2025-01-27

Bağırsak Mikrobiyomu ve Şeker İsteği Üzerine Etkisi

Bağırsak Mikrobiyomu ve Şeker İsteği Üzerine Etkisi

Yeni bir araştırma, bağırsak duvarındaki reseptörlerin, belirli bakteriler ve bir anahtar metabolit aracılığıyla beyin üzerindeki şeker tercihini nasıl etkilediğini ortaya koydu. Bu bulgu, bağırsak-beyin eksenine yeni bir boyut katarak bağırsak-karaciğer-beyin eksenini de gündeme getiriyor.

Bağırsak Mikrobiyomu ve Beyin İlişkisi
Bağırsak mikrobiyomu, dört farklı yolla beyinle iletişim kurar:

  1. Mikrobiyomun ürettiği metabolitler kan dolaşımına geçerek beyni doğrudan etkiler.
  2. Bağırsaktaki bağışıklık hücreleri sitokin salgılar veya beyne ulaşır.
  3. Mikrobiyom, GLP-1 gibi hormonların salgılanmasını sağlar.
  4. Mikrobiyom, bağırsak sinirleri aracılığıyla beyinle iletişim kurar.

Bu ilişki tek yönlü değildir; beyin de bağırsak mikrobiyomunu hipotalamus-hipofiz ekseni ve vagus siniri aracılığıyla düzenler.

Araştırmanın Temel Bulguları

  • Diyabetli farelerde ve insanlarda Ffar4 reseptör düzeyi düşük bulunmuş, bu da daha yüksek şeker isteğiyle ilişkilendirilmiştir.
  • İnsan genetik çalışmaları (UK Biobank) Ffar4 mutasyonlarının şeker isteğini artırdığını göstermiştir.
  • Ffar4 eksikliği şeker tüketimini artırırken, bu reseptörün aşırı ifadesi şeker alımını azaltmıştır.
  • Bacteroides vulgatus bakterisinin, şeker isteğini artıran bir mekanizmaya sahip olduğu görülmüştür. Bu bakteri diyabetli bireylerde daha yüksek düzeyde bulunmuştur.
  • Bu bakterinin ürettiği Pantotenik Asit (Vitamin B5), bağırsakta GLP-1 hormonunun salgılanmasını artırmış ve şeker isteğini baskılamıştır.
  • GLP-1 hormonunun karaciğerden fibroblast büyüme faktörü 21 (FGF21) salgılanmasını tetiklediği, bu faktörün de beyindeki etkisiyle şeker isteğini kontrol ettiği tespit edilmiştir.

Klinik Uygulama ve Gelecek Perspektifler
Bu bulgular, bağırsak mikrobiyomunu düzenleyerek diyabet tedavisinde yeni yaklaşımların önünü açabilir. Örneğin:

  • Pantotenik asit takviyesinin etkisi klinik olarak test edilebilir.
  • Bacteroides vulgatus seviyesini düzenlemek için probiyotik veya prebiyotik tedaviler geliştirilebilir.
  • Ffar4 aktivitesini artıran ilaçlar üzerinde çalışılabilir.

Bu araştırma, şeker isteğimizin biyolojik temellerini anlamamıza yardımcı olarak, gelecekte gıda tercihlerini düzenleyebilecek yeni yöntemler geliştirilmesine olanak sağlayabilir.

https://www.nature.com/articles/s41564-024-01917-1

Hiç yorum yok: