Tumor Associated Antigen (TAA), Türkçesiyle Tümörle İlişkili Antijen, normal dokularda düşük seviyelerde bulunabilen ancak genellikle tümör hücrelerinde anormal derecede yüksek seviyelerde veya farklı bir formda bulunan protein veya karbonhidrat yapılarıdır. Bu antijenler, kanserin teşhisinde, prognozunun belirlenmesinde ve tedavisinde hedef olarak kullanılabilir.
Özellikleri:
- Kökeni: TAAlar normal hücrelerin proteinlerinden türetilir, ancak genellikle kanser hücrelerinde aşırı eksprese edilir veya yapısal değişiklikler gösterir.
- Özgüllük: Tümörle ilişkili antijenler, kanser hücreleri için spesifik olmayabilir ve normal dokularda da düşük seviyelerde bulunabilir.
- İki Ana Kategori:
- Onkofetal Antijenler: Normalde fetal gelişim sırasında eksprese edilir ancak erişkin dokularda baskılanır. Örnekler: Alfa-fetoprotein (AFP) ve Karsinoembriyonik Antijen (CEA).
- Tümörle İlişkili Spesifik Antijenler: Kanser hücrelerinde anormal biçimde eksprese edilen proteinlerdir. Örneğin, HER2/neu ve MUC1.
Kullanım Alanları:
- Tanı: Kan veya dokuda yüksek seviyelerde TAA tespiti, kanserin erken teşhisinde yardımcı olabilir. Örneğin:
- PSA (Prostat Spesifik Antijen) – Prostat kanseri.
- CA-125 – Over kanseri.
- Prognostik Değerlendirme: Kanserin agresifliği ve hastanın prognozu hakkında bilgi verebilir.
- Tedavi Hedefi:
- Monoklonal antikorlar (örn. trastuzumab – HER2 pozitif meme kanseri).
- Aşılar (örn. TAA'ları hedefleyen immünoterapiler).
- Tedavi Takibi: Tedavinin etkinliğini izlemek için TAA düzeyleri kullanılabilir.
Örnekler:
- HER2/neu: Meme ve mide kanserlerinde aşırı eksprese edilir.
- CEA: Kolorektal ve pankreas kanserleri gibi birçok tümörde artabilir.
- AFP: Karaciğer kanseri ve bazı testis tümörlerinde artış gösterir.
- MUC1: Meme, over ve pankreas kanserlerinde bulunur.
Bu antijenler, kanser biyolojisinin anlaşılmasında önemli bir yere sahiptir ve özellikle immünoterapi gibi kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarında kritik roller üstlenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder