Marcel LeBrun: Zenginliği İnsanlığa Dönüştüren Bir Adamın Hikayesi
Yıllar önce, Kanadalı bir girişimci olan Marcel LeBrun, teknoloji şirketi Radian6'yı Salesforce'a 326 milyon dolar karşılığında sattı. Bu satış, ona milyonlarca dolarlık bir servet kazandırdı ve birçok kişi, bu parayı lüks bir hayata harcamasını bekliyordu: Göle nazır cam bir malikane, beyaz bir yat, rengi tarif edilemez bir Lamborghini ve Instagram fotoğraflarıyla ölçülen bir yaşam. Ancak LeBrun, bambaşka bir yol seçti – kimsenin hayal edemeyeceği bir yol. Kendi cebinden yaklaşık 4,5 milyon dolar ayırarak (eşiyle birlikte), Kanada'nın New Brunswick eyaletindeki Fredericton şehrinde, evsizler için bir "onur köyü" kurdu. Bu proje, "12 Neighbours" (12 Komşu) adını taşıyor ve sadece barınma sağlamaktan öte, insan onurunu yeniden inşa etmeyi amaçlıyor.
Projenin Kökeni ve Gelişimi
Marcel LeBrun'un hikayesi, 2011'de şirketini satmasıyla başlıyor. Servetini kazandıktan sonra, ABD, Kanada ve Gana gibi ülkeleri dolaşarak evsizlik sorununu inceledi. Bu araştırmalar sırasında, küçük ev topluluklarının (tiny home communities) etkili bir çözüm olduğunu fark etti. Bu model, insanlara kaynak sağlarken onurlarını ve özerkliklerini koruyor. 2015'te katıldığı bir sosyal adalet etkinliğinde, konuşmacı Rick Tobias'in yoksullukla mücadelede daha akıllı yaklaşımlar gerektiği vurgusu, LeBrun'u harekete geçirdi. "Housing first" (önce konut) felsefesini benimseyerek, stabil bir barınak sağlamanın diğer hizmetlere erişimi kolaylaştıracağını düşündü.
2021'de başlayan proje, başlangıçta 12 evsiz insanın hikayelerini paylaşmakla yola çıktı, ancak hızla büyüdü. LeBrun, Saint John Nehri'nin kuzey kıyısında 65 dönümlük bir araziyi 450 bin dolara satın aldı. Bu arazi, daha önce ağaç hasadı için kullanılmıştı ve şimdi bir köy haline dönüştü. Proje, bir kilise grubunun bağışladığı 8 bin metrekarelik bir depoda inşa ediliyor. Burada, 19 kişilik bir ekip – bazıları topluluğun sakinleri – evleri üretiyor. Her ev, dört günde tamamlanıyor ve toplam maliyet yaklaşık 12 milyon dolar. LeBrun, projenin üçte birini kendi fonlarıyla karşıladı; kalan kısım bağışlar ve hükümet destekleriyle finanse edildi. 2023 sonbaharında 78 ev tamamlanmıştı ve hedef 99 ev.
Evler ve Topluluk Özellikleri
12 Neighbours, evsizlikten çıkan insanlar için kalıcı konutlar sunuyor – acil barınaklar değil, gerçek evler. Her biri 240 metrekarelik küçük evler (tiny homes), çam ve metal malzemeden yapılmış treylerler üzerine inşa ediliyor. İçerisinde:
- Tam donanımlı bir mutfak (buzdolabı, ocak, mikrodalga),
- Rahat bir yatak ve oturma odası (yatak odası olarak da kullanılabiliyor),
- Özel banyo (üç parçalı: duş, lavabo, tuvalet),
- Basit ama şık mobilyalar,
- Isıtma, su, internet ve çatıdaki güneş panelleri (elektrik maliyetlerini düşürmek için),
- Ön verandalar (sosyal etkileşim için).
Evler, depoda üretilip araziye taşınıyor. Kiralar, sakinlerin gelirinin %30'u kadar ve aylık maksimum 200 dolar – bu ücret, kamu hizmetleri ve interneti kapsıyor. Topluluk, 18-70 yaş arası kişilere açık; yalnız yaşayanlar çoğunlukta. Ayıklık zorunlu değil, ancak sitede madde bağımlılığı danışmanlığı var. Kurallar şiddet içermiyor, güvenlik kapısı ve gece bekçisiyle korunuyor.
Proje sadece konutla sınırlı değil. Köyün kalbinde bir sosyal girişim merkezi var: Küçük bir kafe, perakende dükkanlar, atölyeler ve toplum bahçeleri. Burada, sakinler çalışabiliyor – örneğin, Neighbourly Print Shop'ta serigrafi baskı yaparak ürünler üretiyorlar ve gerçek ücretler kazanıyorlar. Ayrıca, kişisel gelişim grupları, GED (lise denkliği) eğitimi ve iş bulma desteği sunuluyor. Gelecek planlarında, 2024 baharında tamamlanacak 12 bin metrekarelik bir merkez var: Kafe, öğretim mutfağı ve etkinlik alanları, genç istihdamı için.
Felsefe ve Etki
LeBrun'un felsefesi, insan onuruna odaklanıyor. O, "Balık vermek istemiyorum, balık tutmayı öğretmek de değil... Onlara ömür boyu onurla balık tutabilecekleri bir göl vermek istiyorum" diyor. Bu yaklaşım, sakinlerin eksikliklerine değil, ilerlemelerine odaklanıyor: Travma bilgili, iyileşme odaklı ve güçlü yönlere dayalı hizmetler. Topluluk, yoksulluğu ve evsizliği kalıcı dönüşümle azaltmayı hedefliyor; insanlar değerli hissetmeli, engeller aşılmalı ve fırsatlar erişilebilir olmalı.
Etki, sakinlerin hikayelerinde belli oluyor. Al Smith, eşinin kanser ölümünden sonra evsiz kalmış, bir karavanda yaşamıştı. 12 Neighbours'a taşındıktan sonra, piknik masaları yaparak başladı, şimdi video güncellemeleri sunuyor ve belediye başkanıyla görüşüyor. Randy Burtch, pandemi sırasında arabasında yaşıyordu; şimdi inşaat ekibinde çalışıyor ve sağlığı düzeldi. Susan Hayward, kocasının ölümünden sonra zorluklar yaşadı, şimdi evini süsleyerek huzur buldu. Myrna Nash, klostrofobisini yenerek üniversiteye başladı. Ancak zorluklar var: Birkaç kişi şiddet nedeniyle çıkarıldı, iki kişi öldü (biri kanserden) ve New Brunswick'te uygun konut bekleme listesi 8 bini aşıyor.
Karşılaşılan Zorluklar ve Destek
Proje, bürokratik engellerle karşılaştı: Kanada Mortgage ve Konut Kurumu'ndan onay 17 ay sürdü. Yerel muhalefet, suç korkusu ve mülk değeri endişeleriyle benzer projeleri engelledi, ama 12 Neighbours daha az direnç gördü. Destekçiler arasında Home Depot Canada Foundation (75 bin dolar), Omista Credit Union (15 bin dolar) ve bireysel bağışçılar var. LeBrun, ayda 20 dolar bağışlayan 1.000 "komşu" hedefliyor; şu anda 255 destekçi var.
Daha Geniş Bir Mesaj
Dünyada birçok milyarder var, ancak servetlerini lüks arabalar, tek gecelik partiler veya pahalı çantalar için harcayanlar çoğunlukta. Eğer her milyarder servetinin sadece %1'ini insan onurunu koruyan projelere ayırsa, sokaklarda evsiz kalmayacaktı, çocuklar okulu bırakmak zorunda olmayacaktı ve hastalar "yatak dolu" diye ölmezdi. LeBrun, hükümet kararı, BM hibesi veya medya alkışı beklemedi; kendi parasını kullandı ve yeryüzünde küçük bir cennet yarattı.
Gerçek soru, Marcel LeBrun hakkında değil – biz hakkında: Ne zaman kendi "12 Neighbours"ımızı inşa edeceğiz?
Bu, gerçek bir hikaye. Mevcut bir proje. Para zengini ama cesaret fakiri bir dünyayı utandıran bir fikir.
