Erich Fromm’un “Sevme Sanatı” (The Art of Loving) kitabının geniş bir özeti:
Kitabın Genel Teması
Erich Fromm, sevginin bir yetenek ve sanat olduğunu, doğal bir duygu ya da kendiliğinden gelişen bir durum olarak görülmemesi gerektiğini savunur. Sevgi, öğrenilmesi, çaba harcanması ve ustalaşılması gereken bir beceri ve hayatın temel amacıdır.
1. Sevgi Bir Sanattır
Fromm, sevginin bir sanat olduğunu belirterek, tıpkı diğer sanat dalları gibi (örneğin, resim ya da müzik) sevginin de bilgi, disiplin ve pratik gerektirdiğini ifade eder. Çoğu insan sevgiye “doğal” bir duygu olarak yaklaşır ve bu nedenle başarısızlıkla karşılaşır.
Sevgi, kişinin sadece bir başkasını sevmekle sınırlı olmayan, aynı zamanda bir yaşam tarzı ve ahlaki bir eylem biçimidir. Sevgi, insanın hem kendini hem de çevresini anlaması ve buna uygun hareket etmesiyle mümkündür.
2. Sevgiye Duyulan Yanlış Yaklaşımlar
Fromm, modern toplumun sevgiye dair yanlış algılarını eleştirir. Bu algılar:
- Romantik aşk yanılsaması: İnsanlar, sevginin sadece bir “ruh eşi” bulmaya dayalı olduğunu düşünür ve bu da sevgi arayışını yüzeysel hale getirir.
- Tüketim odaklı yaklaşım: Kapitalist toplumda sevgi, bir ticari ilişki gibi görülür. İnsanlar, "al-ver" mantığıyla sevgi arar.
3. Sevginin Türleri
Fromm’a göre sevgi, tek bir biçimden ibaret değildir. Sevginin farklı türleri vardır ve her biri insan ilişkilerinin bir boyutunu yansıtır:
- Kardeşçe Sevgi (Brotherly Love): İnsanların eşitlik ve dayanışma temelinde birbirine duyduğu sevgi.
- Anne Sevgisi: Koşulsuz ve saf bir sevgi türüdür; ancak anne sevgisi aşırı korumacılığa dönüşürse bireyin bağımsızlığını engelleyebilir.
- Erotik Sevgi: İki birey arasında özel bir bağdır, ancak sadece fiziksel ya da duygusal çekime dayanıyorsa sürdürülebilir değildir.
- Kendine Sevgi (Self-Love): Sağlıklı bir şekilde kişinin kendini sevmesi, başkalarını da sevebilmesinin temelidir.
- Tanrı Sevgisi: Fromm’a göre, tanrı sevgisi, insanın en yüce manevi duygularını ifade etme biçimidir.
4. Sevginin Öğeleri
Fromm, gerçek sevginin aşağıdaki dört temel unsuru içerdiğini belirtir:
- İlgi (Care): Sevgi, sevilen kişiye özen göstermeyi içerir.
- Sorumluluk (Responsibility): Sevgi, sevilen kişinin ihtiyaçlarını ve varlığını önemsemeyi gerektirir.
- Saygı (Respect): Sevilen kişiyi olduğu gibi kabul etmek ve ona bireysel özgürlüğünü tanımak.
- Bilgi (Knowledge): Sevgi, sevilen kişiyi derinlemesine anlamayı ve tanımayı içerir.
5. Sevginin Uygulanması
Fromm, sevginin uygulamalı bir sanat olduğunu ve bunun belirli bir disiplin gerektirdiğini vurgular. Sevginin uygulanabilmesi için bireyin şu özellikleri geliştirmesi gerekir:
- Disiplin: Sevgi sürekli bir çaba ve özveri gerektirir.
- Yoğunlaşma: Kişi, sevdiği kişiye ve ilişkiye dikkatini yoğunlaştırmalıdır.
- Sabır: Sevgi bir anda öğrenilmez; zaman ve sabır gerektirir.
- İnanç: Sevgi, hayata ve insanlara karşı bir güven duygusu içerir.
6. Sevgi ve Modern Toplum
Fromm, modern toplumun bireyleri yalnızlaştırdığını ve sevme yeteneğini zayıflattığını ifade eder. Kapitalist düzen, insanları birbirinden koparır ve sevgiyi, tüketilecek bir meta gibi sunar. İnsanlar sevginin yerine, statü, para ve başarı gibi şeyleri koyar.
Fromm’a göre, sevgi, modern toplumda bireyin özgürlüğünü kazanmasının ve gerçek anlamda insan olmasının anahtarıdır.
7. Sevginin Önündeki Engeller
Fromm’a göre, sevginin önündeki en büyük engeller:
- Narsisizm: Kişinin sadece kendine odaklanması, başkalarını sevmesini engeller.
- Maddi Düşünce: Sevginin maddi kazanç ya da fayda sağlayan bir araç olarak görülmesi.
- Yalnızlık Korkusu: Sevgi yerine bağımlılığın oluşmasına yol açar.
Sonuç: Sevgi, Bir Yaşam Felsefesi
Fromm’un “Sevme Sanatı” insanlara sevginin derin anlamını ve önemini öğretmeyi amaçlar. Sevgi, sadece bir ilişki biçimi değil, aynı zamanda insanın varoluşunu tamamlayan bir yaşam biçimidir. Gerçek sevgi, bireyin hem kendine hem de çevresine duyduğu derin bir bağlılık, saygı ve anlayış ile mümkündür.
Kitap, sevginin bir “duygu” değil, öğrenilmesi ve uygulanması gereken bir yetenek olduğunu vurgulayarak okuyucuyu hem bireysel hem de toplumsal bir dönüşüm için düşünmeye davet eder.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder