Sistem teorisi ve sistem mühendisliği çerçevesinde tipik olarak tanımlanan 25 temel sistem özelliği aşağıdaki gibi sıralanabilir:
1. Bütünsellik (Holizm)
Sistem, parçaların toplamından daha fazlasıdır.
2. Girdi (Input)
Sistem dış ortamdan enerji, bilgi veya madde alır.
3. Çıktı (Output)
Girdiler işlenerek sistem dışına aktarılır.
4. İşlem (Process)
Sistem, girdileri çıktılara dönüştüren süreçlere sahiptir.
5. Sınırlar (Boundaries)
Sistem ile çevresi arasında ayırt edici çizgiler vardır.
6. Alt Sistemler (Subsystems)
Sistem, kendi içinde başka sistemleri barındırabilir.
7. Süreklilik (Continuity)
Sistem zamansal olarak çalışmaya devam eder.
8. Geri Besleme (Feedback)
Çıktılar, sisteme dönerek kontrol sağlar (pozitif veya negatif olabilir).
9. Dengelenme (Homeostasis)
Sistemler, değişime karşı istikrarı koruma eğilimindedir.
10. Uyum (Adaptation)
Sistem, çevresel koşullara göre kendini ayarlayabilir.
11. Karmaşıklık (Complexity)
Çok sayıda etkileşimli parça içerir.
12. Dinamizm (Dynamism)
Zamana bağlı olarak değişen bir yapıya sahiptir.
13. Hedefe Yönelme (Teleoloji)
Sistem belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere yapılandırılmıştır.
14. Organizasyon (Organization)
Parçalar arasında belirli düzen ve ilişkiler vardır.
15. Açıklık (Openness)
Çevresiyle etkileşim halindedir (kapalı sistemlerden farklı olarak).
16. Bilgi İşleme (Information Processing)
Sistem bilgi alır, işler ve kullanır.
17. Karar Verme (Decision-making)
Girdilere göre çıktı üreten karar süreçleri bulunur.
18. Kontrol Mekanizması (Control)
İç ve dış değişkenlerin yönetimi sağlanır.
19. Öz Düzenleme (Self-regulation)
Sistem iç mekanizmaları ile kendini düzenleyebilir.
20. Yalınlık ve Etkinlik (Efficiency)
Kaynakları en verimli biçimde kullanma kapasitesi.
21. Hiyerarşi (Hierarchy)
Sistemler daha büyük sistemlerin parçası olabilir.
22. Evrimsel Gelişim (Evolution)
Zamanla evrilerek gelişebilir veya değişebilir.
23. Ölçeklenebilirlik (Scalability)
Sistem farklı büyüklüklere uyarlanabilir.
24. Modülerlik (Modularity)
Sistem bölümleri ayrı ayrı tasarlanıp değiştirilebilir.
25. Entropi
Sistem, düzenin bozulma eğilimiyle karşı karşıyadır ve bunu dengelemesi gerekir.
Bu özellikler, hem sistem teorisinin hem de sistem mühendisliğinin temel taşı niteliğindedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder