Robert Dilts’in Sleight of Mouth (Türkçesiyle Dil İllüzyonları) kitabında tanımladığı 14 dil kalıbı, bireylerin sınırlayıcı inançlarını yeniden çerçevelemek, dönüştürmek ve daha işlevsel hale getirmek için kullanılan güçlü söylem teknikleridir. Bu kalıplar, özellikle ikna, değişim, koçluk ve terapide sıkça kullanılır.
İşte Sleight of Mouth kapsamında tanımlanan 14 dil kalıbı:
1. Redefine (Yeniden Tanımlama)
İnancı oluşturan kelimeleri veya kavramları yeniden tanımlayarak anlamını değiştir.
❝Başarısızlık, yeterli olmadığının değil, yeni bir şey öğrenme sürecinin bir parçası olduğunun göstergesidir.❞
2. Consequence (Sonuç Odaklı Çerçeveleme)
İnancın devam ettirilmesinin veya bırakılmasının olası sonuçlarını göster.
❝Eğer bu inancı sürdürürsen, kendini geliştirme fırsatlarını kaçırabilirsin.❞
3. Chunking Up (Genelleştirme / Üst Seviyeye Taşıma)
İnancı daha genel bir kavrama bağla ve bu genel ilkenin farklı şekilde uygulanabileceğini göster.
❝Bu aslında güvenlikle ilgili, ama bazen risk almak da büyümenin bir parçasıdır.❞
4. Chunking Down (Özelleştirme / Alt Seviyeye Taşıma)
İnancı oluşturan kavramları daha somut örneklerle sorgula.
❝‘Yetersizim’ diyorsun. Hangi konuda, hangi durumlarda yetersiz olduğunu düşünüyorsun?❞
5. Counter-Example (Karşı Örnek)
İnancı çürütecek bir örnek ver.
❝Ama geçen hafta oldukça zor bir sunum yaptın ve herkes çok etkilendi.❞
6. Analogy (Benzetme)
Benzer bir durumu veya hikâyeyi kullanarak yeni bir bakış açısı getir.
❝Bir çiçeğin büyümesi zaman alır. Kökleri hemen görünmez ama gelişim sürüyordur.❞
7. Another Outcome (Alternatif Amaç Belirleme)
Aynı amacı daha etkili bir şekilde gerçekleştirecek başka bir yol öner.
❝Eğer güvenliği sağlamak istiyorsan, bunu kendini küçümsemeden de yapabilirsin.❞
8. Intent (Niyet Çerçevesi)
İnancın arkasındaki iyi niyeti kabul et ve onu daha verimli bir şekilde gerçekleştirme önerisi sun.
❝Bu inancın seni korumak gibi bir amacı olabilir, ama seni kısıtlıyor da olabilir.❞
9. Reality Strategy (Gerçeklik Testi)
İnancın nasıl oluştuğunu ve hangi kanıtlarla desteklendiğini sorgula.
❝Bunun doğru olduğunu nasıl anladın? Hangi deneyim sana bunu söyledi?❞
10. Model of the World (Dünya Modeli Sorgulama)
Bu inancın geçerli olabilmesi için nasıl bir dünya görüşüne sahip olunması gerektiğini göster.
❝Bu yalnızca, insanlar hata yaptığında değersiz sayıldıkları bir dünyada geçerli olabilir.❞
11. Value (Değerle Çerçeveleme)
İnancın kişinin temel değerleriyle çelişip çelişmediğini göster.
❝Kendine inanmadan ilerlemek cesaret değerine aykırı olmaz mı?❞
12. Hierarchy of Criteria (Önceliklerin Hiyerarşisi)
İnanç ile daha yüksek düzeydeki değerler arasında bir öncelik çatışması olup olmadığını göster.
❝‘Mükemmel olmalıyım’ diyorsun ama gelişim için deneyim kazanmak daha öncelikli değil mi?❞
13. Change Frame Size (Çerçevenin Boyutunu Değiştirme)
Zaman, bağlam veya kapsam açısından bakış açısını genişlet.
❝Bu başarısızlık, hayatındaki genel gelişimin sadece küçük bir parçası.❞
14. Meta Frame (Meta-Çerçeveleme)
İnancın doğasına, işlevine veya yapısına dışarıdan bir bakış sun.
❝Bu inanç seni korumaya çalışıyor olabilir, ama aynı zamanda seni kısıtlıyor. Bu çelişki üzerine düşünmeye değer.❞
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder