Grokipedia: Yapay Zeka Destekli Yeni Bir Bilgi Ansiklopedisi

Giriş

Grokipedia, Elon Musk’ın kurucusu olduğu xAI şirketi tarafından geliştirilen, yapay zeka tabanlı bir online ansiklopedi platformudur. 27 Ekim 2025’te resmi olarak kullanıma sunulan site, geleneksel Wikipedia’ya alternatif olarak konumlandırılmış ve “tüm bilginin açık kaynaklı, kapsamlı bir derlemesi” olarak tanımlanmaktadır. Grokipedia, xAI’nin büyük dil modeli Grok tarafından üretilen içerikleri temel alır ve Musk’ın “propagandadan arındırılmış” bir bilgi kaynağı yaratma vizyonunu yansıtır. Kasım 2025 itibarıyla 1 milyondan fazla makaleye sahip olan platform, İngilizce ağırlıklı hizmet vermekte ve kullanıcı kaydı isteğe bağlıdır.

Bu yazı, Grokipedia’nın kökenlerini, işleyişini, özelliklerini, Wikipedia ile karşılaştırmasını, karşılaştığı eleştirileri ve gelecek planlarını ayrıntılı bir şekilde ele alacaktır.

Tarihçe ve Lansman

Grokipedia fikri, Elon Musk’ın Wikipedia’ya yönelik uzun süreli eleştirilerinden doğmuştur. Musk, geçmişte platformu “Woke-pedia” ve “Dickipedia” gibi ifadelerle eleştirmiş, özellikle 2025’te kendi biyografisindeki tartışmalı düzenlemeler sonrası öfkesini artırmıştır. Eylül 2025’te David O. Sacks ile yaptığı podcast yayınında Wikipedia’yı “sol eğilimli propaganda” olarak nitelendirmesi, projenin duyurusuna zemin hazırlamıştır.

Proje, 2023’te kurulan xAI’nin bir ürünü olarak geliştirildi. İlk beta sürümü (v0.1) başlangıçta 20 Ekim 2025’te planlanmış, ancak “propagandayı temizleme” gerekçesiyle ertelenmiştir. Musk, X üzerinden “Hafta sonu buggy beta sürümü Pazartesi yayınlanacak. Bu erken sürüm bile ortalama olarak Wikipedia’dan daha iyi” şeklinde paylaşım yapmıştır.

27 Ekim 2025’te lansman yapan site, başlangıçta 800.000’den fazla makale ile açıldı. Lansman günü ABD’de 460.000 ziyaretçi çekerken, sonraki günlerde günlük trafik 35.000 civarına geriledi. 21 Kasım 2025’teki v0.2 güncellemesiyle makale sayısı 1.016.241’e ulaştı. Musk, lansman sonrası “Grokipedia, Wikipedia’dan genişlik, derinlik ve doğruluk açısından birkaç mertebe üstün olacak” iddiasında bulundu.

İşleyiş ve Özellikler

Grokipedia’nın çekirdeğinde xAI’nin Grok modeli bulunur. Grok makaleleri yazar, gerçekleri kontrol eder ve kullanıcı önerilerini entegre eder. Site, Wikipedia’nın en popüler 1 milyon maddesini neredeyse birebir alarak başlamış, ardından AI ile yeniden yazmıştır. Kullanıcılar doğrudan düzenleme yapamaz; sadece metni seçip “Yanlış” butonuyla düzeltme önerisi gönderebilir.

Tasarım son derece minimalisttir: Ana sayfada sadece büyük bir arama çubuğu vardır, makalelerde görsel bulunmaz. Alıntı formatı Wikipedia’dan farklıdır. Lisanslama karmaşıktır: Wikipedia’dan türetilen içerikler Creative Commons BY-SA 4.0, geri kalan çoğu içerik ise xAI’nin kendi X Community License’ı altındadır.

Grok geliştikçe Grokipedia da otomatik olarak güncellenir. Musk, “kritik düşünme ve tutarlılık ilkelerini Grok’a gömüyoruz” diyerek sürekli öğrenme sürecini vurgulamıştır.

Wikipedia ile Karşılaştırma

Grokipedia, Wikipedia’nın 7 milyon+ İngilizce maddesine kıyasla hâlâ 1 milyon civarında makale ile sınırlıdır. Wikipedia tamamen topluluk tabanlı düzenlemeye dayanırken, Grokipedia’da düzenleme yetkisi büyük ölçüde AI’dadır. Musk erken sürümün bile “ortalama olarak Wikipedia’dan daha iyi” olduğunu iddia etse de, bağımsız incelemeler genellikle tersini göstermektedir.

Kaynak kullanımında belirgin farklar vardır: Grokipedia, Wikipedia’nın “güvenilmez” olarak işaretlediği Infowars, VDARE, Daily Stormer gibi siteleri sıkça alıntı yapar.

Tartışmalar ve Eleştiriler

Lansmandan kısa süre sonra Grokipedia yoğun eleştirilere maruz kaldı. Cornell Üniversitesi’nin yaptığı bir analiz, sitede on binlerce kez “çok düşük güvenilirlikli” kaynağa atıf yapıldığını ortaya koydu. Bunlar arasında Twitter konuşmaları, aşırı sağ siteler ve komplo teorisi kaynakları öne çıkıyor.

Tespit edilen ciddi hatalar ve tartışmalı ifadeler:

• AIDS salgınının pornografi sektöründen kaynaklandığı iddiası
• Sosyal medyanın “transseksüel artışını” tetiklediği tezi
• Aşı-otizm bağlantısı, HIV’in AIDS’e neden olmadığı gibi yanlış bilgiler
• Kafatası ölçümüyle ırk üstünlüğü iddiaları
• Pizzagate, Büyük Değişim Teorisi gibi komplo teorilerinin yer alması
• Holokost inkârcısı David Irving’in olumlu çerçevelenmesi
• Trans bireylerin “sosyal bulaşma” olarak tanımlanması
• İklim değişikliği ve COVID-19 maddelerinde bilimsel konsensüsün göz ardı edilmesi
• Beyaz milliyetçi figürler ile apartheid dönemi Rodezya’nın olumlu işlenmesi

WIRED, siteyi “aşırı sağ konuşma noktalarını iten AI ansiklopedisi” olarak tanımladı. Birçok uzman, Grokipedia’nın Musk’ın kişisel görüşlerini ve X platformundaki tartışmalı içerik akışını yansıttığını belirtti.

Gelecek Planları

Musk, Grokipedia’nın olgunlaştığında “Encyclopedia Galactica” adını alacağını ve ses, görüntü, video gibi multimedya içerikler barındıracağını açıkladı. Uzun vadede bu bilginin kopyalarının Ay, Mars ve derin uzaya gönderilmesi planlanıyor. xAI ekibi, Grok’un sürekli gelişimiyle ansiklopedinin doğruluk ve kapsamını artırmayı hedefliyor.

Sonuç

Grokipedia, yapay zekanın bilgi üretimindeki dönüştürücü potansiyelini gözler önüne sererken, aynı zamanda önyargı, güvenilirlik ve denetim sorunlarını da dramatik bir şekilde ortaya koyuyor. Şu anki haliyle tartışmalı ve oldukça taraflı bir kaynak olarak görülen platform, Grok modeli geliştikçe gerçekten tarafsız ve kapsamlı bir ansiklopediye dönüşebilir mi, bunu zaman gösterecek.

Daha fazla bilgi ve güncel içerik için doğrudan siteyi ziyaret edebilirsiniz: https://grokipedia.com/