Satir'in "bozulmuş görsel," "bozulmuş işitsel" ve "bozulmuş toplumsal" kavramları

Virginia Satir, aile terapisi alanında önemli bir figürdür ve insanlar arasındaki iletişimde ortaya çıkan bozulmaları incelemiştir. Satir'in "bozulmuş görsel," "bozulmuş işitsel" ve "bozulmuş toplumsal" kavramları, bireylerin iletişim süreçlerinde yaşadığı algısal ve sosyal bozuklukları tanımlar.

1. Bozulmuş Görsel (Distorted Visual Perception)

Bu kavram, bireyin kendini ve çevresini görsel olarak algılama biçimindeki bozulmaları ifade eder. Bir kişi, gerçekte olduğundan farklı bir şekilde kendini veya diğer insanları algılayabilir. Örneğin:

• Öz imge bozulması: Kişi kendini olduğundan daha yetersiz, çirkin veya değersiz görebilir.
• Diğer insanları yanlış algılama: Birini tehditkâr, düşmanca veya aşırı yargılayıcı olarak görmek, aslında onun öyle olmadığı durumlarda bile, kişinin iletişimini olumsuz etkileyebilir.
• Algıda seçicilik: Kişi sadece olumsuz şeyleri fark eder ve olumlu şeyleri göz ardı eder. Örneğin, birisi ona iyi davransa bile, sadece olumsuz yönlerine odaklanabilir.

Bu bozulma, bireyin gerçeklikten uzaklaşmasına ve sağlıklı ilişkiler kurmasını zorlaştırmasına neden olabilir.

2. Bozulmuş İşitsel (Distorted Auditory Perception)

Bu, bireyin duyduğu şeyleri yanlış yorumlaması veya kendi iç sesiyle aşırı meşgul olması anlamına gelir. Bunun sonucunda kişi:

• Gerçek dışı anlamlar yükleyebilir: Birinin nötr bir sözünü saldırgan veya yargılayıcı olarak algılayabilir.
• Seçici duyma geliştirebilir: Kişi sadece belirli kelimeleri veya tonlamaları duyar ve diğer bağlamları kaçırır. Örneğin, birisi "Bugün biraz yorgun görünüyorsun." dediğinde, bunu "Kötü görünüyorsun." gibi algılayabilir.
• Kendi iç sesiyle meşgul olur: Birey, kendi olumsuz düşüncelerine veya geçmişte duyduğu yıkıcı yorumlara odaklanarak, gerçekte söylenenleri işitemeyebilir.

Bu tür bir işitsel bozulma, kişinin sosyal ilişkilerinde yanlış anlamalara, gereksiz çatışmalara ve iletişim kopukluklarına yol açabilir.

3. Bozulmuş Toplumsal (Distorted Social Perception)

Bu kavram, bireyin sosyal dünyayı algılama biçimindeki bozulmaları ifade eder. Kişi, başkalarıyla ilişki kurarken sağlıklı bir bağ geliştiremez ve kendini toplum içinde rahat hissetmez. Bunun belirtileri şunlardır:

• Kendi değerini dış faktörlere bağlama: Kişi, başkalarının onayı olmadan kendini değersiz hisseder.
• Aşırı savunmacı veya içe kapanık olma: Sosyal etkileşimlerden kaçınır veya insanları kendisine tehdit olarak görür.
• Sosyal rollerin aşırı vurgulanması: Örneğin, bir kişi sadece ebeveyn rolüyle tanımlanırsa, kendi bireysel kimliğini kaybedebilir.

Bozulmuş toplumsal algı, kişinin sağlıklı ilişkiler kurmasını ve kendini toplumda ait hissetmesini zorlaştırabilir.

Sonuç

Virginia Satir'in bu üç kavramı, insanların iletişimde ve kendilerini ifade etmede yaşadıkları algısal ve sosyal bozulmaları anlamak için önemlidir. Bu bozulmaların farkında olmak, bireylerin daha sağlıklı ilişkiler kurmasına ve kendilerini daha doğru bir şekilde anlamalarına yardımcı olabilir.