Appraisal theory, psikolojide, bireylerin bir olay veya durumu nasıl değerlendirdiğini, yani bir durumu olumlu ya da olumsuz şekilde nasıl algıladıklarını ve bu algıların duygusal yanıtları nasıl şekillendirdiğini inceleyen bir teoridir. Bu teori, duyguların, bireyin bir durumu kendi hedeflerine, değerlerine, inançlarına ve kişisel çıkarlarına ne kadar uygun gördüğüne dayalı olarak nasıl ortaya çıktığını açıklamaya çalışır.
Appraisal theory'ye göre, insanlar bir olayla karşılaştıklarında ilk olarak bu olayın kendileri için anlamlı olup olmadığını değerlendirirler. Bu değerlendirme, bir olayın bir tehdit, fırsat, zorluk ya da başarı gibi duygusal tepkilere yol açıp açmayacağına karar verilmesini sağlar. Örneğin, birisi başarılı bir sınavdan geçtiğinde, bu durum olumlu bir değerlendirme (appraisal) ile övgü ve mutluluk duyguları yaratabilir, oysa bir başarısızlık, olumsuz bir değerlendirme ve hayal kırıklığı yaratabilir.
Bu teori, Richard Lazarus'un çalışmalarıyla özellikle tanınmıştır ve duyguların, bireyin çevresindeki dünyayı nasıl anlamlandırdığına dayalı olarak geliştiğini savunur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder