Asım Kocabıyık: İş Dünyasında Bir Cumhuriyet Çınarı
Asım Kocabıyık (1924–2012), Türkiye’nin sanayi tarihinde kendi kuşağının en etkili, en vizyoner ve en ilkeli iş insanlarından biri olarak kabul edilir. Türkiye’nin köklü sanayi gruplarından Borusan Holding’in kurucusu olan Kocabıyık, iş yaşamında olduğu kadar toplumsal sorumluluk, eğitim, kültür ve siyaset düşüncesi alanlarında da iz bırakmış bir Cumhuriyet entelektüelidir.
Çocukluk ve Eğitim Yılları: Cumhuriyet Kuşağının Bir Temsilcisi
Asım Kocabıyık, 1924 yılında Afyon’un Tınaztepe (eski adıyla Kızılcaköy) köyünde doğdu. Cumhuriyetin kuruluşuyla neredeyse yaşıt olan Kocabıyık, yeni devletin sunduğu eğitim ve fırsatların somut bir temsilcisi gibiydi. Lise eğitimini İstanbul’da tamamladıktan sonra İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulunda (bugünkü Marmara Üniversitesi) ekonomi eğitimi aldı.
Bu dönemde gerek aile çevresinin ticari kültürü, gerekse savaş sonrası Türkiye’nin hızla değişen ekonomik yapısı, onun girişimcilik vizyonunu erken yaşta şekillendirdi.
Borusan’ın Doğuşu: Bir Atölyeden Küresel Bir Gruba
1940’ların zor ekonomik koşullarında aile ticaretine katılan Asım Kocabıyık, 1944’te İstanbul’a yerleşerek ticaret hayatına bağımsız olarak devam etmeye başladı. 1950’de Borusan’ın temellerini attı. Şirketin ilk faaliyet alanı, demir çelik sanayisine yönelik boru ve çelik ticaretiydi.
1958’de Borusan Borunun kurulmasıyla birlikte Kocabıyık, Türkiye'de sanayileşme dalgasının en güçlü temsilcilerinden biri hâline geldi. Onu farklı kılan, yalnızca üretim yapması değil; üretimin bilim, kalite, mühendislik ve uzun vadeli kurumsallaşma ile birleşmesi gerektiğine olan sarsılmaz inancıydı.
Yıllar içinde Borusan:
- çelik,
- lojistik,
- otomotiv distribütörlüğü,
- enerji üretimi,
- teknoloji ve mühendislik
gibi birçok alanda büyüyerek Türkiye’nin en saygın holdinglerinden biri hâline geldi.
Yönetim Felsefesi: Vizyon, Dürüstlük ve Kurumsallaşma
Asım Kocabıyık’ın iş hayatındaki temel ilkesi süreklilik yaratmaktı. Türkiye’de pek çok aile şirketi nesiller arası geçişte zorlanırken, Kocabıyık kurumsallaşmayı işin merkezine yerleştirdi. Profesyonel yönetime duyduğu güven, bilgiye ve planlamaya verdiği önem, şirketi sadece yerel değil küresel bir oyuncu hâline getirdi.
Sıklıkla dile getirdiği bir düşüncesi vardı:
“En büyük servet iyi bir isim bırakmaktır.”
Borusan’ın bugün hâlâ sürdürülebilirlik, kalite ve insan kaynağı konularında öncü olması, bu anlayışın mirasıdır.
Eğitim ve Kültüre Katkılar: Bir Aydınlanma Hayatı
Asım Kocabıyık, yalnızca bir sanayici değil, aynı zamanda toplum için sorumluluk hisseden bir aydın olarak tanındı. Eğitim alanında yaptığı katkılar, onun adının belki de en çok hatırlanacağı çalışmalardır.
1992 yılında kurduğu Boru Sanayicileri Vakfı (Borusan Kocabıyık Vakfı) aracılığıyla:
- okullar,
- kütüphaneler,
- kültür merkezleri,
- sanat projeleri
desteklendi.
Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ise onun kültür politikası vizyonunun en dikkat çekici sonuçlarından biridir. Türkiye’de klasik müziğe uluslararası standartlarda kurumsal destek verilmesinin öncülerinden biri oldu.
Siyasi ve Toplumsal Meselelere Yaklaşımı
Asım Kocabıyık, yüksek sesle siyaset yapan biri değildi; ama Cumhuriyet değerlerine, hukukun üstünlüğüne ve demokrasinin gelişmesine büyük önem veriyordu. Yazdığı makale ve anılarında:
- demokratik kültürün kökleşmesi,
- ekonomi politiğin şeffaflaşması,
- devlet yönetiminde liyakat
gibi konularda görüşlerini sakin ama net bir dille aktarmıştır.
Cumhuriyetin kurucu kadrolarına duyduğu saygı ve Atatürk devrimlerine bağlılığı, onun hayatının tamamına yayılan bir ilkeler bütünüydü.
Son Yılları ve Mirası
Asım Kocabıyık, 28 Aralık 2012’de aramızdan ayrıldı. Ancak arkasında bıraktığı eserler, sadece Borusan gibi bir sanayi devini değil; aynı zamanda eğitimden kültüre uzanan geniş bir toplumsal katkı ekosistemini içeriyordu.
Bugün:
- kurduğu okullar,
- desteklediği öğrenciler,
- kültür-sanat girişimleri,
- kurumsal yönetim anlayışı,
- bıraktığı yazılar ve düşünceler
onun nasıl bir Cumhuriyet insanı olduğunu hatırlatmaya devam ediyor.
Sonuç: Bir Ülkenin Sanayicisi Değil, Bir Dönemin Tanığı
Asım Kocabıyık, Türkiye'nin modernleşme hikâyesinin önemli taşlarından biriydi. Köyde başlayan yaşamı, bir dünya şirketine uzanan bir yolculuğa dönüştü. Bu yolculuk, yalnızca ekonomik bir başarı değil; aynı zamanda üretim, kültür, eğitim ve insana yatırım üzerinden kurulan bir uygarlık projesiydi.
Bugün onun adı, sadece Borusan’ın kurucusu olarak değil, Cumhuriyet etiğini iş hayatına taşımış bilge bir sanayici olarak anılıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder