2025-10-07

Dağlarda Nobel Sürprizi: Dijital Detoksta Ödül Kazanan Bilim İnsanı

Dağlarda Nobel Sürprizi: Dijital Detoksta Ödül Kazanan Bilim İnsanı

ABD’nin batısındaki vahşi doğada, teknolojiden tamamen uzak bir yürüyüş ve kamp tatili yapan immünolog Fred Ramsdell, hayatının en büyük sürprizlerinden birini yaşadı. Telefonunu uçak moduna alarak çıktığı “dijital detoks” sırasında Nobel Komitesi kendisine ulaşamayınca, ödül haberini beklenmedik bir şekilde öğrendi.

“Ayı sandım, meğer Nobel’miş!”

Ramsdell, eşi Laura O’Neill ile birlikte dağlık bölgelerde yürüyüş yaparken bir anda eşinin bağırdığını duydu. Bölgede çok sayıda boz ayı bulunduğundan, önce bir tehlike ile karşı karşıya olduklarını düşündü. Ancak gerçek çok daha güzeldi: Ramsdell, 2025 Nobel Tıp Ödülü’nü kazanmıştı.

Nobel Komitesi Genel Sekreteri Thomas Perlmann, “Hâlâ doğadaydılar ve etrafta gerçekten de boz ayılar var. Bu yüzden eşi bağırınca çok endişelenmiş. Neyse ki sebep Nobel’di. Çok şaşırdı ve mutlu oldu; ödülü hiç beklemiyordu.” dedi.

Kutlama mesajlarıyla gelen haber

Ramsdell ve eşi, kamp gezisinin sonlarına doğru otellerine dönerken arabada küçük bir arıza için durdular. Tam o sırada Laura O’Neill telefonunu açınca onlarca tebrik mesajı gördü. Böylece Ramsdell, ödül haberini resmi yoldan değil, dostlarının mesajlarıyla öğrenmiş oldu.

Montana’daki bir otelden New York Times’a konuşan Ramsdell, “Açıkçası Nobel kazanmayı hiç beklemiyordum. Aklımdan bile geçmemişti.” dedi. Çift, Idaho, Wyoming ve Montana dağlarını kapsayan üç haftalık bir yürüyüş rotasında bulunuyordu.

Bağışıklık sisteminin sırlarını çözen keşif

Fred Ramsdell, ödülü Seattle’daki Systems Biology Enstitüsü’nden Mary Brunkow ve Osaka Üniversitesi’nden Shimon Sakaguchi ile paylaştı. Üç bilim insanı, bağışıklık sisteminde hayati rol oynayan T hücrelerinin işleyişi ile ilgili keşifleri sayesinde bu prestijli ödüle layık görüldü.

T hücreleri, kemik iliğinde üretilen ve bağışıklık sisteminin “güvenlik görevlileri” olarak tanımlanan bir tür akyuvar. Bu hücreler, vücuda giren mikropları tanır, işaretler ve enfekte ya da kanserli hücreleri yok eder. Bu keşif, modern immünolojide hastalıkların tedavisinde çığır açan sonuçlara yol açtı.

Ödül sahipleri, bu başarıları sayesinde 11 milyon İsveç kronu (yaklaşık 871.400 sterlin) para ödülü kazanacak.

Nobel Komitesi’nin ulaşma maceraları

Komite, ödül açıklamasının yapıldığı pazartesi günü yalnızca Sakaguchi’ye ulaşabildi. Brunkow’a daha sonra erişildi, ancak Ramsdell uzun süre “ulaşılamayan bilim insanı” olarak kaldı. Ramsdell’in San Francisco’daki laboratuvarı Sonoma Biotherapeutics, onun “şu anda hayatının en keyifli anlarını yaşadığını” ve tamamen “çevrimdışı” olduğunu belirtti.

Ortaklarından ve yakın arkadaşı Jeffrey Bluestone da “Onunla iletişim kurmaya çalıştım ama muhtemelen sırt çantasıyla dağlardadır.” dedi.

Bu tür durumlar Nobel tarihinde sıkça yaşanıyor. Örneğin, Bob Dylan 2016’da edebiyat ödülünü günlerce görmezden gelmiş, 2011’de ise tıp ödülü açıklandığında kazananlardan biri birkaç gün önce hayatını kaybetmişti. 2020’de ekonomi ödülünü kazanan Bob Wilson, gece yarısı çalan telefonu kapatmış, komite eşiyle iletişime geçmek zorunda kalmıştı. Diğer kazanan Paul Milgrom’a ise Wilson gece kapısını çalarak haberi vermişti. Milgrom’un güvenlik kamerası, şaşkınlıkla verdiği tepkiyi kaydetmişti: “Gerçekten mi? Vay canına!”


Sonuç: Bilim, Doğadan da Sürprizli

Fred Ramsdell’in hikâyesi, dijital dünyadan kopup doğaya sığınmanın bile tarihin en prestijli ödüllerinden birini kaçırmanıza engel olamayacağını gösteriyor. İnsanlığın bağışıklık sistemini anlama yolculuğuna önemli katkılar sağlayan bu keşif, yalnızca bilim dünyasını değil, gelecekteki tedavi yöntemlerini de derinden etkileyecek.

Ve belki de bu olay, bize önemli bir gerçeği hatırlatıyor: Gerçek başarı, bazen telefonunuz kapalıyken bile sizi bulur.

https://www.theguardian.com/science/2025/oct/07/scientist-learns-he-has-won-nobel-prize-while-on-digital-detox-in-us-mountains 

Hiç yorum yok: