Kontrastlı mamografi

Tıpta kullanılan teknolojiler hep üzerinde düşünülerek, uygulanarak geliştirilmiş veya vazgeçilmiştir.

Kontrastlı mamografi zaman zaman gündeme gelen ama uygulamaya geçirmediğim bir teknolojidir. Bana göre eksileri artılarından fazla olduğu için uygulama olanağı bulmak için zorlayıcı olmadım.

Kontrastlı mamografi, mamografi çekimi esnasında intravenöz bir kontrast madde vererek kitleleri daha iyi görüntülemeyi amaçlayan yöntem olarak tanımlanabilir. Bu şekilde tespit edilen lezyon, kontrast tutan odak, kontrast tutan alan gibi ifadeler ile tanımlanabilir.

Kontrast öncesi ve kontrast sonrası olmak üzere iki görüntü elde edilirse, digital substraction ile iki görüntü birbirinden çıkartılır, aradaki fark ortaya çıkar. Seri imajlar elde edildiği takdirde, belirli kontrast tutan alanların kontrast tutma eğrileri ortaya çıkarılır.

Kulağa hoş gelen bu durum pratikte bazı dezavantajlar içeriyor.  

Pratikte meme görüntülemeleri iki durumda gerçekleştiriliyor. Meme kanseri taranmasına, bilinen lezyonların ne olduğunun belirlenmesinde kullanılmaktadır. Kontrastlı mamografinin aşağıda daha iyi anlaşılacak nedenlerden dolayı taramada yeri yoktur.

Bilinen kitlesi olan, kitle şüphesi olan hastalarda kitlenin ilaç tutma karakteristiğini belirlemede mamografiye ek olarak kullanılabilir. Mamografiye ek olarak kullanılabilecek modaliteler içerisinde sonografi kitlenin iç yapısı hakkında bilgi verebilir. Sonografi ucuz ve her yerde ulaşabilirdir. Dezavantajı kullanıcıya bağımlı olmasıdır. Çoğu merkezde ilk kullanılan seçenektir. Meme MR olası kitlenin ilaç tutma davranışı konusunda bilgi verir. Kitlenin iç yapısı hakkında bilgi verir. Hedef ultrasonun yetersiz kaldığı yerlerde MR yerine kullanılacak yeni bir yöntem bulmak ise, kontrastlı mamografiyi meme MR’ı ile karşılaştırmalıyız.

Meme MR’da bir kez ilaç verildikten sonra her iki meme eşzamanlı incelenirken, kontrastlı mamografide her projeksiyon için ayrı ilaç vermek gerekir. Çekimin ayakta, yarı ayakta yapılan pozisyonundan dolayı, kontrast maddenin hasta üzerinde etkisinden dolayı oluşan hasta hareketleri görüntüyü olumsuz etkilerler.

Dinamik eğri istenildiği taktirde kontrast verilmesini takiben aralıklı birden fazla görüntü alınmalıdır. Bu durum çok fazla radyasyon içermese bile ışın dozu açısından dikkate alınması gereken bir husustur. Sadece önce sonra şeklinde bir görüntü alımı yapılacak ise ikinci görüntü için çekim zamanlaması optimum hale getirilmelidir.

MR	Kontrastlı mamografi
Kesitsel	Düzlemsel
Dinamik inceleme	Pre– post kontrast iki görüntü
Her iki meme	Tek meme
Multiplanar	Tek projeksiyon CC veya MLO
Alerji çok nadir	Alerji az
İntra torasik alan hakkında bilgi verir	İntra torasik bilgi vermez
Uzaysal çözünürlük düşük	Uzaysal çözünürlük yüksek
Kontrast çözünürlük yüksek	Kontrast çözünürlük düşük
Yüksek riski hasta taramaya uygun	Tarama amaçlı uygun değil

Yukarıda özetlenen artılar, eksiler bir arada bakıldığında, kontrast mamografi üzerinde durulacak, gelişme potansiyeli gösteren bir modalite olmaktan uzak görünmektedir.