Sternberg’in Üçgen Aşk Teorisi, psikolog Robert Sternberg tarafından geliştirilmiş bir teoridir ve aşkı üç temel bileşen üzerinden açıklamayı amaçlar: samimiyet (intimacy), tutku (passion) ve bağlılık (commitment). Bu üç bileşen, farklı kombinasyonlarla yedi sevgi türünü oluşturur. İşte bu bileşenler ve teorinin ayrıntıları:
1. Samimiyet (Intimacy)
- Samimiyet, yakınlık ve duygusal bağlanmayı ifade eder.
- Arkadaşlık, sevgi ve destek gibi hisleri içerir.
- Bir ilişkiye sıcaklık ve duygusal bağlanma getirir.
- Örneğin, uzun süreli dostluklarda ya da romantik ilişkilerde samimiyet belirgindir.
2. Tutku (Passion)
- Tutku, fiziksel çekim ve cinsel arzuyu temsil eder.
- Heyecan, romantizm ve fiziksel bağlanma duygularını içerir.
- İlişkinin başlangıç aşamalarında genellikle yoğundur.
- Ancak zamanla azalabilir veya başka unsurlarla dengelenebilir.
3. Bağlılık (Commitment)
- Bağlılık, ilişkiyi sürdürme kararını ve uzun vadeli bağlılık hissini ifade eder.
- Bir ilişkiye emek verme, zorluklarla başa çıkma ve sadakat gibi kavramları içerir.
- Özellikle evlilik gibi uzun süreli ilişkilerde güçlü bir rol oynar.
Üç Bileşenin Kombinasyonları
Sternberg, bu üç bileşenin farklı kombinasyonlarının farklı aşk türlerini oluşturduğunu belirtmiştir:
Hoşlanma (Samimiyet)
- Sadece samimiyetin bulunduğu ilişkilerde görülür.
- Derin dostlukları tanımlar.
Arzu veya Tutkulu Aşk (Tutku)
- Sadece tutkunun hâkim olduğu kısa süreli romantik ilişkilerde görülür.
- Genellikle fiziksel çekim merkezlidir.
Boş Aşk (Bağlılık)
- Sadece bağlılık vardır; genellikle uzun süreli evliliklerde samimiyet ve tutkunun azalmasıyla ortaya çıkar.
Romantik Aşk (Samimiyet + Tutku)
- Samimiyet ve tutkunun birleşimi.
- Derin duygusal bağlanma ve fiziksel çekimi içerir.
Arkadaşça Aşk (Samimiyet + Bağlılık)
- Samimiyet ve bağlılığın bulunduğu, ancak tutkunun eksik olduğu ilişkiler.
- Uzun süreli arkadaşlıkları ve derin dostlukları temsil eder.
Aptalca Aşk (Tutku + Bağlılık)
- Fiziksel çekimle başlayan, ancak samimiyetin eksik olduğu ilişkiler.
- Hızla evlenip ardından sorunlar yaşayan çiftlerde görülebilir.
Tam Aşk (Samimiyet + Tutku + Bağlılık)
- Üç bileşenin bir arada bulunduğu ideal ilişki türüdür.
- Sternberg’e göre bu aşk türü nadirdir ve sürekli çaba gerektirir.
Teorinin Önemi
Sternberg’in Üçgen Aşk Teorisi, ilişkilerin dinamiklerini anlamak ve değerlendirmek için güçlü bir çerçeve sunar:
- İnsanların ilişkilerinde hangi bileşenlerin güçlü olduğunu fark etmelerini sağlar.
- İlişkilerde eksik olan bileşenleri geliştirmek için rehberlik eder.
- Aşkın sadece tek bir duygu olmadığını, farklı unsurların birleşimiyle oluştuğunu açıklar.
Teori, romantik ilişkiler dışında arkadaşlık, aile bağları ve iş ilişkileri gibi diğer bağlamlarda da uygulanabilir.
|
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder