2016-01-18

Kafiye (Uyak) Dizini

Uzun süredir yapmak istediğim bir projeyi bir hafta sonunda bitirdim. Kafiye, yeni adıyla uyak, eski şiirlerde oldukça fazla kullanılmıştır. Bu kadar sık kullanım bir rastlantı değildir.  Kelimelerin son sesleri ile kulağa hoş gelmeleri arasında olan bağlantının sonucudur. Sık kullanılması sonucu, dönem dönem anlam bütünlüğünden koparak, anlatımın önüne geçmesi, sadece kelimelerin sonuna bakılarak şiir yazılmasının yadırganmasına yol açmıştır. Günümüzde şairler, konuşmacılar, metin yazarları, dinleyici ve okuyucunun kulağına hitap etmek için uyumlu kelime sonlarını kullanmaktadırlar. Bu sayfaların onlar için bir kaynak olabilmesini umuyorum. Abartılı kullanımları mizah yazarları için bir kaynak olabilir. Kelime oyunu oynayanlar bu kaynağı kopya çekmek için kullanabilirler.

Kafiye sözlüğünün hazırlanmasına ilişkin kısa bir bilgi vermek istiyorum. yaklaşık 38000 kelimden oluşan bir kelime bankası kullanılmıştır. Kelimeler öncelikle MySql'de "SELECT `Duz`,REVERSE(`Duz`) FROM alfabe WHERE 1"  komutu kullanılarak ters çevrilmiş. Tersten sıralanma sağlanmıştır. İşlem sonucu yeni tablo olarak Export komutu ile dışa aktarılmıştır.

kafiyedizini.com gibi sitelerde kafiye dizinleri bulabilirsiniz, ancak bu siteler tüm sözcükleri size sunmamaktadır. Copy-Paste ile bu sitedeki tüm sözcüküleri alabilirsiniz. Kendi çalışmalarınızda kullanmanız için atıfta bulunmanıza gerek bulunmamaktadır. Ancak Copy_Paste'den sonra tüm sözcükleri liste ve dizin şeklinde başkalarına sunmayı düşünüyorsanız Nevit Dilmen'e atıfta bulunmanızı rica ederim.

Nevit Dilmen



  • Kafiye sözlüğü A ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü B ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü C ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü Ç ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: D ile biten kelimeler.
  • Kafiye Sözlüğü: E ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: F ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: G ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: Ğ ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: H ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: I ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: İ ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: J ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: K ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: L ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: M ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: N ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: O ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: Ö ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: P ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: R ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: S ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: Ş ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: T ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: U ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: Ü ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: V ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: Y ile biten kelimeler.
  • Kafiye sözlüğü: Z ile biten kelimeler.


  • Kâfiye (uyak) şiirlerde, mısra (dize) sonlarında bir sonraki dize ile bir ses ahenki oluşturmak için yazılışları, okunuşları aynı; anlamları farklı kelime veya kelime gruplarının, eklerin benzerliğidir. Kafiye, mısra sonlarındaki ses benzerliğidir. Şiirde ahengi sağlamak; sözleri kolay ezberlenir ve kalıcı kılmak için yapılır. Mısra sonlarındaki ses benzerlikleri bulunurken önce redifler, sonra kafiyeler bulunur.

    Örüşük Kafiye (Örüşük Uyak) – Üç mısralı bentlerle kurulan nazım biçimlerinde görülür. İtalyan edebiyatı nazım şekli terza-rimaya özgü bir kafiyeleniştir: aba bcb cdc Sadece uyak örgüsünü bilseniz yeterli.

    Mani Tipi Kafiye (Mani Uyak) – Özellikle mani, rubai ve tuyuğda görülen kafiye düzenidir. Bu kafiyenin de düz kafiye olduğu unutulmamalıdır: aaba (aaxa) Örnekler: Sabahın çisesine -a Uyandım yar sesine -a İsmini yaz sevdiğim -x Halının köşesine -a Çepeçevre bahar içinde bir yer gördük -a Ferhat ile Şirin’i beraber gördük -a Baktık geceden fecre kadar ellerde -x Yıldızlara yükselen kadehler gördük -a

    Sarmal Kafiye (Sarmal Uyak) Dörtlüklerle yazılan şiirlerde görülür: abba Örnekler Biliyorum gölgede senin uyuduğunu -a Bir deniz mağarası kadar kuytu ve serin -b Hazların âleminde yumulmuş kirpiklerin -b Yüzünde bir tebessüm bu ağır öğle sonu -a Ne toprağa gömülmektir -a Ne ruhun uçması tenden! -b Ölüm, ölüm gülerekten -b Bir bayrak altında ölmektir. -a

    Mâni. Çoğunlukla 7 heceli dört mısralıklik bir bentten meydana gelir. Birinci, ikinci dördüncü mısralar birbirleriyle kafiyeli, üçüncü mısra serbesttir. İlk iki mısra hazırlık dizeleridir. Son iki mısra ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir.
    Kafiye sözlüğü indirme linkleri:

    Hiç yorum yok: