Joseph Samuel Nye, Amerikan gücünün paradoksu

Joseph Samuel Nye, Amerikan gücünün paradoksu, yumuşak güç, sert güç, küreselleşme, bilgi devrimi ve ABD'nin küresel konumu 

Amerikan Gücünün Paradoksu

Giriş: Amerikan Gücünün Küresel Etkisi

Belge, ABD'nin küresel etkisini ve bu etkinin "Made in USA" damgası taşıdığını vurgulayarak başlıyor. Spiegel’den alıntıyla, Amerikan kültürünün ve ikonlarının dünyayı şekillendirdiği belirtiliyor. Ancak The Economist gibi kaynaklar, tek süper güçlü bir dünyanın sürdürülemez olduğunu, Çin ve Rusya gibi rakiplerin er ya da geç ortaya çıkacağını öngörüyor. Yazar, terörizme rağmen ABD’nin bu yüzyıl boyunca üstünlüğünü koruyabileceğini, ancak gücünü akıllıca kullanmayı öğrenmesi gerektiğini savunuyor.

Güç Türleri ve Yumuşak Güç Kavramı

Güç, istenen sonuçları elde etme ve başkalarının davranışlarını değiştirme yeteneği olarak tanımlanıyor. Dünya üç tip ülkeye ayrılıyor: 

1. Yoksul ve kaotik sanayileşme öncesi devletler,

2. Hindistan ve Çin gibi modernleşen sanayi devletleri,

3. Avrupa, Kuzey Amerika ve Japonya’daki sanayileşme sonrası toplumlar.

Ekonomik güç, askeri harcamaların artması ve sanayileşme sonrası toplumların değerleri nedeniyle geçmişe göre daha önemli hale gelmiş. Yazar, ABD’nin güçlü kalması için "yumuşak güce" odaklanması gerektiğini vurguluyor. Yumuşak güç, askeri veya ekonomik zorlama yerine, diğer ülkelerin ABD’nin değerlerine hayranlık duyması, örnek alması ve peşinden gitmek istemesi yoluyla etki yaratmayı ifade ediyor. Sert güç (askeri ve ekonomik baskı) ise havuç-sopa yaklaşımıyla işlerken, yumuşak güç iş birliğine dayanıyor. ABD’nin liderliği, yumuşak güçle daha az maliyetli hale gelebilir.

Tarihsel Perspektif: Lider Devletler ve Güç Kaynakları

1500-2000 yılları arasında lider devletlerin güç kaynakları inceleniyor:

- 16. yüzyıl (İspanya): Altın, sömürge ticareti, paralı askerler.

- 17. yüzyıl (Hollanda): Ticaret, sermaye piyasaları, donanma.

- 18. yüzyıl (Fransa): Nüfus, sanayi, ordu, kültür.

- **19. yüzyıl (Britanya):** Sanayi, finans, donanma, liberal kurallar.

- 20. yüzyıl (ABD): Ekonomik büyüklük, teknoloji, askeri ittifaklar, evrensel kültür.

- 21. yüzyıl (ABD): Teknolojik liderlik, yumuşak güç, iletişim ağları.

ABD’ye Meydan Okuyabilecek Ülkeler

1. Çin: ABD halkının yarısı, Çin’in gelecekte en büyük rakip olacağını düşünüyor. Çin’in otoriter yükselişi, I. Dünya Savaşı öncesi Almanya’ya benzetiliyor. Ekonomik büyüme hızı dikkate alındığında, Çin 2020’lerde ABD ekonomisine eşitlenebilir, ancak kişi başına gelirde ABD’yi yakalaması 2056-2095’i bulabilir. Çin, Doğu Asya’da kısa vadede, küresel çapta ise uzun vadede tehdit oluşturabilir.

2. Japonya: Ekonomik ve teknolojik açıdan güçlü, ancak coğrafi ve demografik sınırlamalar nedeniyle ABD’ye küresel rakip olamaz. Çin ile rekabeti devam ediyor.

3. Rusya: Nükleer silahları ve kaynaklarıyla tehdit potansiyeli taşıyor, ancak Sovyetler Birliği’nin eski gücüne ulaşması zor. Çin ile ittifak ihtimali düşük.

4. Hindistan: Askeri ve yumuşak güç potansiyeli var, ancak ekonomik olarak ABD’yi yakalaması 2077’yi bulabilir. Çin’i dengelemek için ABD ile iş birliği yapması daha olası.

5. Avrupa Birliği (AB): Ekonomik olarak ABD ile eşit, ancak siyasi birlik eksikliği ve ulusal kimliklerin baskınlığı nedeniyle küresel rakip olması zor.

Bilgi Devrimi ve Güç Dağılımı

Bilgi devrimi, teknolojinin maliyetini düşürerek (örneğin, bilgisayar fiyatları 1970’lerden beri %1’e indi) ve iletişim hızını artırarak (optik fiberle saniyede 90.000 cilt bilgi) dünya politikasını dönüştürüyor. ABD, bu devrimde lider konumda ve yumuşak gücünü artırıyor. Ancak bilgi bolluğu, "dikkat eksikliği" paradoksuna yol açıyor. Bilgi, üç boyutta ele alınıyor: veri akışı, rekabet avantajı ve stratejik bilgi.

Küreselleşme ve Yumuşak Güç

Küreselleşme, ekonomik, askeri, toplumsal ve çevresel boyutlarıyla ABD merkezli bir süreç olarak tanımlanıyor. ABD, bu alanlarda lider, ancak küreselleşmeyi tamamen kontrol edemiyor. Yumuşak güç, Hollywood, McDonald’s gibi kültürel unsurlarla yayılıyor, ancak bu bazen tepkilere yol açıyor. Küreselleşme, yerel kültürleri hem tehdit ediyor hem de canlandırıyor.

ABD’nin İç Durumu ve Geleceği

- Göç: Nüfus artışı, ABD’nin gücünü uzun vadede destekliyor. 2050’de Latin kökenliler nüfusun %25’ini oluşturabilir.

- Eğitim: Amerikan üniversiteleri küresel lider, ancak gelir eşitsizliği ve yoksulluk sorunları devam ediyor.

- Güven: Halkın kurumlara güveni azalsa da, demokratik sisteme destek yüksek.

- Ekonomi: Tasarruf oranları düşse de, yatırım ve verimlilik ABD’yi güçlü kılıyor.

Sonuç: ABD’nin Stratejisi

ABD, 21. yüzyılda liderliğini sürdürebilir, ancak bunun için:

- Yumuşak güce odaklanmalı,

- Kibirden kaçınmalı,

- Küresel çıkarları ulusal çıkarlarla harmanlamalı,

- Terörizm, çevre ve kalkınma gibi küresel sorunlarda iş birliği yapmalı.

Yazar, Teddy Roosevelt’in “yumuşak konuş, büyük sopa taşı” sözünü hatırlatarak, ABD’nin artık sopası olduğunu, şimdi yumuşak konuşmayı ve dinlemeyi öğrenmesi gerektiğini vurguluyor. 11 Eylül, ABD’nin dostlara ihtiyacını gösterdi. Gelecekte AB, ancak federasyonlaşırsa rakip olabilir; aksi halde ABD üstünlüğünü koruyabilir.