Takotsubo Kardiyomiyopatisi nedir?

Takotsubo Kardiyomiyopatisi: Stres Kaynaklı Kalp Sendromu

Tanım ve Genel Bilgi

Takotsubo kardiyomiyopatisi (TKM), halk arasında “kırık kalp sendromu” olarak da bilinen, geçici sol ventrikül disfonksiyonu ile karakterize edilen nadir fakat önemli bir kardiyomiyopatidir. İlk olarak 1990 yılında Japonya’da tanımlanmıştır. “Takotsubo” kelimesi, Japoncada ahtapot yakalamada kullanılan dar boyunlu, yuvarlak dipli çömleğe verilen isimdir; çünkü hastalığın tipik sol ventrikül şekli bu yapıya benzer.

Epidemiyoloji

• En sık 50 yaş üzeri postmenopozal kadınlarda görülür.
• Tüm akut koroner sendromların %1-2’sini oluşturduğu düşünülmektedir.
• Büyük bir fiziksel ya da emosyonel stres sonrası ortaya çıkar.

Patofizyoloji

TKM’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, birkaç mekanizma öne sürülmektedir:

1. Katekolamin Aşırı Salınımı: Emosyonel veya fiziksel stres sırasında artan adrenalin ve noradrenalin düzeyleri miyokard üzerine toksik etki yapar.
2. Mikrovasküler Disfonksiyon: Koroner mikrodolaşımın bozulması sonucu miyokard perfüzyonu etkilenir.
3. Koroner Arter Spazmı: Geçici ve yaygın spazmlar, miyokardiyal iskemiyi tetikleyebilir.
4. Östrojen Eksikliği: Postmenopozal kadınlarda koruyucu etkisi azalan östrojen, bu sendromun gelişmesinde rol oynayabilir.

Klinik Bulgular

TKM, akut koroner sendromu (AKS) ile çok benzer bulgularla ortaya çıkar:

• Göğüs ağrısı (en sık semptom)
• Dispne
• Senkop
• EKG'de ST segment elevasyonu, T dalga inversiyonları, QT uzaması
• Kardiyak enzimlerde (troponin) hafif-orta derecede yükselme
• Ancak anjiyografide kritik koroner arter tıkanıklığı yoktur.

Tanı Kriterleri (Mayo Klinik Kriterleri, güncellenmiş)

1. Sol ventrikülde geçici hipokinezi, akinezi veya diskinezi
2. Koroner arterlerde anlamlı tıkanıklığın olmaması
3. Yeni EKG değişiklikleri ve/veya hafif troponin artışı
4. Feokromositoma veya miyokardit bulunmaması

Görüntüleme

• Transtorasik Ekokardiyografi: Apikal balonlaşma ve hipokinezi
• Koroner Anjiyografi: Tıkanıklık olmaması tanı için gereklidir
• MR Kardiyak Görüntüleme: Miyokardiyal ödem ve geçici hareket bozukluğu gösterilebilir, miyokard infarktından ayırmada yardımcı olur

Tedavi

TKM, genellikle destekleyici tedavi ile iyileşir:

• Beta blokerler ve ACE inhibitörleri sıklıkla kullanılır
• Antikoagülasyon, ventrikül trombüsü varsa düşünülür
• Aritmi veya kalp yetmezliği gelişirse semptomatik tedavi verilir
• Altta yatan stres faktörlerinin yönetimi önemlidir

Prognoz

• Çoğu hasta tam iyileşir (günler-haftalar içinde)
• Ancak nadiren ciddi komplikasyonlar gelişebilir:
  • Akciğer ödemi
  • Kardiyojenik şok
  • Ventriküler aritmi
  • Ventrikül rüptürü
• Nüks oranı yaklaşık %5-10’dur

Ayırıcı Tanı

• ST elevasyonlu miyokard enfarktüsü (STEMI)
• Miyokardit
• Spontan koroner arter diseksiyonu
• Apikal hipertrofik kardiyomiyopati

Sonuç

Takotsubo kardiyomiyopatisi, görünüşte tipik bir kalp krizi gibi başlayan fakat farklı bir mekanizmaya sahip olan, geçici ve potansiyel olarak geri dönüşümlü bir durumdur. Kardiyologların bu sendromu tanıması, gereksiz invaziv işlemlerin önlenmesi ve uygun destek tedavisinin verilmesi açısından oldukça önemlidir. Artan farkındalık ve ileri görüntüleme teknikleri sayesinde tanısı daha sık konulmakta, uzun vadeli sonuçları ise halen araştırılmaktadır.