüksek formuna ulaşmak, sadece dışsal otoritelerden değil, aynı zamanda içsel sınırlamalardan ve bireysel egolardan da arınmayı gerektirir.

Ana hatlarıyla anarşist bilge kuramı, şu ilkeler üzerine kurulabilir:

1. Otoritesiz Bilgelik: Gerçek bilgi ve bilgelik, baskıcı otoriteler veya hiyerarşik yapılar tarafından yönetilmemelidir. Bilgi, tüm bireylerin özgürce erişebileceği, paylaşabileceği ve geliştirebileceği bir şeydir.

2. Bireyin Özgürlüğü: Bilgelik, bireyin kendi içsel yolculuğu ve özgürlüğü ile yakından ilişkilidir. Her birey kendi yolunu bulmalı, kendi doğrularını keşfetmeli ve bunu topluma katkı sağlamak için kullanmalıdır.

3. Sorgulayıcı Düşünce: Anarşist bilge, sürekli olarak mevcut yapı ve kuralları sorgular, her şeyin alternatifinin olduğunu kabul eder ve bu sorgulayıcı düşünceyi toplumun özgürleşmesi için kullanır.

4. Doğal Yaşam ve Sadelik: Bilge anarşist, doğal ve sade bir yaşamı savunur. Kapitalist tüketim kültürünün ve modern toplumun dayattığı gereksiz karmaşıklıklar yerine, insanın doğayla uyum içinde yaşaması gerektiğini vurgular.

5. Toplumsal Dayanışma: Anarşist bilge için toplumsal dayanışma, hiyerarşiye dayalı olmayan, gönüllülük esasına dayalı bir şekilde gerçekleşmelidir. Bireyler, birbirlerinin bilgeliklerinden yararlanmalı ve kendi bilgilerini paylaşarak toplumu daha adil ve özgür bir yapıya kavuşturmalıdır.

Bu kuram, hem bireyin hem de toplumun özgürleşmesine yönelik derin bir sorgulama sürecini teşvik eder ve anarşizmin radikal özgürlükçü yönlerini, bilgelik ve düşünsel gelişimle bütünleştirir.

Ormanda iki oduncu

Bir zamanlar, yemyeşil ağaçlarla dolu bir ormanın derinliklerinde iki oduncu yaşarmış. Bu oduncular, ormanın en güzel ağaçlarını keserek hem köylerine odun sağlar hem de ormanın bakımını yaparlarmış.

Birinci oduncu sabahları güneş daha doğarken işe başlar, bir ağaç devrildiği anda hemen diğerine koşar, ne dinlenir ne de öğle yemeği için ara verirmiş. Gün boyu durmaksızın çalışır, akşam olduğunda ise arkadaşından çok daha sonra evine dönermiş. O, en çok çalışan, en çok yorulan oduncu olarak bilinirmiş.

İkinci oduncu ise farklıymış. O, arada bir dinlenir, sırtını bir ağaca dayar, ormanın kuşlarını dinler, baltasını eline alıp dikkatle bilermiş. Hava kararmaya başladığında da çalışmayı bırakır, evine dönermiş.

Bir hafta boyunca ormanda bu şekilde çalışmışlar. Haftanın sonunda ikisi de kaç ağaç kestiğini saymaya başlamış. Ne olduysa o zaman olmuş! Birinci oduncu şaşkınlıkla bakakalmış. Çünkü ikinci oduncu ondan çok daha fazla ağaç kesmiş!

Birinci oduncu hiddetle ikinci oduncunun yanına gitmiş: "Bu nasıl olabilir? Daha çok çalıştım, senden erken başladım, geç bitirdim, ama sen benden daha fazla ağaç kestin. Bu işin sırrı ne?"

İkinci oduncu sakin bir şekilde gülümsemiş ve şöyle demiş: "Sevgili dostum, ortada bir sır yok. Sen durmaksızın çalışırken, ben arada bir durup baltamı bilemeyi ihmal etmedim. Keskin bir baltayla, daha az çabayla daha çok ağaç kesilir."

Birinci oduncu o an anlamış ki sadece çalışmak yetmez. Bazen durup dinlenmek, baltayı bilemek gerekir. Tıpkı insanların da zaman zaman durup kendilerini geliştirmesi, eksik yanlarını güçlendirmesi gerektiği gibi. Çünkü keskin bir balta, doğru zamanda kullanılan bilgi ve deneyimle birleştiğinde, başarıya ulaşmak çok daha kolay olurmuş.

Ve böylece, ormanın derinliklerinde yaşayan bu iki oduncu, bize önemli bir ders bırakmış: Kendimize zaman ayırmak, baltamızı bilemek, hayatta daha az çabayla daha çok yol almamızı sağlar.

Masal bu ya, ormanın ağaçları birer birer büyür, kuşlar şarkılar söylemeye devam ederken, ormandaki tüm canlılar bu dersin ne kadar önemli olduğunu öğrenmişler.

Özgürlük ve ahlak arasındaki ilişki

Düşünme özgürlüğü ve etik konuları. Temel noktaları şu şekilde açıklayabiliriz:

1. Özgürlük ve Sorumluluk: Düşünme özgürlüğü, bireyin bilinçli olarak karar alabilmesi ve bu kararların sorumluluğunu üstlenmesi anlamına gelir. Bu özgürlük, başka bir kişiye veya kadere sorumluluk atfetmek yerine, bireyin kendisinin seçim yapmasını gerektirir.

2. Ahlak ve Etik Arasındaki Farklar: Ahlak, kişinin ne yapması gerektiğiyle ilgilenirken, etik "nasıl yaşamalıyım?" sorusunu yanıtlar. Etik teorik bir çerçeve sunarken, ahlak bu çerçevenin uygulanışıdır. Örneğin, etik "doğru ve yanlışın teorisi" iken, ahlak bu teorinin günlük hayattaki eylemlerimize yansımasıdır.

3. Ahlak Kuralları ve Dogmatizm: Belirli ahlak kurallarının zamanla katılaşıp, genel geçer doğru ya da yanlış olarak görülmesi, düşünme özgürlüğünü kısıtlayabilir. Bireyin erdemli bir yaşam sürmesi için mevcut kuralları sorgulaması, gerekirse yeni kurallar üretmesi gerekir.

4. Özgürlük ve Ahlak İlişkisi: Sartre ve Kant gibi filozoflar, insanın özgürlüğünün bir sorumluluk getirdiğini savunurlar. Kant, özgürlüğü akla dayandırırken, Sartre bilince vurgu yapar. İkisinin ortak görüşü, özgürlük olmadan ahlaki bir eylemin mümkün olamayacağıdır.

5. Değer Yargılarının Göreceliliği: Ahlaki kurallar toplumdan topluma ve bireyden bireye değişebilir. Bir kişiye doğru gelen bir eylem, başka biri için doğru olmayabilir. Bu nedenle evrensel bir ahlak kuralı oluşturmak zordur.

Negatif ve Pozitif Özgürlük

Negatif ve Pozitif Özgürlük Arasındaki Fark

Negatif Özgürlük:

• Dışsal kısıtlamalardan özgür olma: Başkalarının müdahalesi olmadan kendi kararlarını verme ve eylemlerini gerçekleştirme özgürlüğüdür.
• "Bana karışma" özgürlüğü: Dış güçlerin birey üzerindeki baskılarının olmamasıdır.
• Örneğin: Düşünce özgürlüğü, ifade özgürlüğü gibi bireysel haklar.

Pozitif Özgürlük:

• Kendi potansiyelini gerçekleştirme özgürlüğü: Bireyin kendi içsel engellerini aşarak, yeteneklerini ve özgürlüğünü tam anlamıyla kullanabilmesidir.
• "Ben kendimi yönetirim" özgürlüğü: Bireyin kendi hayatının kontrolünü elinde tutmasıdır.
• Örneğin: Eğitim alarak kendini geliştirme, kendi kararlarını alarak hayatını şekillendirme.

Özetle:

Negatif özgürlük, dışarıdan gelen engellerin olmamasıyla ilgiliyken, pozitif özgürlük bireyin kendi içsel potansiyelini gerçekleştirebilmesiyle ilgilidir. İkisi de özgürlük kavramının farklı yönlerini ifade eder ve birbirini tamamlayıcıdır.

Daha fazla bilgi için:

Isaiah Berlin: Bu kavramları ilk olarak ayrıntılı bir şekilde inceleyen filozoflardan biridir.

Felsefe kitapları: Özgürlük kavramını ele alan felsefe kitapları bu konuda daha derinlemesine bilgi sunabilir.

Ahimsa nedir?

Ahimsa, Hindistan kökenli bir kavram olup Sanskritçe'de "zarar vermeme" anlamına gelir ve şiddetten tamamen kaçınmayı ifade eder. 

Ahimsa, Hinduizm, Budizm ve Jainizm gibi birçok Hint dini ve felsefi sistemin temel etik ilkelerinden biridir. 

Ahimsa'nın özü, her türlü canlı varlığa karşı zarar vermekten kaçınma ilkesine dayanır, bu sadece fiziksel şiddetten kaçınmak değil, düşünce ve sözde de zarar verici tutum ve davranışlardan uzak durmak anlamına gelir.

Gandhi ve Ahimsa

Mahatma Gandhi, ahimsa ilkesini hayatının ve siyasi mücadelelerinin merkezine koymuştu. Onun anlayışına göre ahimsa, sadece bireysel ahlaki bir ilke değil, aynı zamanda toplumsal ve politik bir araçtır. 

Gandhi, Hindistan’ın İngiliz sömürge yönetiminden bağımsızlığını kazanma mücadelesinde Satyagraha (hakikat için direniş) olarak bilinen şiddetsiz direniş hareketini ahimsa üzerine kurdu. Gandhi, ahimsa ilkesine dayanarak fiziksel şiddete karşı çıkar ve insanlara sadece pasif bir şekilde zarar vermemekten ziyade aktif olarak şefkat, empati ve hoşgörü göstermelerini öğütlerdi.

Ahimsa'nın Temel İlkeleri

1. Fiziksel ve Psikolojik Şiddetten Kaçınma: Ahimsa, sadece bedensel şiddetten değil, düşünce ve dildeki her türlü zarar verici davranıştan kaçınmayı gerektirir.

2. Şefkat ve Merhamet: Ahimsa, her türlü canlıya karşı sevgi, şefkat ve saygı göstermeyi savunur. Bu, insanlara, hayvanlara ve doğaya karşı da geçerlidir.

3. Zulme Direniş: Ahimsa, zayıflığın bir simgesi değildir. Gandhi’nin yorumuna göre ahimsa, haksızlığa ve baskıya karşı güçlü bir direniş şeklidir, ancak bu direniş şiddetsiz yöntemlerle yapılmalıdır.

4. İçsel Denge: Ahimsa pratiği, aynı zamanda kişinin içsel barışına ve ruhsal gelişimine de hizmet eder. Zarar vermemek, insanın ruhen de dingin olmasına katkıda bulunur.

Ahimsa'nın Gandhi'nin yaşamındaki rolü, Hindistan bağımsızlık hareketinin ahlaki temelini oluşturmuş ve küresel olarak şiddetsiz direnişin sembolü haline gelmiştir.

Soğuk ormanda kirpiler

Bir zamanlar, soğuk ve rüzgârlı bir ormanda bir grup kirpi yaşardı. Bu kirpiler, her yıl kış geldiğinde aynı sorunla karşı karşıya kalırlardı: Soğuk havalarda ısınmak için birbirlerine yaklaşmak isterlerdi, ama ne zaman deneseler dikenleri birbirlerine batar, canlarını yakardı.

Bir kış, ormanın en bilge kirpisi olan Yağmur, diğer kirpileri bir araya topladı. "Bu kış farklı olmalı," dedi. "Isınmak için bir yol bulmalıyız. Ama dikenlerimiz yüzünden birbirimize yaklaşmakta hep zorlanıyoruz. Belki de daha iyi bir çözüm vardır."

Kirpiler bu fikri düşünmeye başladılar. İçlerinden biri, Cesur adında genç bir kirpi, hemen atıldı: "Dikenlerimizi yok etsek? O zaman birbirimize zarar vermeden sarılabiliriz!"

Fakat Yağmur gülümsedi ve başını iki yana salladı. "Dikenlerimiz bizi koruyan bir parçamız," dedi. "Onlardan vazgeçersek, savunmasız oluruz. Dikenlerimiz olmadan soğuktan korunamayız."

Kirpiler bir süre daha düşündüler. En sonunda Minik adlı küçük bir kirpi, sessizce şunları söyledi: "Belki de birbirimize çok yaklaşmadan, ama yeterince yakın olabileceğimiz bir mesafe bulmalıyız. Hem ısınır, hem de birbirimizi incitmeyiz."

Bu öneri herkese mantıklı geldi. O gece, kirpiler birbirlerine tamamen sokulmadan, ama ısınabilecek kadar yakın bir şekilde sıralandılar. Dikenleri birbirine batmıyordu, ama soğuk da onlara ulaşamıyordu. Aralarındaki bu denge, hepsini hem sıcak tutmuş hem de birbirlerine zarar vermelerini engellemişti.

Günler geçtikçe kirpiler, bu dengeyi koruyarak kışı atlatmayı başardılar. Yağmur onlara, "Her ilişki bir denge ister," dedi. "Birbirimizi incitmeden, ama soğuktan korunacak kadar yakın olmanın yolunu bulduk."

Kirpiler bu dersle, sadece kışı değil, birbirlerine olan bağlarını da güçlendirdiler. Artık birbirlerine nasıl yaklaşacaklarını, ne zaman mesafeli duracaklarını, hem kendilerini hem de sevdiklerini nasıl koruyacaklarını biliyorlardı. Ve böylece, ormanda her kış, kirpiler bu dengeyi hatırlayarak birbirlerine hem yakın hem de güvende kalmayı başardılar.

Ve onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine...

Yaşlanma ve Yaşlıların Sağlık Sorunları

Yaşlanma - Yaşlıların Sağlık Sorunları

Yaşlanma, erken yetişkinlikten itibaren başlayan ve orta yaşlarda birçok vücut fonksiyonunun yavaşça azalmaya başladığı, doğal ve sürekli bir süreçtir. Yaşlılık için belirli bir yaş yoktur, ancak 65 yaş geleneksel olarak yaşlılık başlangıcı olarak kabul edilmiştir. Bu tarihsel bir karardır ve biyolojik bir temeli yoktur.

Yaşlanma, farklı şekillerde tanımlanabilir:

Kronolojik yaş: Sadece zamanın geçişine dayalıdır ve kişinin yaşıdır. Sağlık açısından sınırlı bir anlamı vardır, ancak yaşla birlikte sağlık sorunları geliştirme olasılığı arttığı için bazı yasal ve finansal kullanımları vardır.

Biyolojik yaş: Vücuttaki yaşlanmaya bağlı değişiklikleri ifade eder. Bu değişiklikler, bazı insanlarda daha erken, bazılarında daha geç görülür. Farklılıklar genellikle yaşam tarzı, alışkanlıklar ve hastalıkların etkilerinden kaynaklanır.

Psikolojik yaş: Kişinin nasıl hissettiği ve davrandığına dayanır. Örneğin, 80 yaşındaki bir kişi aktif olarak çalışıyor ve gelecek planları yapıyorsa psikolojik olarak daha genç kabul edilir.

Çoğu sağlıklı insan, 70-80 yaşlarına kadar bir geriatristin (yaşlı bakımı konusunda uzmanlaşmış doktor) bakımına ihtiyaç duymaz. Ancak, bazı tıbbi durumlar nedeniyle daha erken yaşlarda ihtiyaç duyulabilir.

Yaşlanmayla birlikte meydana gelen bazı değişiklikler normal kabul edilir. Örneğin, presbiyopi (göz merceğinin kalınlaşması ve yakını görmenin zorlaşması), yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucudur.

Sağlıklı yaşlanma, istenmeyen yaşlanma etkilerini geciktirmeyi veya azaltmayı hedefler. Bunu başarmak için besleyici bir diyet, sigara içmemek, düzenli egzersiz yapmak ve zihinsel olarak aktif kalmak gibi sağlıklı alışkanlıklar edinmek önemlidir.

Amerika'da ortalama yaşam süresi artarken, maksimum yaşam süresi pek değişmemiştir. Yaşam beklentisi genetik, yaşam tarzı, çevresel faktörler ve sağlık hizmetlerine erişim gibi unsurlardan etkilenir.

Sonuç olarak, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, yaşlanmanın etkilerini hafifletmeye ve aktif kalmaya yardımcı olabilir.

https://www.msdmanuals.com/home/older-people%E2%80%99s-health-issues/the-aging-body/overview-of-aging

İki fazlı yaşlanma, 44 ve 60

Bilim insanları, insanların iki dönemde hızla yaşlandığını tespit etti: 44 ve 60 yaşlarında.

Eğer aniden kırışıklıklar, ağrılar veya yaşlanmış hissetme gibi belirtiler fark ettiyseniz, bunun bilimsel bir açıklaması olabilir. Araştırmalar, yaşlanmanın yavaş ve sürekli bir süreçten ziyade en az iki hızlanmış dönemde gerçekleştiğini gösteriyor.

25-75 yaş arası kişiler üzerinde yapılan bir çalışmada, 44 ve 60 yaşlarında belirgin yaşa bağlı değişimler tespit edildi. Bu bulgular, kas-iskelet sistemi ve kardiyovasküler hastalıklardaki artışları açıklayabilir.

Araştırmada, 108 gönüllüden düzenli olarak kan, dışkı, deri, ağız ve burun örnekleri alındı. Çalışma, 135.000 farklı molekül ve mikrop incelendi. Yaşlanma ile ilgili en büyük değişikliklerin 40'lı yaşların ortalarında ve 60'lı yaşların başlarında olduğu görüldü.

İlk yaşlanma dalgası, kalp hastalıkları ve kafein, alkol ve yağ metabolizmasıyla ilgili molekülleri içeriyordu. İkinci dalga ise bağışıklık sistemi, karbonhidrat metabolizması ve böbrek fonksiyonlarını etkileyen molekülleri içeriyordu. Kas ve deri yaşlanması her iki dönemde de etkileniyordu.

Bu bulgular, yaşa bağlı hastalıkların riskinin 60 yaşından sonra hızla arttığını gösteriyor ve yaşam tarzı değişiklikleri ile yaşlanma sürecini yavaşlatmaya yönelik müdahaleler yapılabileceğini vurguluyor.

https://www.theguardian.com/science/article/2024/aug/14/scientists-find-humans-age-dramatically-in-two-bursts-at-44-then-60-aging-not-slow-and-steady

Sarkopeni nedir?

Sarkopeni, yaşlanma sürecinde kas kütlesi ve kas gücünde azalma olarak tanımlanan bir durumdur. Genellikle 50'li yaşlardan sonra ortaya çıkar ve ilerleyen yaşla birlikte daha belirgin hale gelir. Sarkopeni, kasların küçülmesi, zayıflaması ve hareket kabiliyetinin azalmasıyla karakterizedir. Bu durum, kişinin günlük aktivitelerini yapma yeteneğini etkileyebilir ve düşme riski gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Sarkopeniyi önlemek veya yavaşlatmak için düzenli egzersiz yapmak, özellikle direnç egzersizleri, protein açısından zengin bir diyet, yeterli uyku ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek önemlidir.

İdeal denge

İdeal denge, hayatımızdaki tüm unsurların ahenk içinde olduğu optimum bir haldir. Ancak bu denge, her bireyin kendi yaşam koşulları ve bakış açısına göre farklılık gösterebilir. Dolayısıyla, bir kişinin "ideal dengesi", bir başkası için geçerli olmayabilir. Bu göreceliliğe rağmen, ideal dengeyi oluşturan bazı temel dinamikler tanımlanabilir: biyolojik, psikolojik ve toplumsal dengeler.

Biyolojik Denge:

Biyolojik denge, vücudun temel işlevlerini sağlıklı ve dengeli bir şekilde yürütmesiyle ilgilidir. Bu dengeyi sağlamak için:

Beslenme: Dengeli ve yeterli beslenme.

Hareket: Düzenli fiziksel aktivite.

Uyku: Kaliteli ve yeterli uyku.

Cinsel yaşam: Sağlıklı cinsel yaşam.

Bu unsurlar bir araya gelerek vücudun "homeostasis" dediğimiz dengede kalmasını sağlar. Bu, sadece fiziksel değil, aynı zamanda zihinsel ve duygusal sağlığımızı da destekler.

Psikolojik Denge:

Psikolojik denge, bireyin iç dünyasında hissettiği denge halidir. Psikolojik dengeyi sağlamak için şu unsurlar ön plandadır:

Ego Dengesi: Kişinin benliğiyle barışık ve egosunu kontrol altında tutması.

Algı ve Gerçeklik Uyumu: Algılarımızın, anlamlandırmalarımızın gerçeklerle uyum içinde olması.

Ruh Hali: Başarı, mutluluk, özgüven, farkındalık, sevgi ve huzur gibi temel duyguların dengede olması.

Anlam Arayışı: Kendi varoluşumuzu ve hayatın anlamını doğru bir yere oturtmak.

Eylem Dengesi: Bilginin eyleme dönüştüğü anlarda gerektiği kadarını yapabilmek ve gerektiğinde durabilmek.

Değerlerle Uyum: Kendi değerlerimiz doğrultusunda bir hayat sürmek.

Toplumsal Denge:

Toplumsal denge, bireyin toplumla olan ilişkisini dengelemeyi içerir. Bu dengeyi sağlamak, bireyin sosyal kimliği ve rollerinin dengede olmasıyla mümkün olur:

Özel Yaşam ve İş Yaşamı Dengesi: Hayatın iki önemli alanını dengede tutmak.

Başarı ve Huzur Dengesi: Hayatta başarılı olmak ile huzur bulmak arasında bir denge kurabilmek.

Dış ve İç Dünya Dengesi: Kişinin içsel dünyasıyla dış dünya arasındaki dengeyi kurabilmesi.

Zihin-Beden Dengesi:

Bu dengeyi kurmak, sadece biyolojik ve psikolojik dengeleri değil, aynı zamanda zihin ve beden arasındaki uyumu da kapsar. Bunun yanında:

Gerginlik ve Gevşeme: Stres yönetimi ve gevşemeyi sağlayarak içsel dengeyi kurmak.

Serotonin ve Dopamin Dengesi: Mutluluk ve motivasyonu sağlayan nörotransmitterlerin dengede tutulması.

Bilinç Hali: Uyanıkken beyin dalgalarının (beta ve alfa) dengesi.

Mutluluğun ve Bilgeliğin Yolu:

İdeal denge, sonunda mutluluk ve iç huzurla sonuçlanır. Ancak bu dengeyi yakalamak için tüm bu unsurların mükemmel bir şekilde çalışması gerekmez. Birkaç alanda ilerleme kaydettiğinizde, diğer alanlar da kendiliğinden dengeye gelmeye başlar. Ustalaşmak, bu süreçte bilgeliği kazanmanın yolunu açar.

Bu yüzden, ideal dengeyi hayatın her alanında ararken, dengeyi bulmak adına her bir detaya odaklanmak yerine, küçük adımlarla bütünsel dengeye yaklaşmak önemlidir.

Motivated reasoning nedir?

Motivated reasoning, bir kişinin inançlarını, isteklerini veya duygusal çıkarlarını korumak için bilinçli veya bilinçsiz şekilde kanıtları kendi lehine yorumlama eğilimidir. Bu psikolojik süreçte, insanlar hoşlarına giden sonuçlara ulaşmak amacıyla bilgileri seçici olarak kabul eder ya da reddeder. Motivated reasoning, bireylerin nesnel gerçeklikten sapmasına ve yanlış kararlar almasına yol açabilir, çünkü mevcut bilgilere taraflı bir şekilde yaklaşılır. Örneğin, bir kişinin bir konuda güçlü bir inancı varsa, o inanca aykırı olan kanıtları görmezden gelebilir veya önemsiz görebilir, kendi inancını destekleyen kanıtları ise abartabilir.

Müzikte EP nedir?

Müzikte EP, "Extended Play" anlamına gelir. EP, genellikle 4 ila 6 şarkıdan oluşan ve bir albümden daha kısa olan müzik projeleridir. Bir albümün aksine, EP'ler tam uzunlukta olmaz ve genellikle 10-30 dakika arasında sürer. Sanatçılar, EP'leri genellikle bir albümden önce bir önizleme olarak ya da yeni müzik yayınlamak için daha kısa bir format olarak kullanırlar. EP, bir single'dan daha uzun, ancak bir albümden daha kısa bir projedir.

RP2 (Retinitis Pigmentosa 2) ve kanser

RP2 (Retinitis Pigmentosa 2), başlangıçta retinitis pigmentosa (bir göz hastalığı) ile ilişkilendirilen bir gen olmasına rağmen, son zamanlarda bazı araştırmalar RP2 geninin kanserle de ilişkili olabileceğini göstermektedir. Bu genin, bazı kanser türlerinde hücre büyümesi ve metastazı üzerinde etkisi olabileceği düşünülmektedir. Özellikle, RP2'nin kanser hücrelerindeki mutasyonlarının, kanserin yayılımını ve tedaviye direnç mekanizmalarını etkileyebileceği üzerinde durulmaktadır.

Ancak, bu alandaki çalışmalar henüz erken aşamalardadır ve RP2'nin kanserdeki rolü konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kendinize karşı nasıl nazik olabilirsiniz: Kendinize şefkat göstermenin yolları

Kendinize karşı nasıl nazik olabilirsiniz: Kendinize şefkat göstermenin yolları

Kendimize karşı en sert eleştirmen olma eğilimindeyiz, kusurlarımıza odaklanıp, güçlü yanlarımızı göz ardı ederiz. Hiçbir zaman yeterince iyi olmadığımızı hissetmek yaygın bir durumdur. Bu duygularla başa çıkmanın anahtarı, şefkati hak ettiğinizi kabul etmek ve kendinize karşı nazik olmayı öğrenmektir.

Kendinize şefkat nedir?

Şefkat genellikle başkalarına yönelttiğimiz bir duygu olarak düşünülse de, kendimize de aynı şefkati göstermemiz gerekir. Kendinize şefkat göstermek, hatalarınızı ve kusurlarınızı anlamayı ve affetmeyi içerir. Bu, bir arkadaşınıza ya da sevdiklerinize gösterdiğiniz sevgi ve anlayışı kendinize de yöneltmeyi gerektirir. Kendimize şefkat gösterdiğimizde, zihinsel ve duygusal sağlığımızı iyileştirebilir ve daha mutlu, tatmin edici bir yaşam sürebiliriz.

Değerinizi tanıyın

Kendinize şefkat göstermenin ilk adımı, kendi değerinizi ve kıymetinizi fark etmektir. Hatalar yaptığınızda, kendinizi eleştirmek yerine, affedici ve cesaret verici olmayı seçebilirsiniz. Hatalarınızla yüzleşmek, onların farkında olmak, ancak bu yüzden kendinizi suçlamamak önemlidir. Hata yapmak insan olmanın bir parçasıdır ve bu, sizin değerinizden bir şey eksiltmez.

İhtiyaçlarınızı kabul edin

Kendinize karşı nazik olmanın bir diğer yönü, kendi ihtiyaçlarınızı fark etmek ve bu ihtiyaçları karşılamak için adımlar atmaktır. Bu, kendinize dinlenme zamanı ayırmak, sevdiğiniz hobilerle uğraşmak ya da sessiz bir zaman dilimi yaratarak düşüncelerinizi toparlamanızı sağlamak olabilir.

Kendinize şefkat göstermek, aynı zamanda kendinizle nasıl konuştuğunuzla da ilgilidir. İç sesiniz destekleyici mi yoksa eleştirici mi? Olumsuz düşünceleri daha olumlu ve anlayışlı bir şekilde değiştirmek, iç dünyanızı daha besleyici hale getirebilir. Örneğin, "Hiçbir şeyi doğru yapamıyorum" demek yerine, "Bir hata yaptım, ama bundan ders çıkarabilirim" demek daha yapıcıdır.

Kendinize nazik olmanın zihinsel sağlığınıza etkisi

Kendimize nasıl davrandığımız ile zihinsel sağlığımız arasındaki ilişki, tahmin ettiğimizden daha derindir. Kendimize karşı nazik olmadığımızda, zihinsel sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Kendimize yönelik şefkatin önemini hatırlatmak, olumsuz düşüncelerle başa çıkarken yardımcı olabilir.

Şefkat, kaygı ve stresi azaltabilir

Sürekli kendimizi eleştirmek, kaygı ve depresyonu artırabilir. Kendimize nazik olmak, bu olumsuz duyguları azaltarak içsel bir huzur ve güvenlik duygusu yaratır. Kendinizi kaygılı ve stresli hissettiğinizde, duygusal sağlığınıza destek olacak adımlar atmak için durup ihtiyacınıza odaklanmak faydalı olabilir.

Kendinize şefkat göstermek özgüveninizi artırabilir

Kendinize anlayış ve şefkat gösterdiğinizde, kim olduğunuz hakkında daha iyi hissedersiniz ve bu da genel özgüveninizi artırır. Kendiniz hakkında daha iyi hissettiğinizde, başkalarına da daha iyi davranırsınız.

Nazik olmak, mutluluğunuzu artırabilir

Kendimize nazik ve destekleyici davrandığımızda, içsel olarak pozitif bir ortam yaratırız. Bu yaklaşım, hayatın zorluklarına karşı daha pozitif ve dirençli olmamızı sağlar. Zihniyetiniz ve zorluklara nasıl tepki verdiğiniz, hayatın diğer alanlarında kendinize nasıl davrandığınızı etkiler.

Şefkat göstermek, stres yönetimini iyileştirir

Zor zamanlarda kendimizi eleştirmek yerine, kendimize şefkat ve anlayış göstermek, stresle daha etkili başa çıkmamıza yardımcı olabilir. Kendinize karşı nazik olmak, zorlukların üstesinden gelmenizi kolaylaştırır.

Kendinize olan sevgi, dayanıklılığınızı artırabilir

Geri dönmek zorunda kaldığınızda, kendinize şefkat göstermek ve hatalarınıza rağmen kendinizi sevmek, içsel gücünüzü artırır. Kendinize nazik davranmak, yaşamın zorluklarından daha hızlı ve sağlıklı bir şekilde iyileşmenize yardımcı olur.

Kendinize karşı nazik olmanın 10 yolu

1. Kendinizi takdir edin.

2. Kendinize şükran duyun.

3. Kendinizle nazik konuşun.

4. Gününüzü değerlendirin.

5. Kendinize öncelik verin.

6. Farkındalık pratiği yapın.

7. Gerçekçi hedefler belirleyin.

8. Kendinizi affedin.

9. Mola verin ve dinlenin.

10. Destek alın.

Her gün küçük adımlarla, kendinize karşı daha nazik olabilir ve daha şefkatli bir ilişki geliştirebilirsiniz. Kendinize nazik olmak, genel sağlığınız için yapabileceğiniz en faydalı şeylerden biridir.

Kim konuşuyor?

Bir zamanlar, uzak diyarların birinde, Lila adında küçük bir kız yaşardı. Lila, göz kamaştırıcı yeşillikler içinde bulunan bir köyde doğmuştu, ama kalbinin derinliklerinde her zaman bir şeylerin eksik olduğunu hissederdi. Günlerini köydeki diğer çocuklarla oynayarak geçirirken, zaman zaman kendi hataları ve duyguları yüzünden kendini suçlar, diğer çocuklar kadar mükemmel olmadığını düşünürdü.

Bir gün, köyün en eski ağacının altında otururken, rüzgarın hışırtısıyla tanımadığı bir ses duydu. Ses, yumuşak ve içten bir tondaydı. "Lila," dedi ses, "neden kendini bu kadar sert yargılıyorsun?"

Lila etrafa baktı ama kimseyi göremedi. "Kim konuşuyor?" diye sordu korkuyla.

Bir an sonra, karşısında zarif, ışık saçan bir peri belirdi. Bu peri, Lila’nın hislerini anlayan bir varlıktı. "Ben Senin İç Sesi'nim," dedi peri. "Kendi kendine karşı çok sertsin. Ama her hatan, her yanlışın, aslında büyümenin bir parçası. Değişim, kendine şefkat gösterdiğinde daha kolay olur."

Lila, perinin söylediklerini düşündü. "Ama ben hata yapmaktan korkuyorum. Diğerleri ne derse desin, hep onların yargılarından kaçmak zorunda hissediyorum."

Peri nazikçe gülümsedi. "Başkalarının yargıları seni bağlamaz, Lila. Senin ruhun özgür. Kendine karşı nazik olmayı öğrenmek ve hatalarına rağmen kendini sevmek, en büyük güçtür. Unutma, kimse mükemmel değildir ve hatalar bizi büyütür."

Lila, perinin söylediklerini kalbinde hissetti. "Kendimi affetmek zor," dedi sessizce.

Peri ellerini kaldırarak sihirli bir dokunuşla Lila'nın kalbine bir ışık yerleştirdi. "Kendine şefkat göstermek için cesaret gerekir. Ama bu cesaret, her gün yeni bir fırsat sunar. Bugünkü hatalarını affet ve yarına sevgiyle bak. Çünkü her gün, yeniden başlamak için bir fırsattır."

O andan itibaren, Lila hayatına yeni bir bakış açısıyla bakmaya başladı. Hatalarını kabullenmeyi, kendine şefkat göstermeyi ve her günün yeni bir fırsat olduğunu anlamıştı. Artık diğerlerinin ne düşündüğüne takılmıyor, kendi iç huzurunu bulmaya odaklanıyordu. Kendisine karşı daha nazik olmayı öğreniyor, büyürken yaptığı hataların onu daha güçlü kıldığını biliyordu.

Ve Lila, her geçen gün kendini daha çok sevmeyi, kendine şefkat göstermeyi öğrenerek büyüdü. Onun hikâyesi, kendine şefkat gösteren herkesin masalına dönüştü.

Ve böylece, Lila'nın masalı, başkalarının yargılarına kulak asmadan, hatalarımızı kabul ederek, kendimizi sevmeyi öğrenmenin gücünü anlatan bir öğreti olarak yayıldı.

Masal bitti, ama Lila'nın hikâyesi her yürekte devam etti.

Öz-Şefkati Uygulamak İçin İpuçları

Öz-Şefkati Uygulamak İçin İpuçları 

Öz-şefkati geliştirmenize yardımcı olacak birçok egzersiz vardır. İşte temel tekniklerden bazıları:

Kendine Bir Arkadaş Gibi Davran

Başlamak için kendinize, sevdiğiniz birine gösterdiğiniz anlayışla yaklaşın. Başkalarının acısını her zaman hafifletecek gücümüz olmasa da, varlığını kabul edip onlara destek olabiliriz. Aynı şekilde:

Hata yapmanıza izin verin. Kendimize karşı hoşgörülü olup, herkesin hata yapabileceğini kabul etmek önemlidir. Kusurlarınızı kabul edin ve yalnız olmadığınızı hatırlayın.

Kendinize başkalarına gösterdiğiniz gibi ilgi gösterin. Bir arkadaşınız üzgün olduğunda ona nasıl fiziksel ve duygusal destek veriyorsanız, kendinize de aynı özeni gösterin.

Daha Fazla Farkındalık Geliştirin

Öz-şefkat, iç sesimizi fark edip onu değiştirmeye başlamaktır.

“Bırakma Cümleleri” Kullanın. Olumsuz düşüncelerinizi fark ettiğinizde, kendinize anlayış gösterin ve bu duygulardan kendinizi serbest bırakın. Örneğin, “Üzgün olmam normal” gibi ifadeler kullanın.

Kendini kabullenmeyi deneyin. Hem güçlü yanlarınızı hem de zayıflıklarınızı kabul edin.

Farkındalık uygulayın. Yoga, derin nefes alma gibi farkındalık egzersizleri, kendinizi merkezde tutmanıza yardımcı olabilir.

Hızlı yargılardan kaçının. Kendinizi belirli bir şekilde davranmaya mahkûm hissetmektense, farklı şekillerde hareket edebileceğinizi unutmayın.

Perspektif Kazanın

Kendinizi daha geniş bir insanlık deneyiminin parçası olarak görün.

Dış onay ihtiyacını bırakın. Başkalarının sizi nasıl algıladığınıza bağlı kalmadan, kendi iç huzurunuzu bulmaya çalışın.

Başkalarına ulaşın. Duygularınızı başkalarıyla paylaşmak, yalnız olmadığınızı hatırlamanıza yardımcı olabilir ve sosyal destek ağlarınızı güçlendirir.

Öz-Şefkat Nasıl Sahip Olunur ve Gösterilir?

Öz-Şefkat Nasıl Sahip Olunur ve Gösterilir?

Öz-şefkat, kendimize karşı olumlu bir tutum geliştirmek anlamına gelir. Dr. Kristin Neff tarafından pozitif psikoloji literatürüne kazandırılan bu kavram, üç temel unsura dayanır: Kendine şefkat, ortak insanlık anlayışı ve farkındalık.

Öz-şefkat, zor durumlarda kendimize karşı affedici, kabullenici ve sevgi dolu olmaktır. Öz-sevgiden farklı olarak daha geçici bir durumdur ve özsaygıyla karıştırılmamalıdır. Peki, öz-şefkati nasıl gösterebiliriz?

Kendine Şefkat

Kendine şefkat, başarısız olduğumuzda veya canımız yandığında kendimize anlayış ve merhamet göstermektir. 

Kendi hatalarımıza sert tepki vermek yerine, kendimizi sabır ve sıcaklıkla karşılamak bu anlayışın temelidir.

Öz-şefkat göstermek, beklentilerimizin altında kaldığımızda bile kendi değerimizi koşulsuz kabul etmektir. Örnekler şunları içerebilir:

Zor bir dönemden geçerken kendinize şefkat göstermek.

Kendi kişisel kusurlarınıza anlayış ve sabır göstermek.

Eksikliklerinizi kabul etmek ve bunlara tolerans göstermek.

Ortak İnsanlık Anlayışı

İnsan olmanın bir parçası olarak, bireysel deneyimlerimizi daha geniş bir insanlık deneyiminin parçası olarak görmektir. Kendi kusurlarımızı kabul edip affetmek, bu anlayışın önemli bir parçasıdır. Diğer insanların da zaman zaman aynı zorlukları yaşadığını fark etmek, yalnız olmadığımızı anlamamıza yardımcı olur.

Bu anlayışı uygulamak, şu davranışları içerebilir:

Kendi eksikliklerinizi insan olmanın doğal bir parçası olarak görmek.

Zorlukları herkesin yaşadığı hayatın bir parçası olarak kabul etmek.

Kendinizi yetersiz hissettiğinizde, başkalarının da bu duyguları yaşadığını hatırlamak.

Farkındalık

Öz-şefkatin farkındalık boyutu, olumsuz düşünce ve duygularımıza tepkisel yaklaşmak yerine, onları kabul etmeyi içerir. Kendimizi aşırı eleştirmekten kaçınarak duygularımızı dengede tutmak ve acı verici duygularla yüzleşmek yerine onlarla merak ve açıklıkla yaklaşmak esastır.

Bu anlayışın örnekleri şunlardır:

Üzücü bir olay yaşadığınızda duygularınızı dengede tutmaya çalışmak.

Başarısız olduğunuzda durumu büyütmeden perspektifinizi korumak.

Üzgün hissettiğinizde, duygularınıza merak ve açıklıkla yaklaşmak.

Öz-şefkat, bir denge ve duygusal tepkilerde bir “orta yol” olarak görülebilir.

Lens Shift: Kendine Şefkatle Konuşma Tekniği

Lens Shift: Kendine Şefkatle Konuşma Tekniği

Hayatta çoğu zaman, sevdiklerimize gösterdiğimiz şefkati kendimize göstermekte zorlanırız. Bir arkadaşımıza, aile üyemize ya da sevdiğimiz bir hayvan dostumuza karşı anlayışla yaklaşırken, kendimizi aynı ölçüde desteklememek, eleştirmek ya da acımasızca yargılamak yaygın bir durumdur. İşte bu noktada, kendimize şefkat göstermeyi öğrenmenin güçlü bir yolu olan Lens Shift tekniği devreye girer.

Lens Shift Tekniği Nedir?

Bu teknik, sevdiklerimize gösterdiğimiz şefkat ve anlayışı kendimize yansıtmak amacıyla geliştirilmiştir. Temel olarak, kendinizle aynı empati ve sevgi dolu dili kullanmayı öğretir. İşleyişi ise oldukça basit:

1. Sevdiğiniz Birini Hayal Edin: Bir aile üyesi, yakın bir arkadaş ya da sevdiğiniz bir evcil hayvanı gözünüzde canlandırın. Onların üzgün, kırgın veya zor bir an yaşadıklarını düşünün.

2. Onlara Şefkat Gösterin: Hayalinizdeki bu kişiye (ya da canlıya) anlayışlı, şefkatli ve destekleyici sözler söyleyin. Onların duygularını anladığınızı, her şeyin düzeleceğini ve yalnız olmadıklarını hatırlatın.

3. Aynı Sözleri Kendinize Uygulayın: Şimdi aynı kelimeleri ve anlayışı kendinize yönlendirin. Kendinizle, tıpkı sevdiğiniz biriyle konuştuğunuz gibi konuşun. Kendi acınızı hafifletmek için aynı şefkati kullanın.

Neden Önemli?

Kendine şefkat, psikolojik dayanıklılığı ve duygusal sağlığı artıran önemli bir beceridir. Lens Shift tekniği, kendini eleştirmenin yerine kendini kabullenme ve sevgi dolu bir iç ses geliştirme fırsatı sunar. Bu teknik sayesinde, stresli ya da zor zamanlarda kendinizi daha güçlü ve değerli hissedebilirsiniz.

Unutmayın ki, en çok ihtiyaç duyduğunuz anda kendi en yakın dostunuz olabilirsiniz.

Bıldır ne demektir?

"Bıldır" kelimesi Türkçede eski bir sözcük olup, "geçen yıl" anlamına gelir. Özellikle Anadolu'da, bazı yöresel ağızlarda hâlâ kullanılmaktadır. Günümüz Türkçesinde ise bu kelimenin yerini genellikle "geçen yıl" veya "geçen sene" ifadeleri almıştır.

SASI cerrahisi nedir?

SASI (Single Anastomosis Stomach-Ileal Bypass) cerrahisi, obezite tedavisinde uygulanan bir bariatrik cerrahi yöntemidir. 

Bu operasyon, midenin küçültülmesi ve ince bağırsağın alt kısmına anastomoz yapılmasıyla gerçekleştirilir. 

SASI cerrahisinde bir tüp mide işlemi sonrası, ince bağırsağın alt kısmı mideye bağlanır, bu da hem mide hacmini küçültür hem de besinlerin emilim sürecini kısaltır.

Bu sayede hastalar daha az yemek yerler ve vücut, tüketilen besinlerin tamamını emmez, bu da kilo kaybına neden olur. SASI cerrahisi, özellikle vücut kitle indeksi (BMI) yüksek olan hastalarda önerilir ve diğer bariatrik ameliyatlara göre daha az komplikasyon riski sunabilir.

Anlayıştan duyguları tanımaya giden yol

Anlayıştan duyguları tanımaya giden yol genellikle birkaç aşamadan oluşur:

1. Farkındalık: İlk adım, duygusal durumun farkına varmak ve mevcut duygularınızı tanımlamaktır. Kendi duygusal tepkilerinizi gözlemleyerek başlayın. Hangi durumlarda nasıl hissettiğinizi not edin.

2. İnceleme: Duyguların neden kaynaklandığını anlamaya çalışın. Bir olay ya da durumun hangi duyguları tetiklediğini belirleyin. Duyguların arkasındaki düşünceleri ve inançları inceleyin.

3. Kabul: Duygularınızı yargılamadan kabul edin. Hislerinizi anlamak için onları bastırmak yerine, doğal bir parça olarak görün. Duyguların geçici olduğunu ve hepsinin bir anlam taşıdığını unutmayın.

4. Analiz: Duygularınızın ne zaman ve neden ortaya çıktığını analiz edin. Örneğin, bir stresli durumda öfkelenmek, bir başarıda mutluluk duymak gibi. Bu analiz, duyguların tetikleyicilerini anlamanıza yardımcı olabilir.

5. Duygusal Zeka: Duygularınızı yönetme becerilerinizi geliştirin. Kendinizi nasıl ifade ettiğinizi ve başkalarının duygularını nasıl anlayıp yanıt verdiğinizi değerlendirin. Empati kurma ve etkili iletişim kurma bu aşamanın bir parçasıdır.

6. Kişisel Gelişim: Duygusal anlayışınızı derinleştirin ve kendinizi sürekli olarak geliştirin. Duyguların yönetimi ve anlaşılması, kişisel gelişim ve büyüme için önemli bir süreçtir.

Bu adımlar, duygusal zekanızı artırabilir ve kendinizi ve başkalarını daha iyi anlayabilmenizi sağlayabilir.

Açlık sonrası beslenmenin kök hücrelerine etkisi

Açlık sonrası beslenmenin kök hücreleri aktive ettiği ancak bu sürecin kanser öncesi büyümelere neden olabileceği fareler üzerinde yapılan araştırmalarla gösterilmiştir.

Farelerde açlık sonrası beslenme, bağırsaklardaki hasarı onaran kök hücrelerin aktivitesini artırmaktadır. Ancak, bu aktivasyon süreci, kanser yapıcı genetik değişikliklere sahip farelerde kansere yol açabilecek poliplerin gelişme riskini artırmaktadır.

Araştırmalar, açlık sırasında kök hücrelerin yağları enerji kaynağı olarak kullanarak bağırsak onarımını hızlandırdığını göstermiştir. Fakat açlık sonrası beslenme, bu kök hücrelerin kanser riskini artırabilecek şekilde çoğalmasına neden olabilir.

Yapılan çalışmalar, kök hücrelerin sürekli bölünebilme yeteneğinin kanser öncesi hücrelere yol açabileceğini ortaya koymuştur. Kök hücrelerin refeeding (beslenme) döneminde aktive edilmesi, farelerde tümör gelişme riskini artırabilir.

Ancak, bu bulguların insanlara nasıl yansıyacağı ve ne derece geçerli olduğu henüz net değildir. Araştırmalar, bu bulguları doğrulamak ve olası riskleri daha iyi anlamak için klinik denemelere ihtiyaç duyulacağını vurgulamaktadır.

https://www.nature.com/articles/d41586-024-02700-2

Yapay zekanın tıpta test edilmesi sorunu üzerine

Yapay zekanın tıpta test edilmesi oldukça karmaşık bir süreç. 

İşte nasıl yapılması gerektiği:

Birçok tıbbi algoritma, sınırlı klinik verilerle onaylanmıştır. Bilim insanları bu araçların kimler tarafından ve nasıl test edilmesi gerektiği konusunda tartışmaktadır. Örneğin, Devin Singh, pediatri uzmanı olarak bir çocuk hasta ile ilgilenirken yaşadığı acı deneyimden sonra yapay zekanın bekleme sürelerini kısaltıp kısaltamayacağını araştırmıştır. Toronto'daki SickKids hastanesinde, acil servis verilerini kullanarak AI modelleri geliştirmiştir.

Bu modellerin, hastaların test sonuçlarını 3 saat hızlandırabileceği öne sürülmüştür. Ancak, AI algoritmalarının etkinliği, bu tür bir müdahalenin gerçek yaşamda ne kadar yardımcı olacağını doğrulamak için ilk adımdır.

Tıbbi AI sistemlerini test etmek karmaşık bir süreçtir. Ancak, sadece 2020-2022 yılları arasında 65 rastgele kontrollü deneme yayımlanmıştır. ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) gibi düzenleyiciler, hastanelerde kullanılmak üzere yüzlerce AI cihazını onaylamıştır. Bazı hastaneler bu cihazları kendi başlarına test etmektedir.

Yapay zeka uygulamaları genellikle tıbbi cihaz olarak değerlendirilir ve ilaçlardan daha az sıkı kriterlere tabidir. Gary Weissman, FDA onaylı AI cihazlarının çoğunun yayınlanmış veri veya güvenlik değerlendirmesi sunmadığını belirtmiştir.

Bazı hastaneler, AI ürünlerini satın aldıktan sonra ek testler yapmadan hemen kullanmaya başlarlar. Ancak, bazı kurumlar düzenleyici onayının cihazın gerçekten faydalı olduğunu garanti etmediğini kabul ederek kendi testlerini yapmaktadır.

Yapay zeka cihazlarının test edilmesinde dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise ‘uyarı yorgunluğu’dur; kliniklerin yüksek sayıda AI uyarısına alışması, uyarılara karşı duyarsız hale gelmelerine yol açabilir.

AI'nin test edilmesinde bir diğer zorluk ise klinik deneme sonuçlarının farklı popülasyonlara genelleştirilmesidir. AI algoritmaları, eğitim verilerinden farklı veri kullanıldığında hassas olabilir.

Son olarak, AI sistemlerinin test edilmesinde hasta onayı önemli bir konu haline gelmiştir. Örneğin, Singh ve ekibi, çocuk acil servisinde kullanılan bir AI cihazı ile ilgili olarak, ailenin bilgilendirilmiş onayını otomatik olarak almayı planlamaktadır.

Kuruluşlar, bu zorluklarla başa çıkmak için ortaklaşa çözümler geliştirmeye çalışmaktadır. 

Örneğin, Mayo Clinic, AI araçlarını standartlaştırılmış bir şekilde test etmeyi hedefleyen bir araştırma programına sahiptir.

Ayrıca, Google, Amazon gibi şirketlerin finansman sağladığı AI Sağlık Koalisyonu, merkezi bir değerlendirme ağı kurmayı önermektedir.

https://doi.org/10.1038/d41586-024-02675-0

Nadir hastalık anneyi bilim insanı yaptı.

Terry Jo Bichell, beşinci doğumundan sonra, çocuğunda bir anormallik hissetti. İlk başta doktorlar bunun kuru endişe olduğunu söylediler, ancak bir yaşına geldiğinde çocuğun oturamadığını gören bir çocuk doktoru testler yaptı. Testler, Lou'nun nadir bir gelişimsel bozukluk olan Angelman sendromu taşıdığını ortaya koydu. Bu sendrom, motor fonksiyon bozukluğu, konuşma eksikliği, nöbetler ve uyuma zorlukları gibi belirtilerle kendini gösterir ve bilinen bir tedavisi yoktur.

Bichell, bu teşhisi 2000 yılında San Miguel de Allende, Meksika'da, ebelik okulunda öğretmenlik yaparken öğrendi. Angelman sendromu hakkında bilgi edinmek için İnternet bağlantılı bir bilgisayara erişmeye çalıştı, ancak sadece bulguları okumakla yetinmek istemedi; çaresiz hastalığa bir tedavi bulmak için bilim insanı olmayı seçti.

2000 yılında Bichell, Finlandiya'ya giderek Angelman sendromu üzerine ilk büyük uluslararası konferansa katıldı. Bu etkinlik, Bichell için sağlık hizmetlerinden farklı olarak gerçek bilimle ilgilenmenin ilk kez gerçekten ilgi çekici olduğunu gösterdi. Konferansta Lou’nun uyku sorunları jet lag ve uzun gün ışığı nedeniyle daha da kötüleşti, bu da Bichell’in araştırmacı Arthur Beaudet ile tanışmasına ve Angelman sendromu ile UBE3A geni arasındaki bağlantıyı araştırmasına neden oldu. Bichell, folat ve betain adlı takviyeleri denemek için bir klinik deneme başlattı, ancak bu deneme başarısız oldu.

Bichell, tıp, genetik veya nörobiyoloji eğitimi almamıştı; ancak, 1986'da Fildişi Sahili'nde bir doğumda bebek ölümü gördükten sonra ebeliğe karar vermişti. 2009’da Vanderbilt Üniversitesi’nde nörobilim doktorası yapmaya başladı. Önce Angelman sendromu üzerine çalıştı, ardından Huntington hastalığı üzerine geçiş yaptı.

Bichell, Vanderbilt Üniversitesi'nde Carl Johnson ile çalıştı ve sirkadiyen ritimler ile Angelman sendromu arasındaki bağlantıyı araştırdı. Bichell, ellinci yaşında akademik kariyer beklemiyordu ve daha sonra COMBINEDBrain adlı kâr amacı gütmeyen bir kuruluş kurdu. Bu kuruluş, nadir genetik nörolojik hastalıklar için tedavi araştırmalarını hızlandırmayı hedefliyor.

Çocuğu Lou şu anda 25 yaşında ve sınırlı konuşma yeteneğine sahip. Bichell, yaşamı boyunca Angelman sendromu için “hastalık seyrini değiştiren” bir tedavi bulacağına inanıyor. Aile, yerel müzisyenleri konuk ediyor ve çiftliklerinde çeşitli hayvanlar besliyor. Bichell, torunlarına bakıyor ve Vanderbilt Üniversitesi'nde translasyonel nörobilim dersi veriyor. Tüm bu görevleri yerine getirebilmek için bazen gece geç saatlere kadar çalışıyor.

https://www.nature.com/articles/d41586-024-02723-9 

Evde yapılan kolon kanseri tarama testi FIT (fekal immunokimyasal test

Yeni bir çalışma, evde yapılan non-invaziv kolorektal kanser tarama testlerinin kolonoskopi kadar etkili olduğunu gösterdi. Araştırma, evde yapılan FIT (fekal immunokimyasal test) testinin, kolorektal kanser ölüm riskini %33 oranında azalttığını ortaya koydu. Ohio State Üniversitesi ve Kaiser Permanente'den araştırmacılar, 11,000'den fazla hastanın verilerini inceledi ve FIT testinin yıllık uygulanmasının on yıllık kolonoskopi ile eşdeğer olduğunu belirtti. Çalışma, taramanın erişilebilirliğini artırmayı ve ırksal eşitsizlikleri ele almayı vurguluyor.

Kaiser Permanente, Amerika'nın en büyük evde tarama programlarından birine sahip ve evde kolorektal kanser taramasını yaygınlaştırma konusunda liderlik yapıyor. Çalışmanın kıdemli yazarına göre, uygun tarama testi uygulanmalı ve yapılmalıdır. Ancak, bazı insanlar korku veya utanma nedeniyle tarama kolonoskopisi yaptırmayabilir, bu da hastalığın daha ileri evrelerinde teşhis edilmesine neden olabilir.

FIT testi, dışkı örneği alınarak evde yapılır ve laboratuvara gönderilir. Kolonoskopi, anormal FIT sonuçlarını takip etmek için yapılmalıdır. Araştırmada, FIT taramasının kolorektal kanser ölüm riskini %42 oranında azalttığı gözlemlendi.

https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2024.23671

Bilinç dışı dil yapısı

Bilinç dışı, dil yapısını genellikle aşağıdaki şekilde kullanır:

1. Sembolizm ve Metaforlar: Bilinç dışı, doğrudan değil, sembolik ve metaforik bir dil kullanır. Rüyalar ve hayallerde, somut imgeler ve semboller aracılığıyla duygu ve düşünceler ifade edilir.

2. Serbest Çağrışım: Bilinç dışı, serbest çağrışım yöntemini kullanarak çeşitli düşünce ve duyguları birbirine bağlar. Bu, bir düşünceden diğerine geçişin akıcı ve mantıksal bir sıra izlememesi anlamına gelir.

3. Gizli Anlamlar: Bilinç dışı, kelimelerin ve imgelerin gizli veya örtük anlamlarını ortaya koyar. Bu anlamlar, bilinçli düşünceye göre daha derin ve karmaşıktır.

4. Otomatik Yazım: Bilinç dışının dili, otomatik yazım gibi tekniklerle daha doğrudan ve müdahalesiz bir şekilde ifade edilebilir. Bu, zihinsel süreçlerin daha doğrudan dışa vurumunu sağlar.

5. Tekrarlar ve Tekrar Eden Temalar: Bilinç dışı, belirli temaları veya imgeleri sık sık tekrar eder. Bu tekrarlar, belirli bir duygusal veya psikolojik durumu ifade etme çabasının bir parçası olabilir.

6. Çelişkili ve Tutarsız İfadeler: Bilinç dışı dilinde, çelişkili ve tutarsız ifadeler sıkça görülür. Bu, bilinçaltındaki karmaşık ve bazen çatışan duyguların bir yansımasıdır.

7. Olumsuz kalıpları olumluya çevirmesi: Örneğin acımayacak, acıyacak şeklinde algılanır. 

Bu dil yapısı, bilinç dışının içsel dünyasını anlamak ve yorumlamak için kullanılır ve genellikle psikolojik analizlerde önemli bir rol oynar.

Termodinamik Yasalar ile ODM Arasındaki Benzerlikler

Doğal Sistem, Düzenleyici Sistem ve Termodinamik Yasalar Arasındaki Benzerlikler

Optimum Denge Modeli (ODM) ile termodinamik yasalar arasında derin benzerlikler vardır. 

Her iki sistem de enerji, denge ve değişim kavramlarını temel alır. Termodinamik, enerji ve maddeyi inceleyen bir bilim dalıdır ve özellikle sistemlerin dengesiyle ilgilenir. ODM de bireyin hem içsel hem de dışsal denge arayışını vurgular. 

Bu bağlamda, doğal sistem, termodinamiğin birinci ve ikinci yasalarıyla; düzenleyici sistem ise termodinamik dengenin korunması ve entropi yönetimiyle ilişkilendirilebilir.

1. Termodinamiğin Birinci Yasası (Enerjinin Korunumu) ve Doğal Sistem

Termodinamiğin birinci yasası, enerjinin yoktan var edilemeyeceğini, sadece form değiştirebileceğini ifade eder. Bu yasa, enerjinin kapalı bir sistemde sabit kaldığını belirtir. Bu ilke, doğal sistem ile doğrudan bağlantılıdır.

Doğal sistemde enerji ve madde korunur: Bireyin doğal sistemindeki enerji ve kaynaklar, tıpkı termodinamiğin birinci yasasında olduğu gibi, sınırlıdır ve bu kaynaklar korunmalıdır. 

Doğal sistemde birey, biyolojik enerjisini kullanarak hayatta kalır ve bu enerji, çevresel faktörlerle (yemek, uyku, biyolojik süreçler) yenilenir. Ancak, bu kaynaklar sınırsız değildir ve birey, doğal sistemdeki enerjiyi nasıl kullanacağını yönetmelidir.

Enerji yönetimi ve adaptasyon: Doğal sistem, bireyin hayatta kalması için enerjiyi koruma ve dağıtma süreçlerini yönetir. Bu da bireyin biyolojik, çevresel ve psikolojik kaynaklarını etkin bir şekilde kullanmasını sağlar. Termodinamikte olduğu gibi, doğal sistemde de birey mevcut enerjisini daha verimli bir şekilde kullanarak yaşamını sürdürür.

2. Termodinamiğin İkinci Yasası (Entropi ve Düzensizlik) ve Düzenleyici Sistem

Termodinamiğin ikinci yasası, kapalı bir sistemde entropinin (düzensizlik) zamanla artacağını ve sistemin daha kaotik hale geleceğini ifade eder. Entropi, bir sistemdeki düzensizlik ölçüsüdür ve sistemdeki enerji kullanımını temsil eder. Bu ilke, ODM’deki düzenleyici sistem ile ilişkilendirilebilir.

Düzenleyici sistem, entropiyle, düzensizlik ile mücadele eder: Doğal sistemde zamanla artan düzensizliğe (entropi) karşı bireyin düzenleyici sistemi, dengeyi koruma çabası içindedir.

Termodinamiğin ikinci yasası gereği, doğal sistemde zamanla düzensizlik (entropi) artar; bu nedenle birey, düzenleyici sistemini kullanarak bu düzensizlikleri yönetmeli ve sistemin çökmesini önlemelidir.

Kaos ve düzen: Termodinamik yasada olduğu gibi, bireyin yaşamındaki doğal sistemde de düzensizlik (kaos) kaçınılmazdır. 

Ancak düzenleyici sistem, bireyin bu düzensizliklere karşı verdiği yanıtları içerir.

Örneğin, bireyin stresi yönetmesi, karar alma süreçlerini iyileştirmesi ve kaotik durumlara esnek yanıtlar verebilmesi, düzenleyici sistemin devreye girdiği alanlardır. Bu, entropiyi minimize etme ve düzeni sağlama çabasıyla benzeşir.

3. Termodinamik Denge ve Homeostasis

Termodinamikte denge, bir sistemin enerji alışverişini dengelediği, sıcaklık ve basınç gibi değişkenlerin sabit kaldığı durumu ifade eder.

ODM'de bu kavram, homeostasis olarak adlandırılır. 

Homeostasis, bireyin biyolojik ve psikolojik dengesini koruma sürecidir ve düzenleyici sistemin en önemli işlevlerinden biridir.

Dengeyi koruma çabası: Bireyin düzenleyici sistemi, termodinamik dengede olduğu gibi, sürekli olarak enerji ve kaynakları dengelemeye çalışır. Birey, stres ve değişikliklerle karşılaştığında, düzenleyici sistemi devreye girer ve dengeyi sağlamak için bir dizi adaptif süreç başlatır.

Homeostasis ve enerji dengesi: Termodinamik denge, bir sistemin istikrarlı bir duruma ulaşmasını sağlarken, homeostasis de bireyin fizyolojik ve psikolojik dengesini korur. Vücut sıcaklığı, su dengesi gibi biyolojik süreçler, bireyin homeostatik dengesini koruma çabasının bir parçasıdır.

4. Kapalı Sistemler ve Açık Sistemler

Termodinamikte, sistemler kapalı ya da açık olabilir. Kapalı sistemler dışarıdan enerji almazken, açık sistemler çevrelerinden enerji alabilirler. Doğal sistem ve düzenleyici sistem benzer bir yapı izler.

Kapalı sistem – Doğal sistem: Doğal sistem, bir kapalı sistem olarak düşünülebilir. Birey, doğuştan itibaren sahip olduğu biyolojik ve çevresel koşullarla sınırlıdır. 

Bu sistemin değiştirilemez yapısı, kapalı bir sistem gibi işlem görür. Bireyin genetik yapısı, biyolojik süreçleri gibi unsurlar, doğrudan kontrol edilemez ve sabit bir enerji dengesi içinde kalır.

Açık sistem – Düzenleyici sistem: Düzenleyici sistem ise bir açık sistemdir. Birey, dış dünyadan gelen bilgilere, kaynaklara ve değişimlere açıktır. Düzenleyici sistem, dışarıdan gelen uyaranlarla (sosyal etkileşimler, yeni bilgi, çevresel değişiklikler) sürekli enerji alır ve bu enerjiyi dengelemek için çözümler üretir. Bu süreç, bireyin esnekliğini artırır ve yeni koşullara uyum sağlamasını mümkün kılar.

5. Termodinamik Yasa ve İleri Dönüşüm (İrreversibilite)

Termodinamik yasaların bir başka önemli özelliği, süreçlerin geri döndürülemez (irrevocable) oluşudur. 

Zamanla, bir sistemde meydana gelen değişiklikler tersine çevrilemez. Bu kavram, düzenleyici sistemle bağlantılıdır.

Bu kavram, İleri dönüşüm ve kişisel gelişim: Birey, düzenleyici sistemi ile yaşadığı deneyimlerden ders alır ve geri dönülmez bir değişim sürecine girer. 

Tıpkı termodinamik sistemlerde olduğu gibi, bireyin yaşamındaki gelişmeler de geriye döndürülemezdir. Bu süreçler bireyin gelişimi, öğrenme ve kişisel büyüme yoluyla ilerler.

Sonuç: Termodinamik Yasalar ile ODM Arasındaki Benzerlikler

ODM’deki doğal sistem ve düzenleyici sistem, termodinamiğin temel yasalarıyla güçlü benzerlikler taşır. 

Doğal sistem, enerji korunumu ve entropi gibi fiziksel süreçlerle paralelken; düzenleyici sistem, bireyin bu doğal süreçlere adaptasyonunu ve dengeyi nasıl sağladığını gösterir. 

Termodinamik yasaların işleyişi gibi, bireyin yaşamında da enerji korunumu, denge, kaos ve düzen kavramları merkezi bir rol oynar. 

Bu benzerlikler, bireyin yaşamındaki dengenin doğa yasalarına uygun şekilde işlediğini ve bu yasaların bireyin psikolojik ve fiziksel süreçlerine rehberlik ettiğini gösterir.

Doğal Sistem ve Düzenleyici Sistem Dengesi

Doğal Sistem ve Düzenleyici Sistem kavramları

Optimum Denge Modeli (ODM), bireylerin yaşamlarında dengeyi kurabilmeleri için iki ana sistem üzerinde durur: Doğal Sistem ve Düzenleyici Sistem. 

Bu iki sistem, bireyin çevresiyle olan etkileşimi ve içsel dünyasındaki süreçlerle doğrudan ilişkilidir. 

Bireylerin yaşamlarında dengesizlik yaşamamaları için bu iki sistemi anlamaları ve uyum içinde kullanmaları gerekmektedir.

Doğal Sistem Nedir?

Doğal Sistem, bireyin kontrolü dışında olan, doğanın ve evrenin yasalarına göre işleyen çevresel ve biyolojik koşulları kapsar. Bu sistem, bireyin doğumuyla başlayan ve hayatı boyunca sürekli maruz kaldığı, değiştirilemez bir yapıya sahiptir. Doğal sistem, bireyin üzerinde doğrudan etkisi olmayan ancak hayatını yönlendiren temel faktörleri içerir.

Doğal sistemin bazı temel özellikleri şunlardır:

Değiştirilemezlik: Birey, doğal sistemin koşullarını değiştiremez. Örneğin, biyolojik gerçeklikler (genetik yapımız, yaşlanma gibi) veya çevresel koşullar (iklim, doğa olayları) doğal sistemin kontrolü dışındaki unsurlardır.

Düzen ve Düzensizlik: Doğal sistemde her şeyin kendine özgü bir düzeni ve bu düzende meydana gelen düzensizlikler vardır. Bu düzensizlikler, bireyin yaşamında farklı karmaşıklıklar yaratabilir.

Kaos ve Rastgelelik: Doğal sistemin içindeki düzensizlik, bazen kaos ve rastgelelik olarak tanımlanabilir. Bu, bireyin yaşamında tahmin edilemeyen ve kontrol edilemeyen olaylara yol açabilir. Doğal afetler, hastalıklar gibi olaylar, doğal sistemin kaotik yönlerindendir.

Düzenleyici Sistem Nedir?

Düzenleyici Sistem, bireyin doğal sistemle uyum içinde kalabilmek ve bu sistemi yönetebilmek için geliştirdiği davranışsal, zihinsel ve duygusal stratejileri kapsar. 

Düzenleyici sistem, bireyin doğal sistemin karmaşıklıklarına karşı verdiği yanıtları içerir. Bu sistem, bireyin yaşamındaki değişkenlerle başa çıkmasını sağlayan işlevsel bir yapı olarak çalışır.

Düzenleyici sistemin özellikleri:

Kontrol Edilebilirlik: Düzenleyici sistem, bireyin doğrudan kontrol edebileceği alanları kapsar. Kendi davranışlarını, düşüncelerini ve duygusal tepkilerini düzenleyerek doğal sistemdeki düzensizliklerle başa çıkmaya çalışır.

Adaptasyon: Bireyin düzenleyici sistemi, doğal sistemdeki değişikliklere uyum sağlama yeteneğidir. Doğal sistem değiştirilemezken, birey düzenleyici sistemini geliştirerek bu değişikliklere adapte olabilir.

Kaosa Yanıt: Düzenleyici sistem, doğal sistemde meydana gelen kaosa karşı bireyin vereceği yanıtlardır. Bu yanıtlar, bireyin karşılaştığı zorluklar karşısında dengesini korumasını sağlar.

Doğal Sistem ve Düzenleyici Sistem Arasındaki İlişki

Doğal sistem ve düzenleyici sistem, bireyin yaşamında birbirini tamamlayan iki farklı düzendir. Bireyin hayatında dengeyi sağlaması, bu iki sistemin uyum içinde çalışmasıyla mümkündür. Doğal sistemin kontrol edilemez unsurlarına karşı düzenleyici sistem, bireye esneklik ve adaptasyon becerisi kazandırır.

1. Doğal Sistem ve Düzenleyici Sistemin Birlikteliği: Doğal sistem bireyin karşı karşıya kaldığı koşulları belirlerken, düzenleyici sistem bu koşullara nasıl tepki vereceğini belirler. 

Doğal sistemdeki bir değişiklik ya da karmaşıklık karşısında düzenleyici sistem devreye girer ve bireyin uyum sağlamasına yardımcı olur.

2. Denge Arayışı: Bu iki sistem arasında sürekli bir denge arayışı vardır. Doğal sistemdeki düzensizlikler, bireyin düzenleyici sistemini devreye sokar. 

Eğer bireyin düzenleyici sistemi güçlü ve esnekse, bu düzensizliklere karşı daha iyi adapte olur ve dengeyi sağlayabilir. Ancak düzenleyici sistem zayıfsa, birey doğal sistemin getirdiği düzensizliklere karşı kırılgan hale gelebilir ve stres, kaygı gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşabilir.

Doğal Sistemin Karmaşıklığına Düzenleyici Sistemin Cevapları

Bireylerin doğal sistemde karşılaştıkları karmaşıklıklara verdikleri düzenleyici yanıtlar birkaç farklı biçimde olabilir:

1. Statik Yanıt: Düzenleyici sistem, bireyin sabit bir denge durumuna ulaşmak istemesini içerir. Bu tür yanıtlar genellikle bireyin her şeyi kontrol altında tutma arzusundan kaynaklanır. Ancak, doğal sistemdeki düzensizlikler sürekli değişiklik gösterdiğinden, birey bu statik dengeyi korumakta zorlanabilir ve bu durum bir süre sonra kaosa yol açabilir.

2. Dinamik Yanıt: Birey, doğal sistemdeki değişikliklere karşı esnek bir tutum benimseyerek dinamik bir denge sağlamaya çalışır. Bu yanıt, bireyin farklı durumlara farklı tepkiler verebilmesini içerir. Dinamik denge, bireyin kaos ve düzen arasındaki geçişleri yönetmesini sağlar.

3. Periyodik Yanıt: Birey, doğal sistemdeki düzensizliklere karşı yaratıcılıkla yanıt verir. Bu yanıt biçimi, bireyin olayları bir düzene sokmak için belirli rutinler ve alışkanlıklar geliştirmesini içerir. Bu yaklaşım, bireyin doğal sistemdeki karmaşıklıkları daha iyi yönetmesine yardımcı olur.

4. Kaos Yanıtı: Birey, doğal sistemdeki düzensizliklere karşı ruhsal ya da zihinsel olarak her şeyi olduğu gibi kabul eder. 

Bu durumda, birey olayları kontrol etme çabası yerine, her şeyi akışına bırakır. Bu tür yanıtlar, özellikle aşırı stresli ya da kontrol edilemez durumlarla başa çıkmak için kullanılabilir. Ancak bu yaklaşım, bireyin sorumluluklarını ve kararlarını göz ardı etmesine de yol açabilir.

Doğal Sistem ve Düzenleyici Sistem Dengesi Nasıl Kurulur?

Bireyin yaşamında dengeyi sağlayabilmesi için doğal sistem ve düzenleyici sistem arasında sağlıklı bir denge kurması gerekir. Bu denge, bireyin doğal sistemdeki düzensizliklerle nasıl başa çıktığına ve düzenleyici sistemini nasıl geliştirdiğine bağlıdır.

1. Esneklik Kazanma: Birey, doğal sistemin getirdiği değişikliklere karşı esnek olmalıdır. Esneklik, bireyin doğal sistemin karmaşıklıkları karşısında düzenleyici sistemini adapte etmesine olanak tanır. 

Düzenleyici sistem esneklik kazandıkça, birey doğal sistemdeki zorluklarla daha iyi başa çıkar.

2. Kontrolü Bırakma ve Akışta Kalma: Doğal sistemi tamamen kontrol etmek imkânsızdır. Bu nedenle bireyin bazı durumlarda kontrolü bırakması ve olayların doğal akışını kabul etmesi gerekebilir. 

Akışta kalma, bireyin doğal sistemin getirdiği düzensizliklere karşı düzenleyici sistemini daha iyi kullanmasını sağlar.

3. Düzenleyici Sistem Geliştirme: Bireyin düzenleyici sistemi ne kadar güçlü ve esnekse, doğal sistemdeki karmaşıklıkları o kadar iyi yönetebilir. Düzenleyici sistem, bireyin hayatı boyunca sürekli geliştirmesi gereken bir yapıdır. Bu, zihinsel ve duygusal stratejiler geliştirerek, stres yönetimi, problem çözme yetenekleri gibi becerilerin güçlendirilmesiyle sağlanır.

Sonuç

Doğal sistem ve düzenleyici sistem, bireyin yaşamında dengeyi sağlayan iki temel mekanizmadır. 

Doğal sistem, bireyin kontrolü dışında işleyen çevresel ve biyolojik koşulları temsil ederken, düzenleyici sistem bireyin bu koşullara nasıl uyum sağlayacağını ve dengesini nasıl koruyacağını belirler. 

Bu iki sistemin uyum içinde çalışması, bireyin hem içsel hem de dışsal dengesini sağlamasında kritik bir rol oynar. Birey, doğal sistemdeki karmaşıklıklara karşı düzenleyici sistemini güçlendirerek yaşamındaki dengeyi sürdürebilir.

Hedef ve Fonksiyon İlişkisi

Hedef ve Fonksiyon İlişkisi

Bireyin hayatındaki dengesizliklerin büyük bir kısmı, hedefler ve bu hedeflere ulaşmayı sağlayan fonksiyonlar arasındaki uyumsuzluktan kaynaklanır. 

Hedef ve fonksiyon ilişkisi, bireyin hem içsel dünyasında hem de dışsal, sosyal çevrede anlam bulduğu, ulaşmak istediği durumlarla doğrudan bağlantılıdır.

Hedef Nedir?

Hedef, bireyin ulaşmak istediği sonuç ya da durumu ifade eder. Hedefler, kişinin hayatındaki yönelimleri belirler ve ona bir anlam kazandırır. Hedefin varlığı, bireyin yaşamında bir yol haritası çizmesine ve bu doğrultuda hareket etmesine olanak tanır.

Hedef, karar alanı ile doğrudan ilişkilidir. Karar alanı, bireyin bir hedefe ulaşmak için elindeki fırsatları değerlendirdiği, tehditleri kontrol ettiği ve bu doğrultuda karar verdiği alandır. Bireyin doğru hedefler belirlemesi, karar alma sürecini daha verimli hale getirir.

Fonksiyon Nedir?

Fonksiyon, bireyin belirlediği hedeflere ulaşmak için sergilediği davranış ve eylemleri ifade eder. Bir hedefe ulaşmak için kullanılan yöntemler ve uygulanan stratejiler, fonksiyonları oluşturur. 

Bireyin işlevleri, hedeflerine uygun ve etkin olduğunda, bu denge, bireyi başarıya götürür. Ancak, hedef ve fonksiyonlar arasındaki uyumsuzluk, başarısızlık ve dengesizliklere yol açar.

Hedef ve Fonksiyon Arasındaki İlişki

Bireyin belirlediği hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için kullandığı fonksiyonlar arasında güçlü bir bağ olmalıdır. Birey, hedeflerini belirlerken, bu hedeflere uygun strateji ve yöntemleri (fonksiyonları) geliştirmek zorundadır.

Aksi takdirde, birey ya hedeflerine ulaşamaz ya da gereğinden fazla enerji harcar ve bu durum dengesizliğe neden olur.

Hedef ve fonksiyon ilişkisinde dikkat edilmesi gereken temel unsurlar:

1. Gerçekçi Hedefler: Bireyin hedefleri, kendi potansiyeli, yetkinlikleri ve kaynakları ile uyumlu olmalıdır. Ulaşılması imkânsız hedefler, bireyin stres ve hayal kırıklığı yaşamasına neden olabilir. Gerçekçi hedefler, işlevsellik ve başarıyı beraberinde getirir.

2. Fonksiyonların Uygunluğu: Belirlenen hedeflere ulaşmak için uygulanan yöntemlerin (fonksiyonların) uygunluğu, başarının kilit noktasıdır. 

Birey, hedeflerine uygun stratejiler belirleyip bu doğrultuda hareket ederse, dengeli bir ilerleme sağlayabilir. Fonksiyonların yetersiz ya da yanlış olması, hedeflere ulaşmada engeller yaratır.

3. Hedef-Fonksiyon Uyumu: Hedef ve fonksiyonların uyum içinde olması, bireyin daha az çabayla daha fazla verim almasını sağlar. Bu uyum, bireyin hem zamanını hem de enerjisini etkin kullanmasına yardımcı olur.

Hedef-Fonksiyon İlişkisinin Etkileri

Hedef ve fonksiyonların uyumlu olduğu bir yaşam biçimi, bireyi homeostasis (denge durumu) noktasına taşır. 

Birey, hayatındaki hedeflerine ulaşmak için doğru stratejiler geliştirdiğinde, daha dengeli ve tatmin edici bir hayat sürer. Ancak, hedefler ve fonksiyonlar arasındaki uyumsuzluk, bireyin enerjisini boşa harcamasına, stres ve başarısızlık yaşamasına neden olabilir.

1. Dengesizlik ve Stres

Bireyin hedefleri çok büyük ve fonksiyonları yetersizse, bu durum dengesizliğe ve sürekli bir stres haline yol açar. Hedefe ulaşmak için uygun fonksiyonları geliştiremeyen birey, bir süre sonra hayal kırıklığı yaşayabilir. Bu da içsel ve dışsal dengesizlikler yaratır.

2. Başarı ve Tatmin

Hedefler ve fonksiyonlar arasında denge kurulduğunda, birey hem başarı hissini hem de içsel tatmini yaşar. Bireyin işlevlerini yerine getirerek hedeflerine ulaşması, kendine olan güvenini artırır ve kişisel gelişimine katkı sağlar.

Karar Alanı ve Hedeflerin Doğru Konumlandırılması

Bireyin hedef belirleme sürecinde, karar alanı önemli bir yer tutar. Doğru hedefler belirleyebilmek için bireyin öncelik alanını ve etki alanını iyi tanıması gerekir:

Öncelik Alanı: Bireyin hayatında öncelik verdiği konular ve hedeflerdir. Bu alan, bireyin asıl ilgisini çeken ve ulaşmak istediği sonuçları içerir.

Etki Alanı: Bireyin kontrol edebileceği ve etkileyebileceği alanlardır. Hedefler, bireyin etki alanına uygun bir şekilde konumlandırılmalıdır. Birey, etki alanı dışındaki hedeflere ulaşmaya çalıştığında, hayal kırıklığı yaşar ve dengesi bozulur.

Birey, hedefini belirlerken, öncelikleriyle uyumlu olup olmadığını ve etki alanında olup olmadığını göz önünde bulundurmalıdır. Eğer bir hedef, bireyin etki alanı dışındaysa, bu hedefe ulaşmak zorlaşır ve stres yaratır. Ancak etki alanında yer alan hedefler, uygun fonksiyonlarla desteklenerek ulaşılabilir hale gelir.

Optimum Hedef-Fonksiyon Dengesi

Bireyin yaşamında optimum hedef-fonksiyon dengesi, kişisel ve mesleki başarıyı sağlar. 

Bu denge, bireyin hem hayattan tatmin olmasına hem de kendini geliştirmesine olanak tanır.

Dengeli bir hedef-fonksiyon ilişkisi için:

1. Hedefler ve yetkinlikler uyumlu olmalı: Birey, yetkinliklerinin farkında olarak gerçekçi hedefler belirlemelidir.

2. Fonksiyonlar sürekli geliştirilmeli: Hedefe ulaşmak için kullanılan stratejiler ve yöntemler (fonksiyonlar), bireyin gelişimiyle paralel olarak yenilenmeli ve uyumlu hale getirilmelidir.

3. Dönemsel Değerlendirme: Hedefler ve fonksiyonlar dönemsel olarak gözden geçirilmeli ve uyum bozulduğunda tekrar düzenlenmelidir.

Sonuç:

Hedef ve fonksiyon ilişkisi, bireyin hayatında denge ve başarıyı sağlayan en önemli yapı taşlarından biridir.  

Bireyin hedeflerini doğru belirlemesi ve bu hedeflere ulaşmak için uygun fonksiyonları geliştirmesi, içsel ve dışsal dengeleri koruyarak başarı ve tatmini beraberinde getirir. 

Hedefler ve fonksiyonlar arasında uyum sağlandığında, birey daha verimli, dengeli ve tatmin edici bir yaşam sürer.