2024-10-21

Amerika'nın Kurduğu Dünya - Robert Kagan kitabının özeti

"Amerika'nın Kurduğu Dünya" - Robert Kagan

Kitap, Amerika Birleşik Devletleri'nin son 60 yılda askeri, ekonomik ve siyasi etkisiyle nasıl bir liberal uluslararası düzen oluşturduğunu ve şekillendirdiğini ele alıyor. 

Demokrasi, serbest piyasalar ve görece küresel barış ile karakterize edilen bu dünya düzeni, büyük ölçüde Amerikan gücüne bağlı olarak ayakta kalmıştır. 

ABD'nin bu sistemin lideri olmasının arkasında coğrafi konumu, kapitalist ekonomisi, demokratik rejimi ve eşsiz askeri gücü gibi özellikleri yatmaktadır.

Kagan, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülen küresel barış ve refahın insanlığın doğal ilerlemesinin bir sonucu olmadığını, aksine Amerikan liderliğinin ve kurduğu kuralların bir ürünü olduğunu savunur. Özellikle demokrasi ve ekonomik büyüme, ABD'nin etkisiyle küresel çapta yayılmıştır. Ancak bu düzen kırılgandır ve Amerika'nın dünya liderliğinden çekilmesi ya da gücünü kaybetmesi durumunda, Rusya ve Çin gibi otoriter güçlerin bu düzeni tehdit edeceği uyarısında bulunur. Bu da dünya genelinde çatışmaların ve otoriter rejimlerin artmasına yol açabilir.

Tarih boyunca dünya düzenlerinin gelip geçtiğini belirten Kagan, Amerika'nın dünya liderliğinden çekilmesinin de benzer bir kaosa yol açabileceğini öne sürüyor. Roma İmparatorluğu'nun çöküşü ve Birinci Dünya Savaşı'nın ardından Avrupa'nın düzeninin yıkılması örneklerine değinerek, Amerikan gücünün gerilemesi durumunda da benzer bir sonuç olabileceğini anlatıyor.

Kitap ayrıca, ABD'nin demokrasiyi teşvik etme konusundaki tutarsızlığını ele alıyor. Amerikalılar demokratik değerlere inansa da dış politikaları çoğunlukla stratejik çıkarlarına göre şekillenir.

Yine de, Amerika'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa ve Asya'da demokrasiyi yayma çabalarının başarılı olduğu ve mevcut dünya düzeninin sürdürülebilirliğinde bu çabaların önemli bir rol oynadığı vurgulanıyor.

Sonuç olarak, Kagan, Amerika'nın dünya üzerindeki etkisinin azalmasının daha parçalı ve çatışmalı bir dünya düzenine yol açabileceğini belirtiyor. 

ABD'nin liderliği olmadan, otoriter güçler dünya sahnesine çıkabilir ve bu da küresel düzenin demokratik ve barışçıl yapısını bozabilir.

Hiç yorum yok: