Sarkopeni nasıl tedavi edilir?

Sarkopeni, yaşlanmayla birlikte kas kütlesi ve kas gücünün azalmasıdır ve fiziksel yetenekleri olumsuz etkileyerek yaşam kalitesini düşürebilir. 

Tedavisi, genellikle kas kütlesini korumak ve güçlendirmek üzerine odaklanır. İşte sarkopeniyi tedavi etmek veya yavaşlatmak için uygulanan bazı temel yöntemler:

1. Direnç Egzersizleri: Düzenli direnç antrenmanları (örneğin ağırlık kaldırma, vücut ağırlığı egzersizleri gibi) kas gücünü artırmak ve kas kütlesini korumak için en etkili yollardan biridir. Haftada en az 2-3 kez yapılması önerilir.

2. Yüksek Proteinli Beslenme: Kas yapımını desteklemek için yeterli protein alımı şarttır. Whey proteini gibi hızlı emilen proteinler veya et, süt, yumurta gibi kaliteli protein kaynakları tercih edilebilir. Sarkopeni hastalarında günlük protein ihtiyacı genellikle kilogram başına 1.2-1.5 gram kadar olabilir.

3. Vitamin D ve Besin Takviyeleri: D vitamini kas fonksiyonu için önemlidir. Eksikliği durumunda D vitamini takviyeleri önerilebilir. Ayrıca BCAA (dallı zincirli amino asitler) ve kreatin takviyeleri kas yapımını desteklemek amacıyla kullanılabilir.

4. Aerobik Egzersizler: Yürüyüş, bisiklet sürme gibi aerobik egzersizler de kas sağlığını ve genel zindeliği destekler. Bunlar direnç egzersizleriyle birlikte yapılabilir.

5. Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Programları: Ağır sarkopeni vakalarında veya hareket kısıtlılığı olan bireylerde, fizyoterapist eşliğinde özel rehabilitasyon programları uygulanabilir. Bu programlar, güvenli egzersiz yapmayı sağlarken kas kuvvetini artırmayı hedefler.

6. Hormonal Tedavi: Bazı vakalarda, hormon eksikliklerine bağlı sarkopeni gelişebilir. Özellikle testosteron veya büyüme hormonu eksiklikleri varsa, doktor önerisi ile hormon tedavisi düşünülebilir. Ancak bu tedavi genellikle yan etkiler açısından dikkatle değerlendirilmelidir.

7. Antioksidan ve Anti-inflamatuar Gıdalar: Antioksidan içeren gıdalar (meyve, sebze gibi) ve omega-3 yağ asitleri, kas kaybını önlemeye ve kas sağlığını desteklemeye yardımcı olabilir.

Sarkopeni tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirebilir; bu nedenle doktor, diyetisyen ve fizyoterapist gibi uzmanlardan destek almak en iyi sonucu sağlayacaktır.

Balon balığı zehiri nasıldır?

Balon balığı, tetrodotoksin adı verilen son derece güçlü bir nörotoksin içerir. Tetrodotoksin, sinir hücrelerinin işleyişini engelleyerek kasların felç olmasına yol açar ve hatta yüksek dozlarda ölümcül olabilir. Toksin, solunum ve kalp kaslarını da etkileyebileceğinden, solunum durması ve kalp yetmezliği gibi hayati tehlike yaratacak semptomlara neden olabilir.

Tetrodotoksin, özellikle Japon mutfağında "fugu" adıyla bilinen balon balığı yemeklerinde risk oluşturur. Fugu şefleri, bu toksini yok etmek için özel eğitim alırlar. 

Fugu, Japon mutfağında oldukça özel ve pahalı bir yemek olarak bilinen balon balığından yapılan bir yemektir. Fugu’nun hazırlanışı son derece dikkat ve uzmanlık gerektirir, çünkü balığın bazı organlarında, özellikle karaciğer, yumurtalık ve deri bölgelerinde yüksek miktarda tetrodotoksin bulunur. Bu toksin, küçük miktarlarda bile tüketildiğinde ölüme yol açabileceğinden, Fugu şefleri kapsamlı bir eğitim ve sertifikasyon sürecinden geçer. Japonya'da yalnızca lisanslı şefler bu balığı hazırlama yetkisine sahiptir.

Fugu'nun tadı, nispeten hafif, ince ve kendine özgü bir lezzete sahiptir. Çoğunlukla çiğ olarak sashimi şeklinde veya sıcak bir çorba olarak servis edilir. Toksinlerin tamamen çıkarıldığı bir fugu yemeğinde bile, çok az miktarda tetrodotoksin kalabilir, bu da yemek esnasında dilde ve dudaklarda hafif bir uyuşma hissine neden olabilir. Bu hafif uyuşukluk, bazı tüketiciler tarafından heyecan verici ve eşsiz bir deneyim olarak görülür.

Fugu, Japon kültüründe sembolik bir anlam taşır. Hem tehlikesi hem de ustalık gerektiren hazırlanış süreci, onu cesaret ve beceri göstergesi haline getirir.

Afrika’da ve özellikle Haiti gibi bazı Karayip ülkelerinde, tetrodotoksin büyücülük ve geleneksel ritüellerde kullanılmıştır. 

Haiti’deki Vodou kültüründe, tetrodotoksin bir dönem "zombi tozu" olarak bilinen karışımların ana bileşenlerinden biri olarak öne çıkmıştır. Bu kültürde, tetrodotoksinin, bireyleri ölüm benzeri bir duruma sokarak onları "zombi" haline getirdiğine inanılmıştır.

Bu uygulamada, tetrodotoksin içeren tozun vücuda deri yoluyla veya solunum yoluyla küçük miktarlarda uygulanması, kişinin geçici felç durumuna girmesine neden olur. Tetrodotoksin, çok küçük dozlarda bile bilinci etkileyebilir, ancak kişinin nefes alışını ve kalp atışını zayıflatarak onları ölüm benzeri bir duruma sokar. Bu durum, kişiyi "ölü" gibi gösterse de, aslında bu bir tür derin koma halidir. Bu durumdan sonra bireyin "diriltilerek" zombi gibi yaşatıldığına dair hikayeler anlatılır.

Ancak, bilim insanları bu tür uygulamalara ve hikayelere şüpheyle yaklaşır. Tetrodotoksin dozajı doğru ayarlanmadığında kolayca ölümle sonuçlanabilir, bu yüzden bu uygulamaların başarı oranı düşük ve riski yüksektir. Yine de tetrodotoksin gibi nörotoksinlerin geleneksel büyü uygulamalarında kullanılması, Vodou kültürü başta olmak üzere, birçok kültürde mitler ve ritüellerin ortaya çıkmasına yol açmıştır.

Tetrodotoksin, toksik etkilerini özellikle sinir sistemi üzerinde gösterir. Bu toksin, sinir hücrelerinin zarında bulunan sodyum kanallarını bloke eder. Sodyum kanalları, sinir hücrelerinin elektriksel sinyalleri iletmesi için kritik öneme sahiptir. Tetrodotoksin, bu kanalları tıkayarak sinir hücrelerinin uyarılmasını engeller ve sinyallerin iletilmesini durdurur.

Bu blokaj nedeniyle, kaslara ulaşması gereken sinir sinyalleri engellenir, bu da kas felci ile sonuçlanır. Solunum kasları da dahil olmak üzere tüm istemli kaslar bu felçten etkilenir, bu nedenle tetrodotoksin zehirlenmesi solunum durması ve ölüme yol açabilir. Toksinin diğer etkileri arasında dilde ve dudaklarda uyuşma, baş dönmesi, mide bulantısı, kusma ve ciddi vakalarda bilinç kaybı yer alır.

Tetrodotoksin’in bu güçlü nörotoksik etkisi, herhangi bir panzehirin bulunmaması nedeniyle özellikle tehlikeli hale gelir; tedavi çoğunlukla destekleyici bakım ve solunum desteği ile yapılır.

Franchises kelimesini anlamı ve kökeni

"Franchise" kelimesi, günümüzde genellikle bir işletme modeli olarak bilinir, ancak kökeni Orta Çağ Fransızcasına dayanır. Eski Fransızca "franc" kelimesinden türemiştir ve "özgür" veya "serbest" anlamına gelir. 

Bu terim, özgürlük veya imtiyaz hakkı anlamında kullanılmaktaydı ve özellikle kralın belirli kişilere tanıdığı ticaret yapma, vergi toplama veya belirli alanlarda ayrıcalık elde etme hakkını ifade ediyordu.

Günümüzde franchise, daha geniş bir anlama sahiptir ve iki temel alanda kullanılır:

1. İşletme Anlamında Franchise: Belirli bir marka veya işletme modelini kullanma hakkının satın alındığı bir sistemdir. Bir franchise sahibi (franchisee), başka bir şirketin (franchisor) ticari markasını, ürünlerini ve iş modelini belirli bir süre boyunca ve belirli bir ücret karşılığında kullanma iznine sahip olur. McDonald's veya Starbucks gibi büyük markalar, franchise modeliyle dünya genelinde yaygınlaşmıştır.

2. Medya ve Eğlence Alanında Franchise: Film, televizyon veya oyun sektöründe aynı karakter, dünya veya hikaye evrenine dayalı çok sayıda devam filmi veya yan ürünleri ifade eder. Örneğin, Star Wars veya Marvel Cinematic Universe gibi film serileri bu tür franchise'lara örnektir.

Bu anlamda, "franchise" kelimesi, imtiyaz verme veya bir hak tanıma fikrini taşır ve kökenindeki "özgürlük" veya "ayrıcalık" anlamını korur.

Wey proteini nedir?

Whey proteini, sütten elde edilen yüksek kaliteli bir protein türüdür ve özellikle sporcular ve sağlıklı yaşamla ilgilenenler arasında oldukça popülerdir. Süt, iki ana protein içerir: kazein ve whey (peynir altı suyu proteini). Peynir yapımı sırasında, kazein pıhtılaşarak ayrılırken, whey sıvı kısımda kalır ve bu süreçten sonra toz haline getirilerek whey protein tozu elde edilir.

Whey proteini, içerdiği tüm esansiyel amino asitlerle birlikte hızlı emilim sağlayan bir protein kaynağıdır. BCAA (dallı zincirli amino asitler) içeriği yüksektir; bu da kas yapımını destekler, kas onarımını hızlandırır ve spor sonrası toparlanmayı iyileştirir.

Ayrıca, whey proteini çeşitleri olarak konsantre, izole ve hidrolize formları bulunur:

1. Whey Protein Konsantresi: Daha az işlem görür, protein oranı %70-80 civarındadır, bir miktar karbonhidrat ve yağ içerir.

2. Whey Protein İzolesi: Daha fazla işlemden geçirilir, %90’a yakın protein oranına sahiptir ve karbonhidrat/yağ içeriği oldukça düşüktür.

3. Hidrolize Whey Proteini: Proteinler önceden parçalanmış formdadır, bu nedenle daha hızlı emilir, alerjenik özellikleri daha düşüktür.

Kullanım Alanları: Genellikle spor sonrası kas onarımını hızlandırmak, kas kütlesini artırmak, kilo kontrolüne yardımcı olmak ve günlük protein alımını desteklemek amacıyla kullanılır.

Jung'dan alıntı

Bir inananın imanı büyük bir ruhsal güçtür; bu, onun ruhsal bütünlüğünün teminatıdır. 

Ancak ben bir doktorum ve insanları iyileştirmekle ilgileniyorum. Ne yazık ki, yalnızca iman bazı insanları iyileştirmeye artık yeterli güce sahip değil. 

Modern dünya kutsallığını yitirdi, bu yüzden bir kriz içinde. Modern insan, kendi ruhsal yaşamının daha derin bir kaynağını yeniden keşfetmek zorunda. Bunu yapmak için, kötülükle mücadele etmeli, kendi gölgesiyle yüzleşmeli ve içindeki 'şeytanı' bütünleştirmelidir. Başka bir seçenek yok. Bu nedenle, 'şeytan' psikolojik olarak örnek durumları temsil eder; bunlar, insanlığın sonsuz dramının paradigması gibidir.

Kolektif bilinçdışı dinamitten daha tehlikelidir, ancak dikkatli kullanıldığında fazla risk taşımaz. O yüzden, bir psikolojik kriz ortaya çıktığında, onu çözmek için en uygun konumdasınızdır. Rüyalarınız ve uyanıkken gördüğünüz imgeler var: bunları gözlemleme zahmetine katlanın. Hemen her rüyanın, kendi tarzında bir mesaj taşıdığı söylenebilir. Bu mesaj yalnızca, varlığınızın derinliklerinde bir şeylerin yanlış gittiğini söylemekle kalmaz, aynı zamanda krizden çıkmanız için bir çözüm de sunar.

Bu rüyaları size gönderen kolektif bilinçdışı, çözümü zaten içinde barındırır: insanlığın bütün kadim deneyimleri yok olmamıştır, her olası durum ve çözüm kolektif bilinçdışı tarafından önceden görülmüş gibidir. Sadece bilinçdışının gönderdiği mesajı dikkatlice gözlemlemeniz ve sonra onu çözmeniz yeterlidir. Analiz, bu mesajları doğru şekilde okumanıza yardımcı olur.

CARL JUNG

Vatikan’daki Sistine Şapeli’nin tavanında yer alan Tanrı ve Adem

Michelangelo’nun Vatikan’daki Sistine Şapeli’nin tavanında yer alan ünlü eserinde, Tanrı ve Adem’in parmaklarının neden birbirine değmediğini biliyor musunuz? 

Eserde Tanrı’nın parmağı sonuna kadar uzatılmışken, Adem’in parmağı son eklemde bükülü duruyor. Bu sanat eserinin anlamı, Tanrı’nın her zaman orada olduğunu, ancak ona ulaşma kararının insana ait olduğunu açıklamaktır. 

Eğer insan Tanrı’ya dokunmak isterse parmağını uzatması gerekir, fakat uzatmazsa, tüm hayatını onu aramadan geçirebilir. 

“Adem’in parmağının son eklemde bükülü olması, özgür iradeyi temsil eder.”