Zehra Erol’un Neden Kendimi Değersiz Hissediyorum? adlı kitabı

Uzman Psikolog Zehra Erol’un Neden Kendimi Değersiz Hissediyorum? adlı kitabı, değersizlik duygusunun kökenlerini, bu duygunun birey üzerindeki etkilerini ve bu hisle başa çıkma yollarını derinlemesine ele alan bir rehber niteliğindedir. 

Kitap, okuyuculara kendilerini daha iyi anlamaları ve içsel bir iyileşme süreci başlatmaları için pratik ve psikolojik bir yol haritası sunar. Aşağıda kitabın geniş bir özeti yer alıyor:

Kitabın Temel Konusu ve Amacı

Kitap, "Değersizlik nedir?" sorusuyla başlar. Zehra Erol, değersizliği bir duygu olarak tanımlarken, bunun aynı zamanda kişinin kendisini ya da başkalarının onu algılama biçiminden kaynaklanan bir durum olabileceğini belirtir.

Değersizlik hissinin, bireyin özsaygısını zedeleyen, yaşamdan keyif almasını zorlaştıran ve günlük işlevselliğini olumsuz etkileyen bir yük olduğunu vurgular. 

Kitabın temel amacı, okuyucuların bu duygunun kaynağını keşfetmelerine ve yapıcı adımlarla kendilerini değerli hissetmeye başlamalarına yardımcı olmaktır.

Değersizlik Duygusunun Kökenleri

Erol, değersizlik hissinin genellikle çocukluk dönemine dayandığını ifade eder. Bu duygu, bireyin erken yaşlarda çevresiyle kurduğu ilişkilerden ve aldığı geri bildirimlerden şekillenir. Ebeveynlerin tutumları, sevgi ve ilgi eksikliği, aşırı eleştirel yaklaşımlar ya da tutarsız davranışlar, çocuğun kendini değerli görme algısını zedeler. Örneğin, bir ebeveynin “Seni çok seviyorum” demesine rağmen çocuğa yeterince zaman ayırmaması ya da hata yaptığında sert tepkiler vermesi, çocukta çatışma yaratır ve kendi değerini sorgulamasına yol açar.

Kitapta, bu duygunun yalnızca çocuklukla sınırlı kalmadığı, yetişkinlikte romantik ilişkiler, arkadaşlıklar ya da iş hayatındaki deneyimler yoluyla da tetiklendiği belirtilir. Örneğin, bir eşin diğerini sürekli eleştirmesi ya da yok sayması, bireyin kendini değersiz hissetmesine neden olabilir. Erol, bu tür durumların sıklığı ve yoğunluğunun, kişinin özsaygısını daha da derinden etkilediğini anlatır.

Değersizlik Hissinin Psikolojik ve Duygusal Etkileri

Değersizlik duygusu, bireyin kendini olumsuz algılamasına yol açar ve özgüvenini azaltır. Kitapta, bu hissin depresyon gibi psikolojik rahatsızlıklarda sıkça görüldüğü belirtilir. Depresyonda olan bir kişi, kendini kınama, ayıplama ya da hor görme eğilimindedir. Örneğin, ev işlerini yapamayan ya da çocuklarına vakit ayıramayan bir birey, yapamadıklarına odaklanarak kendini “işe yaramaz” olarak nitelendirir. Bu durum, kişinin yalnızca olumsuz yönlerini görmesine ve kendini değerli hissetmesini zorlaştırmasına neden olur.

Erol, değersizlik hissinin sosyal ilişkileri de etkilediğini vurgular. Kendini değersiz gören bireyler, genellikle sosyal ortamlardan kaçınır, başkalarının onları sevmediğini ya da takdir etmediğini düşünür. Bu da yalnızlık ve izolasyon duygusunu pekiştirir.

İyileşme Süreci: İçsel Yolculuk

Kitabın en önemli bölümlerinden biri, iyileşme sürecine odaklanmasıdır. Erol, iyileşmenin, değersizlik hissinin temellerini anlamakla başladığını söyler. Bu süreç, bireyin çocukluğuna dönerek zihinsel bir yolculuğa çıkmasını gerektirir. Geçmişte yaşanan deneyimler, alınan mesajlar ve bu mesajların bireyin kendini algılayışına nasıl etki ettiği analiz edilmelidir. Örneğin, bir çocukluk anısında sürekli eleştirilmek ya da ihmal edilmek, yetişkinlikte değersizlik hissinin temelini oluşturabilir.

Yazar, bu noktada yapıcı müdahalelerin önemine dikkat çeker. Kişinin kendini değersiz hissetmesine neden olan düşünce kalıplarını fark etmesi ve bu kalıpları sorgulaması gerekir. Erol, olumsuz öz eleştirilerin yerine, bireyin kendi yeteneklerini ve başarılarını görmesini sağlayacak bir bakış açısı geliştirmeyi önerir. Bu, özsaygıyı yeniden inşa etmenin ilk adımıdır.

Pratik Öneriler ve Rehber Yaklaşım

Kitap, teorik bilgilerin yanı sıra pratik öneriler de sunar. Erol, okuyuculara şu adımları atmalarını tavsiye eder:

• Farkındalık Geliştirme: Kendini değersiz hissettiği anları not ederek bu duygunun tetikleyicilerini anlamak.
• Olumlu Öz-Yansıtma: Küçük başarıları bile kutlamak ve kendine şefkat göstermek.
• Destek Arama: Gerektiğinde bir terapist ya da güvenilir bir yakınla bu duyguları paylaşmak.
• Geçmişle Yüzleşme: Çocukluktan gelen yaraları tespit edip, bu yaralara yetişkin bir perspektiften bakarak iyileşmeye çalışmak.

Erol, iyileşmenin bir anda olmadığını, sabır ve çaba gerektirdiğini vurgular. Ancak bu sürecin sonunda bireyin kendisiyle daha barışık ve değerli hissedebileceğini belirtir.

Sonuç

Neden Kendimi Değersiz Hissediyorum?, Zehra Erol’un uzmanlık bilgisi ve empatik yaklaşımıyla yazılmış, okuyucuya hem teorik hem de pratik bir rehber sunan bir kitaptır. Değersizlik duygusunun yalnızca bireysel bir sorun olmadığını, çevresel faktörler ve geçmiş deneyimlerle şekillendiğini gösterir. Kitap, okuyucuyu suçluluk ya da çaresizlik hissetmekten uzaklaştırarak, kendilerine karşı daha anlayışlı ve yapıcı bir tutum geliştirmeye teşvik eder. Sonuç olarak, bu eser, kendini değersiz hisseden herkes için bir yol gösterici olarak öne çıkar ve içsel bir dönüşümün kapılarını aralar.