Sentetik Faj Tedavisi

Antibiyotiklerin cağı bitti bitiyor ve fajların önemi artıyor. 

Kısa bilgi: Faj nedir?  Bildiğimiz gibi virüsler kendi başlarına yaşayamayan varlıklardır. Kimisi eukaryotlarda, kimisi ise bakterilerde çoğalır. Bakterilerde çoğalan virüslere faj adı veriliyor. Faj kendisini çoğalırken konak olarak kullandığı bakteriyi öldürmüş oluyor.

Bakterileri öldüren ajanlar olarak antibiyotikler ve fajlar arasında kısa bir karşılaştırma yaparsam:

Antibiyotikler bir çok bakteriyi hedef alacak şekilde geniş spektrumlu olabiliyor iken fajların her bir çeşidi  sadece bir çeşit bakteriyi hedef alabiliyor.  Fajların ultra-dar spektrumlu olması bugüne kadar kullanımlarını kısıtlayan etmenlerin başında geliyor. Bunu bir avantaj olarak görmek de mümkün. Antibiyotikler flora/patojen ayrımı yapmadan öldürüyor.  Faj ise sadece hedefi öldürüyor.

Fajların kendisi, bakterilerin ölümü sonrası yıkım ürünleri immün sistemi uyarabilir. Bu etkinin çok önemli olmadığı düşünülüyor ancak araştırılması gerekir.

Patojen bakteri için faj avı genelde pis sulardan, göl ve göletlerden yapılıyor. Doğadan faj avlamak masraflı ve zor bir süreçtir. Ancak ilaç firmaları bu masrafa katlansalar bile buldukları faj'ı kolay kolay tescilleyemezler. Çünkü doğada bulunan bir varlıktan bahsediyoruz. Onu yaratan firma olmadığı için copyright ve patent gibi yasalar ile korumaya alması sözkonusu değildir.

Faj kütüphaneleri. Her bakteri için bir faj düşünüldüğünde faj kütüphanemizde bakteri çeşidi kadar faj bulundurmak gerekiyor.

Direnç. Bakteriler antibiyotiklere direnç geliştirdiği gibi fajlara direnç geliştirebiliyorlar. 

İşte bu noktalarda sentetik biyoloji ve sentetik fajlar önem kazanıyorlar.

Sentetik olarak üretilen faj patentlenebilir.
Fajların tamamını değil DNA kodlarını bir hard diskte saklamak yeterli olur.
Direnç gelişimi karşısında anında yeni faj üretilebilir.

Tabii hiç biri olmayabilir ama denemeden bilemeyiz. Eskiden potansiyeli yoktu. Şimdi en azından potansiyeli var.