Müzikte "SCAT", bir vokal tekniğini ifade eder. Bu teknikte, şarkıcı anlamsız heceler, kelimeler veya sesler kullanarak doğaçlama yapar. Scat, özellikle caz müziğinde sıkça kullanılır ve şarkıcıya enstrüman gibi davranarak melodik ve ritmik varyasyonlar yaratma fırsatı verir. Bu teknik, sözlerin yerine ritmik ve melodik ifadelerin ön planda olduğu bir performans sunar. Scat'in ünlü temsilcileri arasında Louis Armstrong ve Ella Fitzgerald bulunur.
Scat Şarkıcılığı
SCAT Kelime kökeni Scatter'dır. SCAT, tanınabilir sözlerin var olduğu vokalezeden farklıdır.Özellikleri
Yapı ve Hecelerin Seçimi:Scat şarkıcılığı doğaçlama olmasına rağmen, melodik hatlar genellikle ölçek ve arpej parçalarından, belirli kalıplardan ve rifflerden türetilir. Ella Fitzgerald’ın “How High the Moon” performansları, belirli bir tempo ile başlar, bir koro ile devam eder ve scat doğaçlaması ile sona erer. Hecelerin seçimi, performansın tonunu, artikülasyonunu ve rezonansını etkiler. Örneğin, Betty Carter yumuşak sesler kullanırken, Sarah Vaughan daha çok sürtünmeli ve patlayıcı sesler tercih ederdi.
Mizah ve Alıntılar:
Mizah, scat şarkıcılığının önemli bir unsurudur. Örneğin, Cab Calloway’in mizahi scat performansları ünlüdür. Ella Fitzgerald, “How High the Moon” performansında birçok popüler şarkıdan alıntılar yapmıştır.
Tarihçe
Scat şarkıcılığının kökeni birçok kültüre dayanmaktadır. Louis Armstrong’un 1926 tarihli “Heebie Jeebies” kaydı, modern scat şarkıcılığının ilk örneklerinden biri olarak kabul edilir. Ancak, daha erken dönemlerde de örnekler mevcuttur. Örneğin, Al Jolson’un 1911 tarihli kaydı "That Haunting Melody" ve Gene Greene’in 1917’deki kaydı “From Here to Shanghai” bunlar arasındadır.Heebie Jeebies:
Louis Armstrong’un “Heebie Jeebies” performansı, scat şarkıcılığının popülerleşmesini sağlamıştır. Armstrong’un notaları düşürüp doğaçlama yapması sonucu ortaya çıkan bu kayıt, büyük bir başarı elde etmiştir.
Yaygınlaşma:
Armstrong’un başarısından sonra birçok popüler şarkıda scat kullanılmıştır. Duke Ellington, The Boswell Sisters ve Bing Crosby gibi isimler scat şarkıcılığını yaygınlaştırmıştır. 1930’larda Ella Fitzgerald, scat şarkıcılığını zirveye taşımıştır.
Sonraki Gelişmeler
Bop döneminde (1940'lar), scat şarkıcılığı daha da karmaşık bir hal almıştır. Eddie Jefferson, Betty Carter, Anita O'Day, Sarah Vaughan gibi isimler bu dönemde scat şarkıcılığında öne çıkmıştır. 1960’larda Ward Swingle, scat şarkıcılığını Bach’ın eserlerine uygulamış ve The Swingle Singers grubunu kurmuştur. 1990’larda Scatman John, scat şarkıcılığını pop ve elektronik müzikle birleştirerek dünya çapında başarı elde etmiştir.Hip Hop'ta Kullanımı
Birçok hip hop sanatçısı, rap ritimlerini oluşturmak için scat şarkıcılığını kullanır. Örneğin, Souls of Mischief grubu üyeleri ritimlerini scat yaparak oluşturduklarını belirtmişlerdir.Tarihsel Teoriler
Bazı yazarlar, scat şarkıcılığının Afrika müzik geleneklerinden türediğini öne sürer. Afrika müziğinde, insan sesi ve enstrümanlar arasında belirgin bir benzerlik vardır ve bu gelenek scat şarkıcılığına ilham vermiş olabilir.Eleştirel Değerlendirme
Scat şarkıcılığı, caz vokalistlerine enstrümantal caz sanatçıları gibi doğaçlama yapma imkânı sağlar. Bu tür doğaçlama, müziği kelimelerin sınırlamalarından kurtararak saf duyguları ifade etmeye olanak tanır. Ancak, bazı caz meraklıları arasında bile scat şarkıcılığı her zaman kabul görmemiştir. Leonard Feather gibi bazı eleştirmenler, scat şarkıcılığının yasaklanması gerektiğini bile söylemiştir.Kaynaklar
Bu metin, Wikipedia'nın "Scat singing" başlıklı makalesinden alınarak sadeleştirilmiştir. Orijinal içerik Creative Commons BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur.Örnekler:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder