ABD Hükümet Kapanması Nedir?

ABD Hükümet Kapanması Nedir?

ABD'de "hükümet kapanması" (government shutdown), federal hükümetin bütçe anlaşmazlıkları nedeniyle faaliyetlerini kısmen durdurması anlamına gelir. Bu durum, ABD Anayasası'na göre Kongre'nin (Temsilciler Meclisi ve Senato) federal bütçeyi onaylama yetkisine dayanır. Her mali yıl (1 Ekim'den başlayarak 30 Eylül'e kadar) için bütçe zamanında geçirilmezse, hükümet "harcama yetkisini" kaybeder ve zorunlu olmayan hizmetler askıya alınır. Bu, acil güvenlik ve temel hizmetler (örneğin, ordu, hava trafik kontrolü, posta hizmetleri) hariç tutulsa da, milyonlarca federal çalışanı ve günlük hayatı etkiler.

Neden Olur?

• Bütçe Anlaşmazlıkları: Kongre'deki siyasi partiler (genellikle Cumhuriyetçiler ve Demokratlar) arasında harcama öncelikleri konusunda uzlaşma sağlanamaz. Örneğin, savunma harcamaları, sağlık programları (Medicaid, Obamacare), göçmenlik politikaları veya sınır duvarı gibi konular kriz yaratır.
• Zamanlama: Mali yıl başlangıcı olan 1 Ekim'e kadar kalıcı veya geçici bütçe (continuing resolution) onaylanmazsa kapanma başlar. Kongre, geçici bütçelerle krizi erteleyebilir, ancak uzlaşma olmazsa durma kaçınılmaz olur.
• Siyasi Baskı: Partiler, karşı tarafı taviz vermeye zorlamak için kapanmayı stratejik bir araç olarak kullanır. Örneğin, Trump'ın ilk döneminde Meksika duvarı finansmanı yüzünden kriz yaşanmıştı.

Son Durum (Ekim 2025)

1 Ekim 2025'te (yani dün), ABD hükümeti yeniden kapandı. Bu, 2019'dan beri ilk kez gerçekleşti ve Kongre'nin geçici bütçe tasarılarını reddetmesiyle tetiklendi. Demokratlar, sağlık yardımlarının (Medicaid kesintileri, Obamacare sübvansiyonları) korunmasını isterken, Cumhuriyetçiler harcama kesintilerini savunuyor. Beyaz Saray, Demokratları suçlarken, Senato'da oylamalar devam ediyor – ancak Temsilciler Meclisi'nin acil toplanması gerekebilir. Kapanmanın süresi belirsiz; Senato Lideri John Thune yeni oylamalar vaat etti, ancak 60 oy eşiği aşılmadı.

Etkileri Nelerdir?

Hükümet kapanması, kısa vadede kaos yaratır ve uzun vadede ekonomiye zarar verir. İşte başlıca sonuçlar:

Etki Alanı	Açıklama	Örnek
Çalışanlar	Yaklaşık 2-3 milyon federal çalışan ücretsiz izne çıkarılır veya maaşlarını gecikmeli alır. CBO'ya göre 750 bin kişi etkilenebilir.	Ulusal Parklar personeli, IRS vergi memurları.
Hizmetler	Zorunlu olmayan kurumlar (EPA, FDA, pasaport ofisleri) kapanır. Milli parklar erişime kapanır, araştırma projeleri durur.	Yeni pasaport başvuruları gecikir, gıda denetimleri azalır.
Ekonomi	Kısa vadede volatilite artar, işsizlik verileri ertelenir (örneğin, 2-3 Ekim verileri). Uzun kapanmada GSYİH'ye 0.1-0.5 puan kayıp.	2018-2019 kapanması 11 milyar dolar zarara yol açtı.
Günlük Hayat	Seyahatlerde gecikmeler, kredi notu riski (S&P düşüşü gibi), küresel piyasalarda dalgalanma.	Vatandaşlar, federal yardımlarda kesinti yaşayabilir.

Nasıl Önlenir?

• Uzlaşma: Kongre, geçici bütçe ile krizi erteleyebilir (örneğin, 21 Kasım'a kadar finansman).
• Başkanlık Müdahalesi: Başkan, acil fonlar kullanabilir, ancak bu sınırlıdır.
• Tarihsel Örnekler: Son 50 yılda 20'den fazla kısmi kapanma oldu. En uzunu 2018-2019'da 35 gün sürdü (Trump dönemi, duvar krizi). Genellikle müzakerelerle çözülür, ancak bu sefer Trump'ın yeniden yapılandırma vaadi (300 bin işten çıkarma) gerilimi artırıyor.

Bu kriz, ABD siyasetinin kutuplaşmasını yansıtıyor. Güncellemeler için resmi kaynakları (Beyaz Saray, Kongre) takip edin – durum hızla değişebilir.