İnternetin Bilinçlendirme Gücü: Din ve Peygamberlerle Karşılaştırmalı Bir Bakış
“Hiçbir peygamber ve hiçbir din, insanları internet kadar bilinçlendirmedi.”
Bu cümle, çağımızın bilgi erişimi ve toplumsal dönüşüm dinamiklerini çarpıcı biçimde ortaya koyuyor. Burada “bilinçlendirme” sözcüğü, yalnızca bilgi sahibi olmayı değil; sorgulama, farkındalık, eleştirel düşünme ve kendi görüşünü oluşturma kapasitesini de kapsar.
1. Peygamberler ve Dinlerin Tarihsel Rolü
Tarih boyunca peygamberler, kendi zamanlarının “en güçlü bilgi ve değer aktarıcıları” olmuşlardır.
- Toplumsal düzen kurma: İnanç sistemleri, ahlaki ilkeler ve yaşam kuralları getirdiler.
- Anlam ve amaç arayışı: İnsanların evren, yaşam ve ölüm hakkındaki sorularına cevap sundular.
- Toplumsal birliği sağlama: Ortak inanç, toplumsal dayanışmayı güçlendirdi.
Ancak bu bilinçlendirme, tek yönlü ve çoğunlukla merkezî otoritenin denetiminde gerçekleşti. Bilgi kaynağı sınırlıydı, sorgulama imkânı ise çoğu zaman kısıtlıydı.
2. İnternetin Benzersiz Etkisi
İnternet, insanlık tarihinde eşi benzeri görülmemiş bir bilgiye erişim özgürlüğü sundu:
- Hız: Birkaç saniyede dünyanın her köşesinden bilgiye ulaşma imkânı.
- Çeşitlilik: Tek bir konu hakkında onlarca farklı bakış açısına ulaşabilme.
- Etkileşim: Bilgi sadece alınmaz; tartışılır, eleştirilir, yeniden üretilir.
- Kolektif hafıza: İnsanlık tarihi, bilimsel veriler, sanatsal üretimler tek bir tıklama uzağında.
Bu nedenle internet, dini ya da ideolojik filtrelerden bağımsız olarak, bireyin kendi zihinsel ve entelektüel yolculuğunu yapmasına olanak tanır.
3. Bilinçlenme Biçimlerinin Farkı
- Dinî bilinçlenme: Çoğunlukla belirlenmiş değerler, dogmalar ve kutsal metinler üzerinden gerçekleşir.
- İnternet bilinçlenmesi: Çoğulculuk, bilgi bolluğu ve fikir çatışmaları üzerinden oluşur.
Bu fark, internetin bireyleri daha sorgulayıcı hâle getirmesini sağlar.
4. İnternetin Tehlikeli Yanları
Bilinçlendirme gücü kadar yanıltma gücü de yüksektir:
- Yanlış bilgi ve dezenformasyon yayılımı
- Algı yönetimi ve manipülasyon
- Bilgi kirliliği içinde gerçeğe ulaşma zorluğu
Yani internet, tıpkı güçlü bir ilaç gibi, doğru kullanıldığında fayda, yanlış kullanıldığında zarar verir.
5. Sonuç
İnternet, dinlerin binlerce yılda inşa ettiği toplumsal bilinçten farklı olarak, hızlı, çoğulcu, interaktif ve sınırsız bir bilinçlenme süreci sunuyor. Bu nedenle çağımızda pek çok insan, yaşamı ve dünyayı anlamlandırma sürecinde internetin sağladığı bilgi ekosistemine, tarih boyunca herhangi bir dini öğretiye olduğundan daha fazla başvuruyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder